Leesvoer
vrijdag 4 oktober 2013: Amsterdam ->) Beijing
Vandaag vliegen we naar Beijing.
Via Shanghai, dat dan weer wel.
Het is best een "relaxte" vertrekdag. Zoals gewoonlijk slaap ik slecht en ben ik vroeg wakker. Daar had ik enigszins op gerekend, want de koffers moeten nog ingepakt worden. Alle spullen zijn wel al verzameld, maar het zit nog niet in de koffer, rugzak en handbagage. Daar begin ik dan ook heel rustig mee als ik wakker wordt. Het is nog een heel gepuzzel. Als Niels om 10.00 uur opsta, is ongeveer de helft ingepakt. We ontbijten met croissantjes en ik ga nog even verder. Nog een laatste was gedraaid en opgeruimd en dan hebben we echt niets meer te doen. We pakken een trein eerder dan gepland naar Schiphol. Hier hoeven we alleen de bagage af te geven, want we hadden ons gisteren thuis al ingecheckt. We halen een milkshake en bemerken dat we nog niet alle laatste updates op de telefoon hebben staan. Oke, even het wifi netwerk op en de updates binnenhalen. Om 15.30 uur gaan we richting de gate. Daar aangekomen krioelt het van de "heerlijk" ruikenden Aziaten... We zullen eraan moeten geloven en storten ons tussen de massa om onze handbagage te laten controleren. Ook weer gelukt, we mogen mee.
Het vliegtuig vertrekt iets te laat, heeft wat opstartproblemen met het entertainmentsysteem, maar uiteindelijk verloopt de vlucht redelijk relaxed.
zaterdag 5 oktober 2013: aankomst Beijing
We worden wakker als de lampen in het vliegtuig aangaan. We kijken nog half naar een film, ontbijten en proberen een beetje wakker te worden. De landing wordt ingezet en als we dan uiteindelijk door de bewolking wat land zien, zien we vlakke akkers met windmolens. Het lijkt de polder wel! Even denken we dat het vliegtuig halverwege is omgekeerd en we weer terug in Nederland zijn, maar de stewardess lacht met ons mee en verzekerd ons dat we toch echt boven China vliegen. Gelukkig dan maar.
Na een hobbelige landing gaan we het vliegtuig uit, door de paspoortcontrole waar we op een kastje mogen aangeven of de douanier erg vriendelijk, vriendelijk, neutraal, of onvriendelijk was. Die van ons waren vriendelijk. We hebben 2,5 uur overstaptijd en inmiddels is er een half uur van voorbij. Snel door naar de bagageband. Dit kost ons behoorlijk wat tijd. Uiteindelijk met de koffer en rugzak op zoek naar transfer. We moeten nog een boardingpass krijgen en bij de transfer worden we dan ook weggestuurd. Het is geen transfer wat we hebben. We moeten eerst met de bagage door de douane en als het ware het vliegveld af, om dan via de gewone departures in te checken. Dit kost tijd en zoveel tijd hebben we niet. We vinden met wat moeite de juiste rij incheckbalies. Ik laat de vluchtgegevens zien en zeg dat we snel moeten inchecken, maar we moeten toch achteraan aansluiten. Dat doen we dus braaf, totdat iemand anders die ook bij ons in het eerste vliegtuig zat, en wel Chinees spreekt, zijn papieren laat zien en naar een andere incheckbalie moet voor vluchten die al aan het boarden zijn. Wij nog een keer onze gegevens laten zien en mogen er dan ook naar toe. We hebben nog 5 minuten wordt er ook nog even bij gezegd. Ja, had dat eerder gezegd... We checken in, geven de bagage af en worden apart geroepen. De koffer moet open. Die willen ze onderzoeken. Grrr, hoe is het mogelijk. Ze halen de 2 zaklampen eruit, de batterijen moeten eruit gehaald worden en los in de koffer gestopt worden. Dan mogen we verder. We hebben bij de gate nog een paar minuten voor we met z'n allen in een bus geladen worden om naar het vliegtuig gebracht te worden.
We halen onze bagage op en kunnen meteen door naar de Express trein, geen douane meer. De trein heeft 2 haltes en we pakken de laatste. Hier stappen we over op de metro, nemen ook 2 haltes en stappen dan voor de laatste halte weer over op een andere metro. De metro is duidelijk en overzichtelijk. Het is alleen behoorlijk druk. Ook hier is men zo brutaal dat ze niet eerst de mensen die uitstappen laten gaan, maar meteen de metro inrennen, alsof ze bang zijn om deze te missen. Het is dus even vechten om eruit te komen, maar we komen er zonder kleerscheuren vanaf.
Het hotel zien we bijna meteen liggen. Niels herkend het pleintje bij de metro uitgang van google en daar hangt ook het reclamebordje van het hotel. Een hoekje om en we zijn er. We checken in en verbazen ons over het relatief goede Engels van de receptie. Het hotel is heel netjes, de kamer is schoon, wij zijn blij. We puffen even uit, whatsappen en smsen met de moeders en frissen ons op. Wifi op de kamer werkt, maar niet alles doet het. Het blijkt dat Facebook en google hier compleet geblokkeerd zijn. Het belangrijkste is dat we het thuisfront op de hoogte kunnen houden. De site kunnen we ook bijhouden (anders kan je dit niet lezen...)
Het is net 18.00 uur geweest als we besluiten om naar buiten te gaan voor een hapje te eten. Om de hoek zou een leuke avondmarkt liggen waar we al een en ander over gelezen hebben. Hier willen we naar toe, maar we lopen er voorbij. We vinden een ander straatje met een paar eettentjes die buiten de sateetjes aan het barbequen zijn. Ziet er goed uit. Het bestellen gaat wel grappig. De man van de sateetjes roept een van de jongere klanten bij zich, die de kaart een beetje vertaald en de bestelling moet opnemen. Het maakt ons niet zoveel uit. Ja, kip is goed. Er zijn 6 verschillende soorten kipsate; vel, maag, nek, vleugel, hart en been. Nou prima dus, doe ze alle 6 maar, met een grilde maiskolf voor ieder. We eten echt van de hele kip en het smaakt erg goed. Dan zien we een bord nasi voorbij komen. Dat willen we ook. We hadden om rijst gevraagd, maar dat hadden ze niet. De nasi is van de buren en die bestellen we ook erbij. Ook die is heerlijk. Drinken konden we bij het supermarktje op de hoek kopen en zo hebben we een lekkere maalijd bij elkaar gesprokkeld voor ongeveer 5 euro met z'n tweetjes.
We wandelen weer terug naar het hotel, Niels zorgt voor de foto's en ik schrijf daarna het verslag.
Om 23.00 uur zijn we allebei kapot en gaan we slapen.
zondag 6 oktober 2013: Beijing
Ik word om 7.00 uur wakker van 2 jeukende muggenbulten. Blijf nog even liggen, maar dan toch snel azaron erop. Binnen 5 minuten is het over, maar ik sta toch op. Ik ga de koffers wat logischer indelen en ben daar wel een uurtje mee bezig. Ondertussen wordt Niels ook rustig wakker. Om 9.00 uur vinden we dat het tijd is om te vertrekken. Het blijkt best fris te zijn buiten, dus terug om jas te halen. We hebben geen ramen in de kamer. Hierdoor hebben we geen geluidsoverlast van de straat, maar ook geen idee hoe het weer buiten is.
Eerst op zoek naar wat te eten in de supermarkt tegenover ons hotel. Deze blijkt erg uitgebreid te zijn en we vinden er lekkere broodjes. Met een broodje in onze hand lopen we een beetje rond om de sfeer van Beijing op te snuiven. Het valt heel erg mee met de viezigheid. Dat is het eerste wat opvalt.
Hierna lopen we door naar een volgende hutong. We willen via een bell en drumtoren, maar deze kunnen we niet vinden. We hebben wel al gemerkt dat de kaart van tripadvisor die we op onze telefoon hebben staan niet helemaal zuiver is. De attracties benaderen meer de omgeving dan de daadwerkelijke plek waar ze liggen. Tijdens onze zwerftocht komen we aan bij een klein parkje waar 2 oudere dames hun zangkunst aan het oefenen waren. (filmpje volgt zodra we weer op youtube kunnen, waarschijnlijk pas nadat we thuis zijn. Youtube blijkt, net als de meeste google diensten, niet beschikbaar in China...).
We komen even later aan bij Nanluoguxiang, de oudste hutong van Beijing en ruim 1000 jaar oud. Wat een drukte hier, zeg. Een hele hoop jongelui en een handje vol westerse touristen. De meesten hebben wat te eten in hun handen. We zien stokjes vlees (geen rare dingen) chips op een stokje en dikke friet met ijs...
Als we de hutong uit zijn vinden we dat we genoeg hebben gelopen voor vandaag en gaan op zoek naar een metro station. We pakken de metro met 1 overstap terug naar het hotel en gaan hier even relaxen, foto's bekijken en dagboek schrijven.
Rond 19.00 uur verlaten we het hotel weer om een hapje te gaan eten. We willen kijken of we nu de Donghuamen nachtmarkt kunnen vinden. Gisteren lukte dit niet, maar we hebben nu wat meer info. Iedereen schijnt het wat lastiger te vinden, maar als je er eenmaal bent, kun je er niet omheen.
We pakken eerst een halte de metro, scheelt toch weer. Dan is het iedereen achterna lopen. We komen uit op een plein met een Katholieke kerk waar een koor aan het zingen is. Natuurlijk even luisteren, met de hele entourage eromheen is het een mooie voorstelling. Even verderop is een groep op z'n Chinees aan het "line dansen". Ook weer een mooi gezicht. Als we verder lopen is het toch even zoeken. Dan zien we een stel marktkramen staan. Zou dat het zijn, zo midden in de nieuwbouw. Het is inderdaad een eetmarkt met vreemd etenswaar. Dit is wel erg toeristisch en niet helemaal zoals we het hadden verwacht, maar de schorpioenen, bijen, inktvis, zeesterren en wormen zijn hier aan een stokje geregen en worden gebakken voor consumptie...
We lopen langs alle kraampjes en vergapen ons aan het heerlijke voedsel. Ik heb altijd al willen weten hoe die dikke sago wormen nou smaken en grijp hier mijn kans om ze te proeven. De schil is erg hard en krijg ik niet doorgeslikt, maar de worm zelf smaakt goed en is lekker sappig. Hierna nemen we nog een stokje met gesuikerd fruit. Dan vinden we het wel goed. Ik heb namelijk het idee dat dit niet de officiële markt is, maar een slim commercieel bedrijf. Dit is te netjes. We lopen terug naar de hoofdstraat en gaan een breed winkel en voetgangers gebied in. En dan komen we bij een heel druk zijstraatje met heel veel kraampjes. Eerst gewone marktkraampjes en verderop de tentjes met het eten. Dit is de juiste plek, hier is alles wat we zochten.
Aangezien ik mijn wormen al op heb, houden we het verder redelijk rustig met het rare eten. Levende krekels aan een stokje gaat ons te ver. We proberen eerst deegbolletjes uit een soort poffertjespan. Geserveerd met majo en ketchup smaakt dit erg lekker. Voor de nodige groente eten we een veggie loempia en omdat het er zo mooi uitziet proberen we een boterham met een witte berg erop. Deze wordt onderste boven in het frituur gehouden en met een kersje bovenop geserveerd. Het blijkt iets te zijn wat ik uit Parijs ken als Isle flotant, alleen daar zat er geen boterham onder maar vanillesaus. Deze variant is ook erg smakelijk. We lopen nog eventjes rond en omdat het er lekker uitziet nemen we ook nog een slang op een stokje. Deze wordt lekker gekruid gegeten. De verkoper probeert ons nog af te zetten door te zeggen dat ie 50 yuan wil, maar als ie eerst 20 zegt, dan betaal ik ook geen cent meer dan 20 yuan. Blijkbaar is het geen probleem, want na 1 opmerking terug is de 20 toch goed.
Om het af te leren halen we bij de uitgang nog 8 stokjes kippevlees (of was het toch hond ???) voor 10 yuan en dan zitten we vol. We lopen door naar het plein van de Hemelse vrede. Na de drukte van de markt is het toch vreemd dat je binnen twee kleine straten weer helemaal alleen loopt. Bij het plein wordt het weer drukker. We zien de foto van Mao aan het gebouw hangen. Hiervoor staan de militairen op wacht (te gapen...) Het andere gedeelte van het plein is afgesloten. Daar staat een enorm kunstwerk met bloemen op het plein. We maken de nodige foto's en genieten van deze mooie avond. Dan is het tijd om terug naar het hotel te gaan. We pakken de metro en zijn rond 23.00 uur weer terug. Eigenlijk veel te laat voor na zo'n drukke dan. De foto's van de avond worden op de computer gezet en ik tik meteen het verslag van de avond. Niels slaapt al als ik daar tegen twaalf uur mee klaar ben. Ik ga ook plat, slaap lekker.
maandag 7 oktober 2013: Beijing
De wekker gaat weer om 7.30 uur en een uur later verlaten we het hotel. Eerst wat broodjes gehaald voor onderweg en dan op pad. We gaan het station voor morgen alvast verkennen. Hopen dat we het morgen dan iets makkelijker hebben als we volbepakt met bagage zijn. Het is er een grote chaos en we komen geen stap verder. Om het station in te gaan heb je een kaartje nodig en dat hebben we nog niet. We weten nu in ieder geval dat er niets in het Engels aangegeven staat, terwijl dat bij de metro wel is en dat er niemand te vinden is die Engels spreekt. We zien het morgen wel weer verder.
We beginnen bij eerst bij de Garden of Virtue and Harmonie. Hier wordt over en half uurtje een voorstelling gegeven waar we op wachten. Wat het precies is weten we niet. Als het begint wordt er ongeveer 5 minuten in het Chinees omgeroepen. Ojee, dat verstaan we niet. Ik hoop dat dit niet alles was. Gelukkig komen er dan muzikanten het Grote podium oplopen. Er volgt een muziekvoorstelling van ruim 5 minuten. Heel mooi. Als het afgelopen is, blijft iedereen zitten, wij ook dan maar. Dan komt iemand Chinese Opera zingen, geheel volgens traditie geschminkt. Niet helemaal onze smaak... Als laatste volgen er nog 4 dames die een dansvoorstelling geven. Ook mooi om te zien. Hierna gaan we op zwerftocht over het terrein. Omdat er ook nog een paar geocaches liggen, gaan we van de gebaande toeristische weg af en komen in een schitterend natuurgebied uit. Wat een rust hier in vergelijking met het "pretpark". De geocaches worden gevonden en we storten ons weer in het toeristische geweld. We klimmen en klauteren over de stenen om bij de Tower of Fragance of Budha te komen. We nemen ook nu weer niet de standaard touristische route, maar de alternative Niels en Inge route. We hebben er in ieder geval een hoop lol in. Nadat we van het uitzicht hebben genoten dalen we via de standaard trappen weer af. Op naar het meer en de corridor die daar langs loopt, zodat de keizer niet in de volle zon zou lopen als hij een wandeling langs het meer maakte. We nemen de boot naast de marmeren boot die ons naar het eilandje aan de overkant brengt. Ook op het eilandje vinden we een geocache. Via de Seventeen Arche Bridge gaan we weer het vaste land op.
In het water ligt trouwens de levensgrote eend van de Nederlandse kunstenares Florentijn Hofman. Zij gaat hier al een paar jaar mee de wereld over. Het is behoorlijk commercieel, want we zien overal mensen (klein en groot) met gele knuffeleenden lopen. Inmiddels is het 16.00 uur geweest en hebben we behoorlijk wat kilometers in onze benen zitten. Toch hebben we nog niet de helft gezien van wat er te zien is. We lopen nog een stukje langs het water, nemen een hoge brug en gaan een dijk op. Ook hier is een geocache verstopt en deze vinden we ook. We genieten van het uitzicht en de zonsondergang. Dan vinden we dat het tijd is om richting de metro te gaan. We verlaten het park en lopen langs het water richting het metrostation. Alleen erg jammer dat er een heel groot hek tussen ons en de weg naar links die we moeten hebben zit. Hierdoor moeten we ruim een kilometer omlopen. Niet helemaal geslaagd.
Uiteindelijk komen we bij de metro aan en zien we dat er een grote mall bij zit. Hier kunnen we vast even zitten en een hapje eten. En ja hoor, op de 5de zitten diverse restaurants met traditionele hotpots. We kiezen er eentje uit die een Engelse kaart met prijzen heeft en laten ons verrassen. Er komt een grote pan paddestoelensoep op tafel te staan samen met de verschillende soorten vlees en tofu en het mais die we besteld hebben. Dan wachten tot de soep kookt. Het eten wordt er door de dames ingedaan en als het klaar is, is het smikkelen. Het smaakt aangenaam lekker en we kunnen even uitrusten van de lange dag. Bij het afrekenen blijkt ook nog dat we korting krijgen. Geen idee waarom... Voor zo'n 17,50 hebben we heerlijk gegeten. Terug met de metro naar het hotel. Hier liggen onze treinkaartjes voor morgen klaar. Even een teleurstelling als blijkt dat het niet helemaal de juiste kaartjes zijn. We hadden softsleepers gereserveerd (wel op basis van beschikbaarheid, maar het gebeurt volgens de reisorganisatie nooit dat die uitverkocht zijn) en hebben kaartjes voor hardsleepers gekregen. Dus minder comfortabel...
We zorgen voor een goede nachtrust en gaan om 23.00 uur slapen.
dinsdag 8 oktober 2013: Beijing -> Dandong
De wekker gaat om 9.15 uur. Niels haalt ontbijt, terwijl ik de koffers weer inpak en een dag/nachtrugzak(je) voor in de trein apart hou. Na het ontbijt met de treinkaartjes naar het station. Kijken of we ze kunnen omwisselen voor softsleepers. Helaas, niet mogelijk. Er zijn alleen nog maar staanplaatsen. Misschien lukt het nog wel in de trein. Ook onze vraag of we onze bagage in een aparte bagagewagon kunnen achterlaten wordt door de taalbarriere niet beantwoord. We zien het vanmiddag wel als we bij de trein zijn. We gaan terug naar het hotel. Hier lunchen we wat en werk ik het verslag helemaal bij. Zo hebben de thuisblijvers de laatste informatie voor we van de radar af gaan... Geen idee of we in Dangdong internet hebben namelijk.
Om 15.00 uur lopen we bepakt en bezakt naar het metrostation om de hoek. Hier moet de bagage door een security check. En dan hebben wij dan weer. De koffer moet open, er zitten sprays in en deze moeten eruit. Euhm, dat zijn onder andere onze deo's en ik ga echt geen treinreis van 20 uur maken zonder deo... Weet je wat, we nemen wel de andere metro hopen dat daar geen check is. En dus koffer dicht en op naar de andere metro. Voor de zekerheid wel even de deo's om de hoek uit de koffer gehaald en in de jas gedaan, maar de haarlak en het scheerschuim wat ook niet mee mocht gewoon in de koffer gelaten. Ook nu weer een security check, maar hier is alles oke. Op naar het treinstation.
De hardsleeper is een 6-persoonscoupe. Aan elke kant 3 bedden boven elkaar. We hebben het bovenste en het onderste bed aan de linkerkant. De koffer gaat onder het bed, de rugzak gaat naar boven. Er is een loze ruimte boven de deur / gang waar deze precies past. Mooi, bagage geregeld en onze medereizigers een handje gegeven. Voor de coupe zijn twee stoeltjes waar 2 mannen op zitten. Dit blijken samen met de 2 vrouwen in onze coupe de andere medereizigers te zijn. Hopen dat ze een beetje rustig zijn. Als we wegrijden komt de conducteur onze kaartjes innemen. We krijgen er een plastic kaartje voor terug, geen idee waarom. Als een half uurtje onderweg zijn begint het donker te worden en gaan we de trein een beetje verkennen. Wij zitten in wagon 6, coupe 7 en in wagon 9 is de restauratiewagen. Bijna iedereen zit te eten in zijn coupe of in de gang. De restauratiewagen is redelijk leeg. Ook nu valt de verwachte chaos (levende kippen en geiten in de trein ofzo) eigenlijk heel erg mee. Geen levend vee gezien gelukkig. Ook is het niet overvol. Alle plaatsen zijn wel bezet. Wagon 7 is ook een hardsleeper, 8 is een softsleeper en in 10 zitten gewone treinstoelen. Verder zijn we niet meer geweest.
Na onze wandeling kunnen we in de gang zitten. Hier is het licht wat beter en we pakken er een tijdschrift bij. Om 20.00 uur maken wij onze noodlesoep. Inmiddels ligt bijna iedereen al te slapen. Als om 21.15 uur de gordijnen door de contucteur dicht worden gedaan, gaan wij onze tandenpoetsen en ook naar bed. Nog even lezen, maar om 22.00 uur gaat het licht uit en is het aardedonker in de trein. Niels heeft het bovenste bed en heeft hiermee het geluk dat hij zijn benen die uitsteken kwijt kan in de loze ruimte boven het gangetje. Ik lig in het onderste bed en pas perfect. We slapen redelijk goed. Het valt in ieder geval 100% mee. We worden wel regelmatig even wakker. Om 3.30 uur staan we een tijd stil op een station, waardoor we wakker worden. Om 4.15 uur komt de contucteur de gordijnen alweer open doen. Niet dat iemand zich daarvan aantrekt. Iedereen blijft rustig doorslapen.
woensdag 9 oktober 2013: Dandong
Om 5.30 uur begint het licht te worden buiten en om 6.00 uur heb ik geen zin meer om te blijven liggen. We zijn tussen de bergen beland en ik wil naar buiten kijken. Niels volgt een half uurtje later. We ontbijten met een kopje thee, oploskoffie en de broodjes die we gisteren hadden gekocht. En zo zitten we rustig aan wakker te worden en te genieten van het uitzicht. Dit past precies bij ons plaatje van ons Grote Avontuur.
We komen met 3 kwartier vertraging aan in Dandong. We gaan op ons gemak de trein uit en het station in. We moeten volgens onze gegevens zelf naar het hotel toe, maar dat is heel erg dichtbij en moet te doen zijn. Als we bij de uitgang komen, staat er iemand met een bordje met onze naam. He, dat hadden we niet verwacht. Onze gids van vandaag zouden we pas om 9.00 uur in het hotel ontmoeten. Meevaller dus. De bagage wordt in een busje geladen en we worden naar het hotel gereden. Binnen 2 minuten zijn we er. Onze gids regelt de check in en de chauffeur zorgt voor de bagage. We krijgen een uur om ons op te frissen en spreken dan weer met de gids af.
De kamer is groot en luxe. Eerst een douche en even de voetjes omhoog. Dan gaan we naar beneden en brengt het busje ons naar de Grote Muur. Onze gids Angela verteld ons dat dit gedeelte van de muur gedeeltelijk gerestaureerd is. Maar is is ook nog een groot gedeelte origineel. Onze gids is een student Managment Tourisme en we rijden langs haar univeriteit. Ze is vandaag aan het spijbelen.
Bij de Grote Muur is het uitgestorven. Nu is het wel zo dat afgelopen week een vrije week (Golden Week) was voor de Chinezen en dat het daarom ook zo druk was bij het Zomerpaleis. Vandaag is weer de eerste werkdag. Dit gedeelte van de Grote Muur heet de Hushuan Great Wall. Angela loopt en klein stukje met ons mee en dan mogen we zelf nog anderhalf uur zonder traptreden en daarna 288 (Niels heeft ze geteld) traptreden omhoog. En het lijkt wel alsof geen van die 288 treden dezelfde maat heeft. Een heftige klim, maar wat een uitzicht zeg. Omdat we hier aan de grens met Noord-Korea zijn, maken we hier meteen kennis met het landschap. We zien een dorp en vermoeden dat dit een miltaire woonbasis is.
Het is tijd om terug te gaan. Naar beneden gaat toch wel iets makkelijker. Het is behoorlijk warm weer om die muur te beklimmen en we zijn wel aan een verfrissing toe. We gaan een boottochtje doen over de Yellow river die de grens tussen China en Noord-Korea vormt. We varen met een soort rondvaartboot over de rivier. In eerste instantie nog tussen beide landen, maar later wordt de rivier en allebei de zijkanten Noord-Koreaans. Er is een verdrag dat alleen deze Chinese boten hier mogen komen om het tourisme te bevorderen. Zo zien we een klein beetje van het "gewone" leven van de Noord-Koreaan. Er lopen wat kinderen aan de kust, er zijn wat boeren op het land aan het werk en er lopen miltitairen rond. Er komt een vissersbootje naar onze boot toe en hij biedt allerlei Noord-Koreaanse souveniers aan. Toch een stukje commerciele geest hier. Ons boottochtje duurt ruim een uur. Dan komen we weer aan wal en gaan we door met ons programma.
Als laatste bezoeken we het Oorlogsmuseum, de Cenotaaf ter nagedachtenis aan de oorlog tegen de agressie van de USA en voor de hulp aan Korea. Hier krijgen we een gekleurd beeld te zien over hoe goed de Chinezen de Noord-Koreanen hebben geholpen in deze oorlog tegen de voornamelijk Amerikaanse "UNC". Daarna worden we weer netjes in ons hotel afgezet. Een half uurtje later ontmoeten we David. Hij komt onze treinkaartjes voor morgen brengen. Verder heeft hij nog wat nuttige informatie over Noord-Korea. 's Avonds gaan we naar de boulevard aan de rivier voor een wandeling en een hapje te eten. Met de taxi heen (50 cent) en terug (weer 50 cent). We zien de verlichte spoorbrug met de "broken bridge" ernaast. Daarna in de kamer nog het verslag afmaken en online zetten.
donderdag 10 oktober 2013: Dandong -> Pyongyang
D-Day...
We staan om 7.00 uur op en gaan naar het zeer uitgebreide ontbijtbuffet van ons hotel. Alles is aanwezig, maar echt lekker vinden we het er niet uitzien zo 's morgens vroeg. We nemen wat brood, een croissantje en een gebakken eitje. Ik neem nog een zoete aardappel, maar verder houden we het veilig. We gaan nog snel even naar een supermarktje voor brood en drinken voor in de trein en dan om 8.30 uur worden we opgehaald om naar het station te gaan.
Het inchecken in de trein gaat verbazingwekkend snel. Bij binnenkomst gaat de bagage door een scan, dan links de roltrap op naar de eerste etage, even wachten en dan door de douane. Hier mocht de bagage weer door een scan en moeten we even wachten bij de paspoortcontrole, want er is een groep die voorrang heeft. Daarna mogen wij. De douanier is vriendelijk en neemt onze paspoorten in. Deze krijgen we in de trein terug.
We mogen nog even in de wachtruimte in luxe stoelen verblijven, waar grote fruitmanden, drank en sigaretten worden verkocht. Dan gaat de deur naar het perron open en is het zoeken naar wagon 12. We lopen langs de treinwagons van nr 20 naar 19 naar 14 naar 15 enzovoort. Waar we ook kijken we kunnen 12 niet vinden. Ojee... Een vriendelijke conducteur komt op me af en helpt me in het Engels verder. Maar ook hij kan niet de juiste wagon vinden. Hij loopt naar nog 2 andere conducteurs en die weten het gelukkig wel. Het is de allerlaatste wagon. Gelukkig, we mogen mee.
In onze coupe zitten nog 2 mannen. Onze bagage kan er gelukkig nog bij. Om 10.00 uur vertrekken we, de brug over en dan zijn we in Noord-Korea, het ziet er precies zo uit als we op de beelden van de treinreis van Floortje Dessing hebben gezien. Meteen na de rivier de speeltuin. Dan stopt de trein en volgt de douaneprocedure van de Noord-Koreaanse kant.
We blijven ongeveer 2 uur stilstaan, zodat iedereen gecontroleerd kan worden. In die tijd mogen we de trein niet uit, maar kunnen we gewoon vrij door de trein bewegen. Ook de verhalen dat de toiletten op slot zijn tijdens die periode zijn niet waar. Er is wel één toilet helemaal bezet door koffers en dozen. Er staat door de hele trein heen bagage en dozen die blijkbaar niet meer in de coupes erbij passen. Elk hoekje wordt benut. Een jonge soldaat was achteraan in de trein even een sigaretje aan het roken, toen hij gewaarschuwd werd door zijn collega dat er iemand aankwam. De sigaret werd snel weggegooid. Niels stond erbij dus toen hij twee tellen later weer terugkwam bood Niels aan om de sigaret aan te nemen als er weer een meerdere aan zou komen. Zo ontstond een klein "praatje" tussen die twee. De soldaat was 20 jaar en verder kwam het gesprek eigenlijk niet..
Netjes op tijd om 13.00 uur vertrekt de trein. Van onze twee medereizigers is er eentje uitgestapt en de ander is vertrokken naar de restauratiewagon. We zitten met z'n tweetjes in onze coupe. De deur hebben net zoals iedereen dichtgedaan en we kunnen in alle rust deze nieuwe omgeving in ons opnemen. We maken veel foto's en filmen een klein stukje. Wat we zien is voornamelijk landbouwgrond. Veel mensen die op het land aan het werk zijn en die zich lopend of op de fiets voortbewegen. We zien ossewagens, ganzen - geiten en kalkoenhoeders en veel rijstvelden. Het is alsof we terug in de tijd gaan. En zoals veel mensen zeggen, vroeger was alles beter... We hopen dan ook dat deze mensen gelukkig zijn met hun leven. De trein dendert door, maakt lekker ouderwets treinlawaai en heeft geen hoge snelheid waardoor we de omgeving goed in ons op kunnen nemen. Er is 1 tussenstop geweest. We lopen naar de achterdeur om wat frisse lucht te happen. We blijven wel netjes in de trein. De conducteur laat een paar dozen uit en er komt een zak de trein in. Op het perron staan 2 militairen, een oude vrouw en een jong meisje. Het meisje is wat verlegen, maar de vrouw moedigt haar aan om ons gedag te zeggen. Ze durft het niet. Dan rijdt de trein weer verder en moet de conducteur nog even haasten om weer in te stappen.
De tijd vliegt voorbij en voor we het weten zijn we op het station in Pyongyang. Het is niet te geloven, maar we zijn er echt. Dit gevoel hebben we trouwens al de hele dag. We stappen uit en blijven nog even rustig wachten. Dan komt er een man op ons afstappen en hij vraagt in het Engels of wij de touristen uit Nederland zijn. Ja, dat zijn wij. Hij blijkt onze gids te zijn. Zijn naam is Mr. Lee. Hij neemt ons mee naar onze senior gids. Haar naam is Chae. Ook haar Engels is goed. Zij is degene waar we het meeste mee conmmuniceren blijkt later. Dan verlaten we het station na nog een foto te hebben genomen en stappen we bij Mr. Kim ons busje voor de komende 2 weken in. We worden naar het hotel gebracht. Onze kamer is op de 38ste etage en heeft een schitterend uitzicht. We frissen ons op en om 19.00 uur melden we ons beneden. We gaan eerst even wat drinken met onze gidsen, geven onze kadootjes aan ze en bespreken het programma. Er is een kleine wijziging omdat een brug (nog steeds..) is weggespoeld, maar daar hadden we al op gerekend. Verder vragen we nog specifiek naar wat we wel en niet mogen doen. We geven aan dat we de regels van het land willen respecteren, maar dat we waarschijnlijk niet alles weten. Dus graag feedback als we iets verkeerd doen. Nadat we nog wat verder gepraat hebben is het tijd om te gaan eten. Onze gids brengt ons tot aan het restaurant. We eten in restaurant nr 1. We spreken af om elkaar morgen weer om 9.00 uur te ontmoeten
In het restaurant zijn nog 2 andere tafels bezet en 1 groep is net weg. Het verhaal dat je altijd alleen in het restaurant zit, is hiermee ook naar het land der fabelen verwezen. Ons diner bestaat uit een frisse komkommer/appel salade, een aardappelbouillon, gefrituurd vis met rijst en een stukje gevleugelte met een souflee. Na het eten gaan we naar de kamer. Het verslag bijwerken en even een wasje doen. Het is 23.00 uur als we gaan slapen.
vrijdag 11 oktober 2013: Pyongyang
We staan om 7.15 uur op. Het is wat mistig buiten. Vandaag hebben we een stadstour in Pyongyang. We gaan behoorlijk verschillende bezienswaardigheden af, maar de avond is vrij. Eerst maar even kijken wat het ontbijt ons biedt. Het is een buffet met wat zoet brood, salades, pannekoekjes, kip, inktvis, soep yoghurt en je kan een eitje laten bakken. Prima te doen dus.
Om 9.00 uur melden we ons beneden in de lobby. Als eerste gaan we naar het Mansudae Fountain Park. Hier kopen we bloemen om zometeen bij het Grand Monument neer te leggen. We lopen door het parkje en vragen of we wat foto's mogen maken. Dat is geen probleem, maar geen militairen op de gevoelige plaat zetten. Dus wat foto's van de omgeving met de fonteinen, beelden en het Grand Peoples Study House op de achtergrond. Niels maakt een foto van een grote propogandaposter op een ander gebouw en wordt meteen teruggeroepen door een guard. Van dit gebouw mag hij geen foto maken. Chae is erg verbaast hierover en zegt dat ze ook niet weet wat er mis is, maar Niels verwijderd zijn foto en blijft zich afvragen wat er nou mis is. We zullen het nooit weten. (naschrift N.: aan de zijkant van het theater waar de poster op zat, staat een hele rij sateliet schotels... Misschien dat die er iets mee te maken hadden?).
Op naar de volgende stop. Foreign language bookstore, dit is een winkeltje. Hier kan je vertaalde boeken kopen die President Kim il Sung, Generaal Kim Jong Il hebben geschreven. Verder is het een souvernierwinkeltje. We kopen 2 kleine boekjes en een pin met de Koreaanse vlag. Chae had nog wat vragen over ons programma en aangezien we deze alleen op de telefoon, op de pagina van onze website, bij ons hebben en niet op papier wordt de telefoon aan Chae gegeven. De dames van het winkeltje vinden de telefoon eigenlijk ook wel interessant en kijken mee. De foto's van Beijing komen naar boven en muziek wordt afgespeelt. Ze vinden het schitterend en willen meer zien. We hebben een hoop lol met ze.
We rijden naar het National Friendship Exhibition Center. Dit is in plaats van de Internationale Friendship Exhibition Center waar we vanwege een "kapotte brug" niet naar toe kunnen. In beide centers worden kado's tentoongesteld die aan de leiders zijn gegeven. In het Internationale zijn dat kado's van buitenlanders en in het Nationale zijn dat kado's van Koreanen die eventueel in het buitenland wonen. Het leek mij een van de minst aantrekkelijke onderdelen van onze reis, maar jeetje wat indrukwekkend was dit. Niet zozeer de hoeveelheid en het feit dat het allemaal kado's aan de leiders zijn, maar vooral de kunstwerken die met de hand worden gemaakt. Gigantische schilderijen van borduurwerk, en dan niet gewoon de kruissteek, nee hele mooie ingewikkelde werken waarbij je bijna niet kan zien dat het een borduurwerk is. Werken waarbij de voor en achterkant een schitterend kunstwerk is. Marmeren kunstwerken, houtsnijwerken en nog zoveel meer. Mozaieken van ijzer, van koper of van schelpen. Helaas moest ons fototoestel in de auto blijven, maar we hebben later vandaag nog wat geborduurde schilderijen gezien waar we wel foto's van mochten nemen.
Inmiddels is het lunchtijd geworden en rijden we naar een echt Koreaans toeristenrestaurant. Er zijn nog 2 tafels bezet als we binnenkomen en er volgt later nog een groep. Alle buitenlanders hebben we vanmorgen ook al bij ons ontbijt gezien. We eten hotpot en hebben keus uit vis of vlees. Ik dacht weer eens niet na en heb voor vis gekozen. Ja, en dan krijg je vis. In grote stukken. De kop zat er nog net niet aan, maar dat was dan ook het enige wat eraf was. Alle vinnen, graten, ruggemerg en de rest wel. Er werd zoveel op tafel gezet aan eten, dat het eigenlijk ook niet meer uitmaakte, op gaat het zowiezo niet.
Na het eten staan we nog even buiten terwijl Chae druk aan het bellen en regelen is. Mr. Lee heeft zijn sigaretje gerookt en we staan een beetje doelloos te wachten aan een redelijk drukke straat. Er rijden een hoop trolleybussen rond en ongeveer 200 meter verder is een halte. Niels probeert zo ongemerkt mogelijk een paar foto's te maken. Ik pak het wat direkter aan en vraag aan Mr. Lee of het mogelijk is om even een klein stukje te lopen naar de bussen. Kunnen we meteen de zware maaltijd laten zakken. Hij vindt het absoluut geen probleem en is volgens mij ook blij om even de benen te kunnen strekken. We lopen relaxed het stukje en praten gezellig over zijn en ons priveleven. Niels maakt zijn foto's en trots verteld Mr. Lee dat de bus een hele nieuwe bus is van nog geen 3 jaar oud. Er zit zelfs televisie in voor de passagiers.
We lopen weer rustig terug en gaan met ons eigen busje naar het Party Foundation Monument. Dit ligt in één rechte lijn met het Grand Monument. Bij dit monument blijft Chae weer achter in het busje en krijgen we naast Mr. Lee ook nog een lokale gids mee. Na het bezichtigen van grote monument van de hamer, de sikkel en de borstel gaan we naar een expositie. Hier krijgen we een andere gids. Een jonge meid die goed Engels spreekt. Ze neemt ons mee langs allerlei schilderijen, borduurwerken en foto's en verteld overal wat bij. Omdat ze zo goed Engels spreekt hebben we een geanimeerd gesprek en een hoop lol.
Het is inmiddels weer tijd geworden voor onze volgende bezichtiging. De Juche tower. Dit is een gigantisch hoge toren van 170 meter hoog. We gaan naar boven, naar de 8ste etage die op 150 meter is. De laatste 20 meter is een vlam waar we niet in kunnen. Verder druipt ook hier de symboliek vanaf. Het is eigenlijk best mooi dat gebouwen worden gebouwd met een symbolische reden en dat deze dan ook overal in terug te vinden is. Het is namelijk gebouwd voor de 70ste verjaardag van Kim il Sung (100 + 70m). Verder gaat de toren niet recht omhoog, maar in traptredes. Op 2 kanten zijn er 17 tredes en op de andere 2 kanten zijn er 18 tredes, is samen 70. En zo hadden ze nog een aantal verhalen. Samen met Mr. Lee gaan we naar boven. Het waait flink, maar we hebben een goed uitzicht. We lopen het rondje bovenin en maken veel en mooie foto's. Af en toe staat Mr. Lee vlak achter me mee te kijken op mijn schermpje wat ik fotografeer. Dan laat ik maar een aantal foto's zien aan hem. Hij vindt ze allemaal even mooi en goed. Als we weer beneden zijn aangekomen, maken we nog een wandeling over het lege plein om de toren heen. We lopen een stukje naar de waterkant. Mr. Lee is druk in gesprek met de lokale gids en Chae staat te schuilen tegen de wind achter een groot kunstwerk. Even lijkt het erop dat we niet in de gaten gehouden worden. We houden ons rustig en maken wat leuke foto's. We hebben wel het idee dat we het enorm hebben getroffen met onze gidsen. Ze zijn er relaxed en laten ons veel vrij.
De dag is nog niet voorbij. We maken een snelle stop bij Park Mangyongdae waar het geboortehuis van Kim il Sung staat. Er wordt beweerd dat dit het officiele geboortehuis op de officiele plek is. Niets wijst erop dat dit een gebouw is dat al ruim 100 jaar oud is en van de opa en oma van Kim il Sung is geweest. De lokale gids heeft een beetje haast. Bijna gelijk met ons is er een bus met Chinese touristen aangekomen. Ze verteld haar verhaal in het Engels dan ook binnen 10 minuten. Daarna kijken we nog een beetje rond en maken we wat foto's. Echt interessant vinden we dit niet.
Inmiddels is het spitsuur geworden en mogen wij met de metro mee. We mogen 6 stations meereizen. We hadden nooit gedacht dat we in de spits meekonden. Dit is een leuke verrassing. In verslagen van anderen lees je vaak dat ze maar 1 halte mee mogen en veel denken dan ook dat de metrolijn niet bestaat. Je leest dat ze denken dat er acteurs worden ingehuurd om de toeristen op het verkeerde been te zetten.
Nou, we kunnen nu met zekerheid zeggen dat is absoluut niet het geval is. Wij zijn in totaal 1 uur bij de metro geweest. Bij het eerste station hebben we uitgebreid foto's gemaakt, daarna zijn we ingestapt en meegereden naar het tweede station. Hier zijn we weer uitgestapt, weer uitgebreid foto's gemaakt en om vervolgens weer mee te rijden naar het 6de station. Elke 2 minuten rijdt de metro op dit tijdstip. Dat is echt niet te doen met acteurs. Maar nog even wat leuke weetjes over deze metro. De 6 stations die wij bezoeken heten: Revival station, Glory station, Torch station, Victory station, Reunification station en als laatste Triumph station.
Op het eerste metrostation sta ik wat foto's te maken, terwijl er een jongen van een jaar of 10 bij me komt staan. Hij kijkt nieuwsgierig mee op mijn fototoestel. Ik zeg hem gedag en laat hem wat zien. Hij blijft een beetje bij me in de buurt hangen, maar het is moeilijk communiceren. De jongen moet van Chae de metro in, maar hij komt er stiekem weer uit om nog even bij me te kijken. Dit keer is het de metrobeamte die de jongen in zijn kraag vat en hem op de metro zet. Ze blijft voor de deur staan om ervoor te zorgen dat ie binnen blijft. Ik maak nog een opmerking dat het goed is dat jongens van die leeftijd nieuwsgierig zijn, maar geloof dat ze er niet zo mee eens waren. Een paar metro's later rijden we dus naar het volgende station. Hier stappen we uit en wie staat daar op ons te wachten. Ja hoor, de nieuwsgierige jongen. Dit keer is het Mr. Lee die zijn gezag even laat gelden. De jongen druipt meteen af. Aan de ene kant best zielig, maar ja, eigenlijk hebben ze gelijk. Zo'n jongen mag spelen, maar als hem verteld wordt dat ie weg moet gaan, dan moet ie dat ook doen.
Bij het laatste station, Victory, stappen we uit. We gaan weer met een ontzettend lange roltrap naar boven en komen dan uit bij het Victory plein en de Victory poort, of te wel de Arche of Triumphe. We zijn al aan de late kant, dus hier alleen een paar snelle foto's en verder niets. Dan snel naar het busje en op naar het hotel.
Onze eerste dag in Pyongyang zit er bijna op.
In het hotel gaan we eerst onze foto's bekijken. We hebben er vandaag 315 gemaakt. Oef, dat wordt uitzoeken. Om 19.30 uur hebben we afgesproken voor het diner. We eten vanavond in het Chinese restaurant. Het is weer zo ontzettend veel en lang niet alles gaat op. Na het eten lopen we nog een rondje in het hotel en dan gaan we naar de kamer. We drinken nog een kopje thee en ik maak het verslag van vandaag. Het is weer 23.30 uur als we gaan slapen.
zaterdag 12 oktober 2013: uitgebreide stadstour Pyongyang
Vandaag hebben we een rustige dag. We staan om 7.45 uur op en hoeven pas om 9.15 uur ons te melden in de lobby. We gaan naar het Grand peoples Study House. Dit is een gigantische bibliotheek die in opdracht van Kim il Sung is gemaakt. We komen via de toeristeningang naar binnen. Twee minuten te vroeg, dus de lichten zijn nog uit. In de gigantische entree staat een enorm beeld van een zittende Kim il Sung. Hier hoeven we niet voor te buigen. Later leren we van Chae dat dat is omdat dit beeld binnen staat. De lokale gids haalt ons op en we gaan naar de eerste etage. Meteen om de hoek staan computers met daarachter studenten die hun boeken aan het zoeken zijn. De gids verteld dat er de bibliotheek uit 600 verschillende kamers bestaat. Er zijn studiezalen waar les wordt gegeven, stiltekamers, muziekkamers en nog veel meer.
Als eerste lopen langs een tentoonstelling. Hier zien we weer veel foto's van de 3 leiders aan het werk. Dan gaan we naar de afdeling buitenlandse boeken. Ze vraagt aan een medewerker om een Nederlands boek voor ons te halen. Helaas, er komen 4 Engelse boeken uit de machine rollen: Gone with the wind, Huckel Berry Finn, Shakespeare en een wetenschappelijk boek. Even een minpuntje. Als we in een andere kamer zelf mogen zoeken naar een Nederlands boek lukt het ons ook niet. Maar ja, wij konden ook niet echt op typische Nederlandse boeken of schrijvers komen. We proberen Jan Wolkers, Nederland, Dutch, Holland, maar er wordt niets gevonden. We bedenken later dat we het beter Anne Frank hadden kunnen intoetsen.
Hierna is het tijd voor de Mansutae Art Studio. Dit stond niet op onze originele lijst, maar is toegevoegd door Chae omdat ze dacht dat wij dit wel erg interessant zouden vinden. Gisteren hebben we veel borduurwerkschilderijen gezien die we erg mooi vonden. Deze studio is beroemd om zijn borduurwerken, mozaieken en beelden. Hier werken de vele kunstenaars. Ook dit is een groot complex. De muur aan de buitenkant is bewerkt met mozaiek. We bezoeken alleen de souvenierwinkel. De winkel is 3 etages hoog en heeft veel diverse werken staan. We wandelen rond en maken foto's van verschillende mooie stukken.
Om 11.00 uur zijn we klaar en dat is veel te vroeg voor de lunch. Ja, wat doe je dan. Je kan niet zomaar ergens anders naar toe. Het is lekker weer en "we" besluiten om op het buitenterrein van de Art Studio te blijven. Nemen wat foto's van de gigantische beelden van de leiders te paard die aan het begin van het complex staan en hebben een leuk gesprek over onze privelevens met Chae. Chae blijkt haar achternaam te zijn, we mogen haar Su Hyang noemen. Dat heeft ze liever, maar de meeste toeristen vinden dat een te moeilijke naam. Wij gaan het proberen om haar bij haar voornaam te noemen. Ze is pas 22 jaar en single. Na onze toer is ze 3 dagen vrij en dan krijgt ze weer een nieuwe groep. Daarom is het in haar beroep ook heel moeilijk om een relatie aan te gaan. Geen tijd om te daten.
We kletsen de tijd vol en gaan op naar het restaurant. Ook dit restaurant is van Korea International Travel Company. Het bedrijf waar de gidsen voor werken. Dat is ook de reden waarom er geen lokale mensen in de restaurants zitten. Ook hier hebben we alle tijd. Het eten is weer veel te veel. Na afloop staan we buiten in de zon nog even na te kletsen.
Om 14.00 uur zijn we bij de filmstudio's van Kim il Sung. Ook hier krijgen we een lokale gids mee. De filmstudio is een gigantisch buitengebied waar ze diverse straten hebben gemaakt. Eigenlijk is het gewoon een hele woonwijk waar een blok in Koreaanse stijl is, in Japanse stijl, Zuid Koreaans, Europees en oud Koreaans. Op dit moment worden er 7 films geschoten. Er worden gemiddeld 150 films per jaar maakt op dit complex. We wandelen een klein stukje door de wijken en worden een stuk met de auto erdoor heen gereden. Het is de bedoeling dat we nog een stukje Koreaanse film te zien krijgen, maar de apparatuur werkt vandaag niet mee. Er is geen stroom...
Als laatste stop voor vandaag hebben we het War-Victory museum met de USS Pueblo op het programma staan. We moeten een tijdje wachten op de lokale gids en zijn eigenlijk best wel moe, dus we houden ons rustig.
We lopen door een lange gang die het nieuwe met het oude gedeelte verbind. In deze gang hangen de portetten van alle Koreaanse soldaten die als held worden vereerd. Ook behoorlijk indrukwekkend. In het oude gedeelte van het museum gaan we naar de panoramakamer. In deze kamer hangt een schilderijdoek van 15 meter hoog en 130 meter lang in de rondte. Voor het doek en op het doek wordt de slag om een bepaalde stad (te moeilijke naam) uitgebeeld. Het is niet te beschrijven hoe mooi dit is gemaakt. Ook hier kunnen we helaas niet fotograveren, maar als je een kleine indruk wilt hebben, in de reisverslag van Floortje Dessing zijn beelden te zien. In het echt is het 10x meer indrukwekkend.
Hier eindigd ons bezoek aan dit museum. We rijden terug naar het hotel en hebben nog 2 uur voor het diner. Ik ga een half uurtje rondjes hardlopen op de parkeerplaats van het hotel terwijl de schemer valt. Niels zoekt de foto's weer uit en om 19.30 uur gaan we eten. Na het eten weer terug op de kamer verder aan de slag met de filmpjes die we hebben gemaakt en het verslag wordt geschreven.
Om 23.00 uur gaan we slapen.
zondag 13 oktober 2013: Pyongyang -> Nampo
We moeten goeiend vroeg op van de baas. Dus om 6.45 uur gaat de wekker. We denken snel te ontbijten, maar blijkbaar is dat op zondag niet mogelijk. Normaal is er een ontbijtbuffet, maar vandaag is dat leeg. Er wordt begonnen met een schaaltje sla en een kommetje soep. Als we om ons heen kijken zien dat iedereen een complete avondmaaltijd op tafel heeft staan. Daar hebben we echt geen zin in. Het eten is hier zo ontzettend uitgebreid dat we echt geen zin hebben in zo'n uitgebreid ontbijt. Ik vraag of alleen brood mogelijk is. En gelukkig, dat mag. De sla en soep worden weer meegenomen en even later krijgen wij 4 geroosterde boterhammetje. Heerlijk met een beetje boter en jam. En toen werd er een beker yogurt neergezet, ook nog goed. Even later kwam er een omelet, oke, het wordt weer veel te veel. Daarna kwamen er een soort gevulde pannenkoekjes, een kom kippensoep en toen dachten we, snel wegwezen voor er nog meer op tafel wordt gezet...
Om 8.00 uur checken we uit. We zijn netjes aangekleed. Niels in een nette broek, met overhemd en stropdas, ik netjes in een jurkje met jasje. We gaan vandaag eerst de leiders bezoeken in het mausoleum. Het werkt hier compleet anders dan in het mausoleum van Lenin. We gaan eerst een wachtkamer in waar meer toeristen zijn. Dan gaan we met z'n vieren in een rij staan en lopen we richting het Paleis. De toeristen komen van de rechterkant en de Koreanen komen vanaf de linkerkant. Dan worden we gefouilleerd en mogen we verder een loopband op.
Vervolgens gaan we een etage naar beneden en komen we uit bij de kamer waar Generaal Kim Jong Il ligt opgebaard. Hier doen we hetzelfde ritueel van 3x buigen en komen daarna uit in de kamer met alle nationale en internationale onderscheidingen van Generaal Kim Jong Il. Als laatste krijgen we nog de trein en auto van Kim il Sung te zien, samen met een landkaart waar hij allemaal in het binnen-en buitenland is geweest. Ook de trein, auto, golfcar en boot van Kim Jong Il staat tentoongesteld. In deze trein is Kim Jong Il overleden terwijl hij aan het werk was.
Dan hebben we het binnengedeelte gehad en gaan we nog eventjes buiten in de tuinen kijken. Het is wat frisjes en we hebben geen jas aan, dus houden het kort.
Na dit indrukwekkende bezoek gaan we door naar een begraafplaats. Het is een begraafplaats die op een heuvel ligt. Hier liggen de helden van de revolutionaire oorlog begraven. Zij hebben het land gered van de onderdrukking van Japan in 1945. Van alle militairen die er liggen is een borstbeeld gemaakt naar aanleiding van een foto of van het geheugen van Kim il Sung, want hij kende iedereen. Het is zo opgesteld dat elk borstbeeld vrij uitzicht heeft over Pyongyang, de stad die ze hebben bevrijd.
Er is nog wat tijd over en we gaan naar de dierentuin. Jippie en op zondag, dus gezellig druk. Een gedeelte van de dierentuin wordt gerenoveerd, waradoor we niet alles kunnen zien. Maar ja, we hebben ook niet zo heel veel tijd, kunnen toch niet alles zien. We gaan in een sneltreinvaart door de dierentuin heen. Het is duidelijk dan Chae er niet van houdt, zij blijft op het hoofdpad en gaat niet mee naar de dieren. Mr. Lee daarintegen heeft het prima naar zijn zin en houdt er wel van. Het eerste wat opvalt is dat je dieren mag/kan voeren. Dit leidt tot bedelgedrag bij de zwarte beren en het uitpakken van snoepjes bij de bavianen. We gaan ook een gebouw in waar de vissen zitten en ondanks dat het donker en druk is, kunnen we gewoon vrij "loslopen". We staan midden tussen de Koreanen. Chae let nauwelijks op en is eigenlijk tijdens het hele bezoek aan het bellen. Mr. Lee is alles aan het bekijken. Na een klein half uurtje komt er alweer een einde aan dit leuke ontspannen bezoek.
(Niels gaat verder met het verslag)
We gaan lunchen aan de rand van de stad in een klein restaurantje. Weer wordt er veel te veel opgedient, en tegen de tijd dat we een gat in de hoeveelheid eten hebben geslagen komt er nóg een potje met eten op tafel. Sommige dingen zijn zelfs onze gids te scherp, dus daar wagen wij ons al helemaal niet aan.
We blijken toch nog wat tijd over te hebben, dus blijven na het eten nog wat zitten kletsen met de gids. We woerden ingeseind dat er vanavond voor het eten een zeeschelpen barbeque is. Daar kunen we aan mee doen, tegen betaling van 5 euro. Inge wil wel. Ik sla beleefd af. Ik weet al dat de schelpen met benzine worden gebarbequed, en ik ben zowiezo al geen fan van schelpdieren...
Tegen 2 uur gaan we weer op pad. Na een hobbelig stukje weg komen we op een rare snelweg; aan de ene ("onze") kant liggen 4 banen asfalt terwijl aan de andere kant een brede zandweg lijkt te liggen. Ondanks het feitdat door pijlen op het wegdek duidelijk wordt aangegeven dat er 4 rijstroken naast elkaar naar het zuiden gaan zal het niemand verbazen dat we meerdere tegenliggers tegen komen onderweg.
Na een kwartiertje slaan we de snelweg af en blijken een bezoek te brengen aan een cooperatieve boerderij. We worden opgevangen door een dame die ons een rondleiding geeft over een deel van net terrein.
We beginnen met een communicatie stoornis. De gids stottert dat het eigenlijk gebruikelijk is om een bosje bloemen te kopen maar dat ze ons echt serieus helemaal nergens toe wil dwingen. Ze blijkt op de één of ander manier begrepen te hebben dat we geld gebrek hebben en blijft maar benadrukken dat het niet verplicht is. We leggen uit dat mijn weigering voor de barbeque niet ingegeven is door een geldkwestie, maar simpel een kwestie van smaak is... Ze kijkt wat beduusd en staat ons dan toe om voor 2 euro een bosje bloemen te kopen. Ik leg deze keer de blommen neer en gevieren buigen we naar het standbeeld.
Hierna maken we een wandelingetje van ongeveer 20 minuten met de lokale gids en Mr. Lee die als vertaler fungeert. We hebben de grootste lol, zeker als beider telefoons worden getrokken om met behulp van allerlei vertaal software bepaalde woorden aan elkaar te vertalen. Afgezien van een korte wandeling is er eigenlijk einig terecht gekomen van informatie krijgen over de collectieve boerderij. Het enige dat we met zekerheid weten is dat alledrie de leiders hier heel erg veel langskomen...
We keren terug naar de snelweg die na nog een kilometer of wat ineens geen geasfalteerde snelweg meer is. Het is duidelijk: de presidenten komen zelden voorbij deze boerderij, dus de weg mag verder uit betonplaten met gaten, richels, hobbels, kuilen en deuken bestaan. We schudden nog een kwartiertje verder en, net als we gewend zijn aan het schudden van de auto, slaan we af. En jawel. Het kan erger. Van een weg is eigenlijk geen sprake. Er is ooit een poging gedaan de boel te bestraten met behulp van keien. Deze zijn los en/of weggeraakt dus we klotsen langzaam maar zeker verder. De gidsen vallen allebei in slaap, dus wij kunnen doen en laten wat we wllen. Inge werkt op de laptop onder het gehops aan het verslag en ik kijk mijn ogen uit.
Kilo's bewondering voor de chauffeur die ons hier doorheen heeft geloodst. Zelfs ik ben geen moment wagenziek geweest. Het is ondertussen wel duidelijk: Korea is een arm land. Daar is op zich helemaal niets mis mee, maar ik vraag me steeds meer af waarom er wél geld word gestoken in een zinloze sateliet lancering, maar de wegen in zo'n deplorabele staat zijn. Rond 15:30 zijn we dan bij het complex waar we vannacht slapen. Het hotel dat zogezegd op Zwitserland zou lijken. De vergelijking ontgaat ons; het complex bestaat uit een aantal bungalows, met in elke bungalow een aantal kamers. We hebben wel een hete spa in de kamer ter beschikking. Dus zodra we kans zien laten we het bad vollopen. Om er vervolgens achter te komen dat het water veel en veel te heet is. We besluiten dan maar een wandelingetje te maken. Het terrein is vrij voor ons want er staat een hek omheen. Na de wandeling is het tijd voor Inge haar barbeque. Ik doe niet mee, maar kijk toe hoe de chauffeur met behulp van 2 flesjes benzine de netjes geranschikte hoeveelheid schelpen in de brand steekt. Na verloop van tijd is het klaar, en worden de schaaldieren één voor één op de grond gegooid zodat de schelpen open kunnen. Inge eet mee en zegt dat ze niet eens smerig zijn , en ondanks het gebruik van bijna een liter benzine, niet daar naar smaken.
Rond 18:00 is het feest afgelopen. Inge gaat een kwartiertje hardlopen en komt dan terug naar de kamer. We betrekken het, intussen afgekoelde, bad. Het water is megazout en al behoorlkijk koud geworden. Na 15 minuten willen we ons afspoelen, maar helaas. Uit de gewone douche komt geen warm water. Morgen weer. Tussen 6:30 en 8:00.
Om 20:00 lopen we samen met de gidsen naar het hoofdgebouw voor het diner. We worden met zijn tweeen aan een gigantische tafel gezet. Eerst komt er een koude aardappelsalade. Dan twee brokken koude kip. Er komen lauwe dumplings en als klap op de vuurpijl een complete vis. Met kop. Met ingewanden. Met een kilo graten. 's Lands wijs, 's lands eer, maar dit is ons toch echt te gortig. We taaien af naar de kamer en nemen een ontbijtkoek. Van Pijenenburg. Uit Nederland. Want die hadden we voor dit soort gevallen toch al op voorraad.
maandag 14 oktober 2013: Nampo -> Haeju
Om 7.30 uur hadden we afgesproken voor het ontbijt. Vandaag geen buffet, maar wel een ontbijt in normale proporties. We eten toastbrood met jam en boter, appel, een pannenkoekje en omelet. Samen met het mineraal water wat hier uit de bron komt is het een complete maaltijd.
Om 8.30 uur vertrekken we uit het hotel. We rijden een half uur over stofwegen naar de West Sea Barriage. Onderweg zien we kinderen aan het werk in de rijstvelden. Het is toch echt maandagochtend en volgens ons is het schooltijd. Zouden ze hier dan toch aan kinderarbeid doen...
Bij de West Sea Barriage hebben we een rondleiding. In een zaal wordt verteld over de waterwerken met sluizen. Het meest interessante aan het verhaal vond ik toch wel dat als de boten van de ene kant naar de andere kant willen ze een sluis door moeten met 7 meter hoogte verschil. De brug moet dan open, dit is een draaibrug. Het openen duurt 5 minuten en het leeg laten lopen of vullen van de sluis duurt 45 minuten. Met een beetje pech sta je dus zo een uurtje voor de brug te wachten. We moeten dan ook na het verhaal een beetje opschieten, want om 10.00 uur draait de brug open, en dat willen we voor zijn.
We stappen de auto in voor een wilde rit over stoffige wegen en door de bergen. Het blijft over het algemeen op het oog een veilige rit, maar sommige capriolen verdienen zeker geen veiligheidsprijs. We rijden via Kwail - Songhwa - Sinchon en komen we na 2,5 uur hotsend en klotsend aan bij een schitterend park voor een picknicklunch. Na de lunch maken we een gezellige wandeling met Mr. Lee. Hij heeft over Nederland gelezen en heeft veel vragen. Het is een ontspannen gesprek. Als het gesprek op de spanningen tussen Noord en Zuid Korea komt en Mr. Lee verteld dat Noord Korea klaar is om de vijand te verslaan, wordt het iets ongemakkelijker. Gelukkig ligt er een betonnen boot aan het water en weet Niels heel handig het gesprek weer om te buigen door een paar grapjes te maken.
De wandeling gaat verder en Mr. Lee vertelt het verhaal over dit park. In de 16de eeuw woonde hier een beroemde filosoof die les gaf aan zeer intelligente studenten. De gebouwen die er staan zijn nog in originele staat.
De moeder van Kim il Sung is hier geweest en heeft de waterbron als uitstekend water gekenmerkt. Ook is er een vakantie resort voor de Koreanen omdat dit een gezonde plaats is. We lopen er overheen, maar het ziet er erg verlaten uit. Niemand heeft vakantie blijkbaar.
Iedereen is op de fiets of lopend. Ook zien we veel ossenkarren. Toch is het anders dan in Afrika. Mensen zijn hier allemaal goed gekleed, niemand loopt in vodden. Er is veel meer landbouw, waardoor het toch lijkt dat er minder honger is. En iedereen is aan het werk of zich aan het verplaatsen. Het voordeel van communisme, is er geen werk, dan wordt er werk gemaakt. Zo wordt de onverharde stofweg minitieus geveegd. Niet door 1 persoon, maar echt massaal. De verkeersborden worden gepoetst en het bermgras wordt met de handzeis gemaait.
Bij een controlepost ontstaat nog een vertraging. We worden aan de kant gezet en de papieren van onze gidsen en chauffeur worden nauwkeurig gecontroleerd. Onze paspoorten, die we trouwens de tweede dag alweer terugkregen samen met een stempel op ons vliegticket, hoeven ze niet te hebben. Het is voldoende dat de chauffeur zegt dat we uit Nederland zijn.
We rijden door Haeju naar Mount Suyang. Halverwege de berg stappen we uit het busje voor een wandeling. Weer begeleid Mr. Lee ons en blijft Chae achter in de auto. We wandelen van onderaan een kleine waterval naar een platform ongeveer een kilometer verderop halverwege de waterval. In de berg zijn teksten en een tekening van het geboortehuis van Kim il Sung gehakt.
Na de berg gaan we terug naar Haeju. Hier bezoeken we Puyong Tempel. Dit is inmiddels een park. Er wordt ons verteld dat er een gids komt waar we even op moeten wachten. Ondertussen verteld Mr. Lee een verhaal over de Trojan boot die in het park ligt. Het schip is een schildpad, maar doordat er een kop van een draak opzit spuugt ie rook (geen vuur). De vijand wordt afgeleid en bang gemaakt en zo is deze stad ontkomen aan een aanval. Na dit verhaal lopen we nog even rond, rustig op de gids wachtend. Er zijn wat kinderen aan het schommelen en ik help ze met duwen totdat Chae zegt dat de gids er is. We lopen naar Chae toe, wachten even af en dan worden we weer naar de auto begeleid. Geen idee wat er is gebeurd met het gidsenverhaal, maar ik hou het even op een miscommunicatie. Het maakt verder ook niets uit. We hebben een gezellig en ontspannen kwartiertje in het park gehad.
Hierna rijden we naar het hotel. Deze ligt om de hoek. Bij het inchecken wordt gevraagd wanneer we warm water willen, want dat is er niet de hele periode. We willen graag eerst warm water om even op te frissen, en dus hebben we tussen 17.00 en 18.00 de beschikking over warm water. Met de trap gaan we naar de eerste etage waar de eerste kamer ook onze kamer is. Het bad is al gevuld met warm water, er wordt dus op ons gerekend. In de slaapkamer hangt een airco zonder afstandsbediening, de televisie heeft 1 zender vol ruis, in de badkamer is geen douche en de wc kunnen we doorspoelen met het water dat we met een bakje uit het bad kunnen scheppen. De kamer heeft uitzicht over het centrale plein, waar een gigantische monument van Kim il Sung staat. We mogen dit hotel helemaal niet verlaten, dus ook niet naar de parkeerplaats of zo, omdat het geen eigen (afgesloten) terrein heeft. Toch voelt het niet alsof we opgesloten zijn. In de kamer openen we het raam en genieten we van het uitzicht en de mensen op het plein. Een schoolklas veegt gedisiplineerd het plein gezamelijk aan.
Onder het genot van een kopje koffie en thee schrijf ik het verslag en is Niels aan het relaxen.
Om 19.30 uur worden we voor het diner verwacht. Tijdens het eten valt minstens 4x de stroom uit. We krijgen weer veel verschillende dingen te eten waaronder een hele vis, met kop, ogen en staart. Deze ziet er wel beter uit als die van gisteren, dus ik probeer hem netjes te fileren. Het is makreel en smaakt best lekker. Als we terug zijn op de kamer doet het licht het wel, maar de stroom uit het stopcontact niet. Dus laptop aan op de accu en telefoons worden niet opgeladen. Ook een kopje thee zit er niet meer in. Om 22.30 uur gaan we slapen.
dinsdag 15 oktober 2013: Haeju -> Sariwon
We mogen een beetje uitslapen vandaag, want we vertrekken pas om 9.00 uur. Maar helaas, het is ons niet gegunt. Om 6.15 uur knalt er Koreaanse volksmuziek uit de speakers op het plein. We zitten rechtop in bed. Even later volgt er Koreaans gebrabbel en dan weer keihard muziek. Dit blijft aanhouden tot we gaan ontbijten.
We hebben vanaf 7.30 uur warm water en hopen dat dan ook de stroom terugkomt, maar helaas. Dan blijkt dat er wel stroom is, alleen ons stopcontact in de kamer doet het niet. De laptop wordt opgeladen bij de receptie en de technische dienst gaat in de kamer aan de slag terwijl wij gaan ontbijten. Dit keer staat er een omelet, een aantal vellen zwarte nori (sushi omhulsel), koolsla en brood en warme jam. Vooral het brood en de jam gaan op.
We stappen de auto in en rijden via een betonweg vol met gaten, via Sinwon in een klein anderhalf uur zo'n 40 kilometer verder naar Mount Jangsu.
Mr. Lee verteld ons daar de verhaaltjes van. Het zijn allerlei grappige kinderverhalen. Na 40 minuten komen we weer terug bij de auto en zijn we aan de andere kant van het park. We stappen in de de auto en rijden verder naar ons hotel voor vanavond.
Onderweg kijken we onze ogen uit. We rijden langs een stuwmeer. We moeten wachten omdat we via een eenrichtingsverkeersdijk moeten oversteken. Van de brug zien we alleen de pijlers maar staan. Verder is er weer ontzettend veel landbouw. Dit keer geen kinderen aan het werk gezien. We rijden via Umpa en komen om 12.00 uur aan in het hotel.
We kunnen meteen inchecken. Pakken onze spullen uit, gelijk een en ander op de oplader en daar gaat de stroom... Helaas, we halen de stekkers er maar uit en laten alleen de laptop zitten. Dan gaan we lunchen en hopen dat de stroom snel terug komt. Voor de lunch krijgen we weer vis. Dit keer met wat minder graten. Verder zeer pittig vlees en zeer pittige komkommer, een salade met inktvis, aardappelen, kale rijst en bouillon. Na de lunch kunnen we even naar de kamer voor het verslag bijwerken. Inmiddels doet de stroom het en voorzichtig laden we ook de batterij van het fototoestel op.
Niels gaat aan de slag met de foto's en ik rust even uit. Eindelijk weer eens een bed met een normaal matras ipv een harde plank om op de liggen en ik val dan ook meteen in slaap. Om 15.30 uur worden we weer beneden verwacht voor het tweede deel van het programma van vandaag. We rijden 5 minuten verder naar de Sariwon Folklore Street. Hier krijgen we een stukje geschiedenisles over het ontstaan van Korea. In het park hangen mozaieken met afbeeldingen van gebeurtenissen en mensen vanaf 3000BC. Mr. Lee verteld kort over de verschillende afbeeldingen. Daarna bezichtigen we de kanonnen. We hebben het inmiddels door: Het is een behoorlijk aggresief volkje...
We lopen een stukje verder naar de berg en gaan hier een wandelingetje naar boven maken. Onderweg zijn er diverse oude hutten aan de bergen gemaakt. Dat het iets van vroeger is begrijpen we, maar waar het nou voor diende... Geen idee. In ieder geval komen we steeds een stukje hoger en wordt het uitzicht steeds een stukje mooier. Mr. Lee laat ons rustig van alles genieten.
Na dit bezoekje staat er nog een natuurbezoek op het programma. We rijden weer een klein stukje, net buiten de stad en komen aan bij Jongbang Mountain. De vertaling hiervan is vierkante berg. Het is eigenlijk een bergketen en daaromheen staat een muur. Vroeger waren er binnen de muren kastelen. Die zijn inmiddels verdwenen. We krijgen een lokale gids mee en zij verteld een beetje over de omgeving. Het is hier schitterend en erg geliefd bij de lokale mensen om hun vrije tijd in door te brengen. Ook de kunstenaars zijn hier veel te vinden om te schilderen. De laatste creativelingen verlaten net het park als wij rondlopen. Vandaar dat we pas zo laat gaan. Het park is nu leeg.
De gids verteld ons een verhaal over de berg die verliefd werd op de berg waar we vanmorgen waren geweest. Ze gingen trouwen en waren lange tijd erg gelukkig samen, totdat deze berg verliefd werd op een andere berg in dit gebied. De berg van vanmorgen werd verdrietig en jaloers. Ze huilde (regen) heel erg en zorgde voor een hoop mist, zodat deze berg niet meer naar de andere berg kon kijken.
Na het verhaal zijn we aangekomen bij de Songbul Tempel. De monnik die hier leeft verteld over deze tempel. Het hoofdgebouw is door de Amerikanen gebombardeerd, maar de andere gebouwen zijn nog origineel uit de 12de eeuw. Dit is het oudste tempelgebouw wat in Noord-Korea te vinden is. In het hoofdgebouw staat een Buddha beeld wat door Japan is geschonken aan Kim il Sung en wat Kim il Sung weer aan deze tempel heeft geschonken bij zijn bezoek hieraan. De tempel heeft het beeld weer vernoemd naar Kim il Sung...
We mogen het hoofdgebouw in en de monnik geeft ons een wierookstokje. Daarna mogen we plaats nemen op een matje. De monnik draagt een gedicht aan ons voor. Het is een mooi en indrukwekkend moment. Hierna nemen we een kijkje in de andere gebouwen en is het weer tijd om afscheid te nemen. Hij lacht naar ons en wenst ons een lang, harmonieus en gelukkig leven toe. We wandelen weer rustig naar beneden.
Dan weer de auto in en op naar het hotel. Nog even een uurtje rusten en daarna is het alweer tijd voor het avondeten. We hebben dit keer gefrituurde zoete aardappel, een zeer pittige salade, tofu van de hete plaat met hete saus, stukjes vis, vleesspiesjes, kale rijst en aardappelbouillon. Terug op de kamer werk ik weer verder aan het verslag en doen we wat spelletjes op de telefoon voor we gaan slapen in het heerlijke zachte bed.
woensdag 16 oktober 2013: Sariwon -> Kaesong
Het beloofde warme water tussen 7.00 en 8.00 uur blijft uit, dus snel opfrissen en ontbijten.
Voor een extra frisse start van de ochtend krijgen we onder andere aardappeltjes met veel knoflook voor het ontbijt. Verder is er wat brood, boter en jam, augurk, omelet en warme melk.
We vertrekken om 9.00 uur uit het hotel en de rit door Sariwon begint. Hier zijn geen verkeerslichten in de stad, maar verkeersregelaars. Verder zijn er zebrapaden waar de mensen gebruik van maken om over te steken. Het is alleen niet zo dat onze chauffeur stopt voor de voetgangers. Hier is de regel om flink toeteren en de voetgangers moeten dan voorrang geven. Zowiezo is voorrang geven onze chauffeur onbekend. Als er een moteragent achter ons rijdt, waarschuwen we dat ie op zijn snelheid moet letten. Verklaring van Mr. Lee: Don't worry, this is a special car.
Sinds 2000 zijn er gesprekken geweest tussen de leiders van beide landen. Er zijn zelfs 2 Zuid-Koreaanse presidenten in Noord-Korea op bezoek geweest. In 2008 kwam er een nieuwe president in Zuid-Korea en deze vertraagde alle samenwerking. Sindsdien leven ze weer op gespannen voet. Sinds maart van dit jaar zijn de spanningen verder opgelopen. Bij de DMZ verzamelen we eerst met 2 of 3 andere groepen in een lokaal waar een plattegrond hangt van de grens. Hier krijgen we te horen hoe de weg loopt, waar de grens ligt en welke gebouwen van het noorden zijn en welke van het zuiden. Verder wordt er verteld dat het een zeer gespannen plaats is waar we naar toe gaan. Voor onze veiligheid gaan er per busje/auto 2 militairen mee. We lopen naar buiten en voor het gebouw moeten we ons opstellen in 2 rijen. In de ene rij staan de Chinezen, in de andere rij moeten de Westerlingen gaan staan. Achter ons komen 2 Noren te staan.
Dan moeten we in de rij (dus achter elkaar) door een poort lopen naar ons busje die verderop geparkeerd staan. We stappen in en de militairen en onze gidsen volgen. We rijden een lange weg af. Langs deze weg is gewoon akkerbouwland. Er zijn boeren bezig met het land te bewerken. Er is zelfs een boerendorp gevestigd van 240 personen die in dit grensgebied wonen. Bij de eerste stop moeten we weer netjes in twee rijtjes gaan staan en zo lopen we naar het gebouw waar een grote tafel met stoelen staan. Hier zijn alle onderhandelingen gevoerd. Er wordt een verhaal verteld en dan gaan we met de auto weer door naar de volgende stop.
Dit is het North Korea Peace Museum. Hier ligt de getekende overeenkomst, samen met de vlag van de UN. Er wordt een behoorlijk gekleurd verhaal verteld. De Amerikaanse generaal die heeft getekend, heeft "per ongeluk" zijn handtekening gezet in het vakje van de UN. Hierdoor kan Amerika dus ook nooit de oorlog verloren hebben en lijdt dus geen gezichtsverlies. Maar Noord-Korea weet wel beter. Zij hebben Amerika verslagen en als de VS nu opnieuw aanvalt, dan is Noord-Korea klaar om de vijand weer te verslaan.
Als laatste brengen we een bezoek aan zone waar de daadwerkelijke grens is. Tot afgelopen maart was het mogelijk om de gebouwen op de grens in te gaan. Dit is nu vanwege alle spanningen niet meer mogelijk. We hebben vanaf een gebouw uitzicht op de verschillende keten die op de grens staan. We zien hier ook de vlaggen van het noorden en het zuiden en de rechte betonnen lijn op de grond die dwars door de gebouwen heen gaat.
We hebben van te voren een sms gemaakt naar huis. Omdat we vanuit Noord-Korea geen mobiel netwerk hebben, hopen we hier even van het Zuid-Koreaanse netwerk gebruik te kunnen maken. En het is gelukt. De smsjes zijn verstuurd, zodat men thuis ook weet dat alles goed gaat hier.
We gaan de bus weer in en rijden terug naar het beginpunt. Hier stappen de militairen uit en krijgen onze gidsen en chauffeur hun papieren weer terug. Dan is het tijd voor de lunch. Het is maar een kwartiertje rijden naar Keasong, waar we gaan lunchen en waar we het middagprogramma hebben. De lunch is weer erg uitgebreid. Na de lunch wandelen we in het park tegenover het restaurant. Hier krijgen we uitleg over de Sonjuk Bridge. Een stenen brug uit de 13de eeuw. Een oude koning is op die brug gedood. De bloedvlek is nog te zien...
Na de bezichtiging rijden we de kronkelweg weer terug naar Kaesong en gaan we naar het hotel. We stappen eerder uit de auto zodat we door de traditionele straat lopen naar het hotel toe. We mogen alleen geen foto's maken en Mr. Lee vraagt me vanalles, zodat ik ook niet de kans krijg om stiekem een foto te maken...Niels heeft meer geluk. Chae heeft niet zo veel zin en let bijna niet op wat hij uitvreet. Het gevolg zijn wat foto's die overal gemaakt hadden kunen zijn, en nu tot verboden bezit zijn verworden.
Het hotel bestaat uit een heleboel aparte traditionele gebouwtjes. Wij zitten in de laatste, nr 15. We lopen langs de gebouwtjes met in het midden een riviertje, of is het het open riool? De kamer bestaat uit een leef en slaapgedeelte. In het leefgedeelte is het behoorlijk koud. De muren zijn niet meer dat een paar schotten. In het slaapgedeelte wordt de vloer verwarmt. We slapen dan ook op de vloer. Er ligt 1 1-persoonsmatrasje op de grond en snel wordt er een tweede matras bijgelegd. We hebben 2 uurtjes rust. Die worden gebruikt om het verslag te schrijven en even uit te rusten. Niels stort langzaam in. Hij loopt met een loopneus, een dikke keel en een algehele lamlendigheid tegen een koutje te boksen. Aangezien de wind door de huiskamer waait (kieren!) is hij niet helemaal in zijn hum...
Om 19.00 uur worden we verwacht voor het diner. We eten een traditionele koningsmaaltijd. We eten in een aparte kamer op de grond. De vloerverwarming staat aan. Hier is het een stuk aangenamer dan bij ons op de kamer. We gaan zitten op de kussens en Chae legt uit wat we te eten krijgen. Eerst het koude gedeelte. Dit zijn 10 gerechten. Een traditionele pannenkoek (wat absoluut niet op een pannenkoek lijkt of ernaar smaakt), tofu, een gebakken ei, gepeperde radijs, augurk, ander soort tofu, gebakken aardappel, varkensvlees, stukjes vis in deeg en gepaneerde sesambladeren. Hierbij krijgen we rijst geserveerd en hondensoep. We zijn erg nieuwsgierig hoe dit smaakt. De stukjes vlees in de soep smaken naar zeer vettig draadjesvlees. Het zou zo rundvlees kunnen zijn. Wij proeven geen verschil, behalve dat er een stuk meer vet aan zit. In ieder geval kunnen we dit ook weer van het lijstje afstrepen.
Na het eten gaan we weer naar de kamer. We zouden warm water moeten hebben, maar dat doet het niet. Chae regelt het voor ons en een kwartiertje later kunnen we douchen, haren wassen en scheren. Niels gaat met 2 paracetemollen naar bed en ik ga verder met de foto's en het verslag. Om 22.30 uur ga ik ook slapen.
donderdag 17 oktober 2013: Kaesong -> Demilitarized zone -> Pyongyang -> Mt. Myohyang
We mogen weer uitslapen. Dit lukt Niels aardig, maar ik heb wat meer moeite om op de vloer te slapen. De vloer is wel lekker warm, maar ook erg hard en we hebben maar een heel dun matje. Aangezien we gisteravond al het warm water hebben verbruikt is er deze ochtend alleen koud water. We ontbijten weer in dezelfde kamer op de grond. Er staat een Europees ontbijt op het menu. Brood, boter, jam en omelet. Met koffie, the en water helemaal perfect om de dag te beginnen.
Even na 12.00 uur zijn we in Pyongyang en we gaan meteen naar een restaurant van de KITC. De lunch is goed, maar weer veel te veel. Na de lunch gaan we naar het metro museum. Dit verzoek hadden we bij boeken al ingedient, maar het was nog niet zeker of het mogelijk was. Met wat geregel is het Chae gelukt.
Het metro museum ligt naast het metrostation Victory. We lopen het grote lege gebouw in en komen in een hal uit waar natuurlijk een groot schilderij van beide Kimmen hangt. We krijgen een aardige lokale gids. In de hal mogen we een foto van maken, maar er wordt gezegd dat we voor de rest geen foto's mogen nemen in het museum. We lopen we naar de eerste etage en gaan kamer 1 binnen. Hier wordt het verhaal verteld over het onstaan van de metro in Pyongyang. Kort komt het er op neer dat de grote leider Kim il Sung in 1957 het idee kreeg voor de metro om de mensen in Pyongyang goed openbaar vervoer te geven. Omdat er nog geen ervaring hiermee was en omdat Pyongyang heel rotsig is, is het een heel zwaar proces geweest. Men moest heel erg diep, 80 meter en er is veel last van water geweest.
We lopen langs allerlei foto's en displays en krijgen veel verhalen te horen over waar Kim il Sung is geweest, wanneer en op welke stoel hij heeft gezeten. En alles staat tentoongesteld. Van asbak tot aan een metro stoel die hij gebruikt heeft. Net als we ons afvragen of dit een museum over de metro is of over Kim il Sung, komem we in kamer 7.
Via een nagebouwde tunnel komen we uit in een kamer met een fantastisch mooi panorama over het bouwen van de metro. We staan eerst met open mond te kijken naar dit kunstwerk en vragen toch nog 1x of we alsjeblieft een foto mogen maken. Het mag! Het panorama is gemaakt door 77 artiesten van de Mansu gallerij. Het panorama is een 2 etages hoog schilderij met daarvoor echte spullen wat kunstig inelkaar overloopt. Je kan bijna niet het verschil zien tussen schilderij en 3D.
De voorstelling bestaat uit 3 aparte verhalen. Rechts zijn de arbeiders te zien die het gevecht tegen het water en de harde rotsen leveren, links het volk wat de arbeiders ondersteund en in het midden, natuurlijk, de Grote Leider vol in het licht, die alles weet, kan en verzorgd heeft. Na deze kamer volgen weer nieuwe kamers die het verhaal van Kim il Sung en de metro vertellen. Er zijn nog een paar displays gebouwd, die de eerste stations weergeven en laten zien waar Kim il Sung de roltrap heeft genomen, met welke tijdelijke bus hij tussen 2 stations heeft gereden en hoe hij de mensen heeft geholpen. In de laatste kamers is een kaart te zien met de toekomstplannen van de metro. Ze willen er nog 35 metrostations bijbouwen en de huidige leider heeft deze plannen ook al goedgekeurd.
(Niels gaat verder met het verslag)
Na ons bezoek (zonder souvenir winkel...) aan het megalomane metro museum dat in feite alleen maar draait om hoe goed Kim il Sun en Kim Jong Il de mensen geholpen hebben bij de bouw van de metro, worden we naar het mangyongdae schoolchildrens palace gereden. In dit gebouw kunnen kinderen met talent buiten schooltijd bij leren. We worden een paar kamers ingejaagd waar kinderen uiteenlopende dingen doen. Zo is er een klas waar accordeon lessen plaatsvinden, er word druk gekaligrafeerd, er is een sportzaal waar alleen de volleybalspelers bewegen en zo nog wat klassen.
Het meeste indruk maakt toch het klasje waar de meisjes (jup. allemaal meisjes) borduurwerk zitten te doen. Vooral de omstandigheden waaronder dit gebeurd, zijn ten hemelschrijend. Voorovergebogen over hun tafel zitten de meiden in hun eigen schaduw te werken. Ze werken met miniscule naaldjes, maar van een zichtvergroter of een loupe is geen sprake. Dit kan nooit goed zijn voor deze jonge mensen.
We moeten ons haasten want de grote voorstelling is al begonnen. We komen in een enorme zaal terecht waar een paar honderd mensen zich verzameld hebben. Het begin missen we, maar als wij binnen komen is de eerste act nog net niet klaar. Op het podium tientallen kinderen. Officieel in leeftijd varieeren van 7 tot 16, maar we twijfelen. Sommige kinderen zijn echt geen 7...
In de show wordt veel gezongen en veel muziek gemaakt, maar ook een heuse micro acrobaat vertoont zijn kunsten met een lasso. Het typisch Aziatisch gezang kan ons niet bekoren, maar bij de niet gezongen gedeelten vallen we bijna van onze stoel van verbijstering. Dit kunnen geen kinderen zijn. Dit zijn genetisch gemanipuleerde volwasenen die 40 jaar geoefend hebben. De show, de kinderen, de muziek, alles maar dan ook alles is van een verschrikkelijk hoog nivo. We zijn diep onder de indruk. Dit zijn van die momenten dat je blij bent met een digitale camera met nagenoeg ongelimiteerde opslag.
We gaan om 18:00 weer op pad. We zitten nu in Pyongyang, maar we overnachten in Pyongsong. Volgens Chae een satelietstad van Pyonyang. Wat ze precies bedoelt weten we niet, maar in elk geval is het weer de "country side"dus warm water is beperkt te verwachten en reken op stroom uitval.
De chauffeur loodst ons in het snel donderder wordend Korea door het verkeer. Het is een onbeschrijfelijke chaos. Er is geen straatverlichting dus iedereen rijdt constant met grootlicht. Of desnoods met éen groot licht. Maar OV bussen hebben dan weer géén licht aan de buitenkant. Na elke tegenligger ben je een paar minuten blind. En er zijn ontzettend veel tegenliggers. We zien honderden (!) zandkiepwagens richting Pyongyang rijden. Waar ze vandaan komen en wat ze gaan doen is een raadsel, maar ze zorgen met z'n allen wel voor een file van een kilometer of 4. Wij gaan de andere kant op, maar dat schiet ook al niet echt op. Het is donker, druk en de voetgangers en fietsers gedragen zich of ze graag dood willen. Aangezien er geen openbaar licht is heeft niemand zich voorzien van eigen licht. Plots doemen er schimmen op uit het duister. Liefst als je net zit te knipperen na de zoveelste aanval van groot licht van de overkant. Onze chauffeur weert zich kranig. Hij vergist zich maar één keer en moet plotseling hard remmen als onze voorganger besluit om aan de kant te gaan staan. Zonder richtingaanwijzer of iets, gaat de auto voor ons op zijn remmen staan en stopt. Gewoon. Daar waar hij op dat moment is. Wij moeten hard remmen, en kunnen de auto nog maar net ontwijken. Kortom: weer een internet verhaal ontkracht: het stikt van de auto's in DPRK. Nu alleen nog eisen opstellen voor en rijbewijs en niet gewoon iedereen maar wat laten doen...
We rijden na 45 minuutjes Pyongsong binnen. Het blijkt een goed verlichtte stad te zijn. Zeker geen platteland zoals men ons voorgespiegeld had. Vele huizen zijn kleurig verlicht met LED strips die van kleur veranderen. Straatlantaarns zijn aan en geven nog licht ook. Na nog een paar straten komen we aan bij ons hotel.
Het hotel blijkt hyperdepieper luxe en groot. Ook hier is de gevel uitbundig verlicht met kleurlampjes. Het lijkt wel kerstmis..... We worden ingechecked en krijgen een sleutel. Kamer 212. Bij binnenkomst van de kamer blijkt dat we een heuse suite hebben gekregen. We komen eerst in een hal, dan is er een studeerkamer met een eikenhouten buro, vervolgens is er een slaapkamer met 1 één persoonsbed en een 2 persoons. En dan is er ook nog een kneiter van een badkamer. Met een eigen boiler. We zijn niet eens afhankelijk van de tijden die de receptie door geeft voor warm water....
Als ik Chae in de gang hoor, roep ik haar er even bij om te vragen of ze dit wel zeker weet. Jup. Ze weet het zeker. Vanavond slapen we niet op de vloer in een tochtige kamer; vanavond slapen we luxe.
Slapen doen we dan misschien in luxe, eten is een heel andere zaak. We weten niet of het dagbudget besteed is aan onze kamer en er gen geld meer is voor eten, of dat we te vaak te veel eten laten staan. Het avond eten bestaat uit 4 stukjes beton die vroeger brood geweest zijn, wat komkommer, een koude mini schnitzel en een bak rijst met stukjes aardappel. En daar kunnen we het dan mee doen. Naja, voorlopig redden we het er wel mee, dus om 21:00 gaan we de fotos hernoemen, de filmpjes bekijken, en gaat Inge naar bed. Die voelt zich ook al niet helemaal 100%. Misschien is de overgang van warmte een paar dagen geleden naar de koelte van de laatste paar dagen toch te groot voor onze tere westerse lichamen.
Om 2130 ligt Inge in bed, rond 24:00 volg ik. De foto's, de filmpjes en de website zijn weer up to date.
vrijdag 18 oktober 2013: Mt. Myohyang -> Pyongyang
Na goed geslapen te hebben sta ik om 7.30 uur op. Even het verslag bijwerken dacht ik, maar Niels is me voor geweest en heeft gisteravond al het tweede gedeelte geschreven.
We zouden vannacht eigenlijk in Mount Myohyang slapen. Dit is niet doorgegaan. Volgens de verhalen is er een brug uitgevallen vorig jaar, waardoor het gebied niet meer bereikbaar is. De brug zou in september weer hersteld zijn en daarom wel in ons programma opgenomen. Helaas is het nog steeds niet bereikbaar. Hierdoor is het niet mogelijk om een bezoek te brengen aan het International Friendship Exhibition, waar de giften van buitenlanders aan Kim il-Sung, Kim il-Jong en Kim Jong-Un zijn tentoongesteld. In plaats hiervan zijn we al naar het Nationale Gift Exhibition geweest in Pyongyang. Daar werd ons wel verteld dat de kado's die Dennis Rodman aan Kim Jong Un heeft gegeven vorige maand in het Internationale Friendship Exhibition staan. Best raar, als het al meer dan een jaar niet meer bereikbaar is...
Wat we vandaag wel gaan doen weten we nog niet. In ieder geval vertrekken we pas om 10.00 uur, dus is er tijd om rustig wakker te worden en te genieten van deze grote kamer. Ik maak lekker een kopje thee en een kopje koffie. De slaapkamer en de zitkamer zijn traditioneel verwarmd met vloerverwarming. Het is hier aangenaam vertoeven.
Bij het ontbijt verteld Chae dat ze ziek is en dat we vanmiddag een andere gids krijgen. Behoorlijk balen, want inmiddels weten we wat we aan elkaar hebben. We worden heel erg vrij gelaten, met een nieuwe gids is het toch weer opnieuw wennen. In ieder geval gaat ze deze ochtend nog wel mee.
Dan lopen we het gebouw door en nemen we een kijkje bij de Engelse les. Hier wordt Niels gevraagd om voor de klas wat over Nederland te vertellen. Het gaat hem goed af. Daarna mogen de leerlingen vragen stellen aan hem. Het is een leuke interactie en de leerlingen spreken goed Engels.
We lopen verder door de gangen en ik naast de lokalen borden met pasfoto's hangen. De betekenis wordt weer enthousiast uitgelegd. Mr. Lee hoeft eigenlijk niet te vertalen, we begrijpen deze meneer door zijn gebaren. De pasfoto's van de kinderen hangen in volgorde van prestatie. De beste uit de klas hangt vooraan en de slechte achteraan. De kinderen zien in welke positie ze hangen en gaan dan nog beter leren, want iedereen wil vooraan hangen natuurlijk. We nemen een kijkje in het computerlokaal, ditmaal met flatscreens en gaan dan door naar een lokaal dat verzegeld is. Hier blijken allerlei opgezette dieren te staan. Zo kunnen de leerlingen over de dieren leren. Ook hier volgt een geanimeerd gesprek.
Na ruim een uur nemen we afscheid en rijden we door naar het centrale plein van Pyongsong. Hier lopen we een rondje met Mr. Lee en praten we over van alles en nog wat. Als we het rondje hebben gelopen komt er weer een lokale gids die ons verteld over de stad Pyongsong en de streek waar deze in ligt. Ook de vraag wat de vrachtauto's van gisteren gingen doen wordt beantwoord. In deze regio wordt veel (steen)kool gewonnen en aangezien de winter eraan komt, wordt de kool van hier uit verspreid over het hele land. Verder is niet het hele verhaal overgekomen, maar hebben we heerlijk in het zonnetje buiten gestaan. We maken nog een gezamelijke buiging voor het beeld van de president, en gaan weer op pad.
Na het plein gaan we weer terug naar het hotel voor de lunch. Tijdens de lunch komt Chae nog even in onze lunchkamer. Wij denken om afscheid te nemen. Vragen dat aan haar, ja, hierna zien we elkaar niet meer. Oke, dan hebben wij nog iets voor je en willen we je bedanken voor alle goede zorgen. We geven haar de fooi en een kadootje. Dan blijkt dat ze gewoon nog met ons meereist in het busje naar Pyongyang. We snappen het ook niet meer. In ieder geval gaan we na de lunch nog even uitblazen op de kamer voor we om 14.00 uur naar Pyongyang vertrekken.
(Niels gaat verder met het verslag)
We vertrekken terug naar Pyongyang. Dezelfde weg als gisteren, maar deze keer bij daglicht. Weer komen we letterlijk honderden rode zandkiepwagens tegen. Vanmorgen hebben we geleerd dat deze gebruikt worden om kolen te vervoeren. We kunnen af en toe een blik werpen in een vrachtwagen die we inhalen, en inderdaad. De bakken liggen vol kolen. En omdat kolen nogal stoffig zijn ligt er een zeiltje op de open kiepbakken. En om alle viezigheid nog verder te verminderen is er om de kilometer een wasstraat. Althans er staan een tiental personen klaar naast de rivier en de wagens worden gebschrobt en geboend dat het een lieve lust is.
We komen in Pyongyang en rijden naar een gebouw vlak bij het Ryugyong hotel (het gigantische driehoekige gebouw dat al jaren leeg onafgebouwd staat te staan). Hier blijkt een borduur atelier te zitten. We worden hartelijk ontvangen en mogen dan onder begeleiding van een medewerker een rondje lopen. De gangen hangen vol met geborduurde kunstwerken. Vooral het dubbel lagig werk is vertegenwoordigd. Dat wil zoveel zeggen dat er een doorzichtige laag stof een paar milimeter boven een schilderij wordt gespannen en dat die laag stof dan geborduurd wordt. Op deze wijze verkrijg je een 3d effect waar je mond van open valt. Het probleem is dat hoe je het ook fotografeert, het effect niet terug te zien is. We worden een kamer ingeleid en daar zit een groep vrouwen te werken. Net als gisteren in het school childrens palace ook hier weer geen vergrootglazen, geen goede verlichting en de meiden zitten met een kromme rug te werken. Ondanks dat de stroom uitgevallen is mogen we toch in een kamer kijken waar een soort tentoonstelling te bekijken is. Er staan, hangen en liggen fantastich mooie dingen tussen.
Ineens staat er een jongedame naast ons. Ze begint met vertalen en Mr. Lee die ons eerst begeleidde verdwijnt van het toneel. De jongedame blijkt onze nieuwe gids te zijn. Ze heet Han en ze neemt het over van Chae die ziek is.
We verlaten het borduur atelier en rijden naar het "Peoples Palace of Culture". In dit gebouw worden allerlei bijeenkomsten georganiseerd. We stappen uit het busje en tot onze verbazing gaan we een stukje wandelen. We lopen langs het gigantische gebouw en komen dan bij de "Potonggang Pleasure Ground". In de praktijk blijkt dit een enorme sporthal te zijn die net gerenoveerd is. Op het plein voor de deur staan grote beelden, en we fotograferen ons een slag in de rondte. Naast de enorme sporthal is een plein van even gigantishe afmetingen. Dit staat tsjokvol met militairen. Er blijkt een bijeenkomst te zijn geweest van lokale militaire leiders uit alle regionen van Korea.
En die mannen nemen natuurlijk het beste deel van hun personeel mee.
Wij houden het veilig en schieten stiekem een paar fototjes van het plein. Verder blijven we ons zo netjes mogelijk gedragen. We kijken naar de beelden en genieten van de wandeling. Helaas is het aan het einde van plein al weer gedaan met de pret. Het busje staat op ons te wachten en we worden verder getranporteert naar het Yanggakdo hotel. We krijgen dezelfde kamer toegewezen als tijdens ons vorige verblijf: 38-16. We grappen dat er in het hele hotel maar één kamer in gebruik is: deze dus...
Tegen 17:30 gaat Inge een stukje hardlopen. Ze wil net als de vorige keer rondjes op het parkeer terrein gaan lopen, en ik besluit in elk geval met haar mee naar buiten te gaan. Eerder heb ik een trappetje opgemerkt en ik ben benieuwd waar dat heen gaat. Inge gaat rennen, en ik ga op onderzoek uit. Ik vind het trappetje terug en ga naar beneden. Ik kom uit bij een soort VIP ingang van het hotel. Er is een kleine parkeerplaats waar wat autos geparkeerd staan en er zit een ingang van het hotel. Voor de deur staat een portier die me aanspreekt. Ik denk meteen dat dit het einde van mijn wandeling betekent, maar hij is alleen maar geintresseerd waar ik vandaan kom. Ik maak een babbeltje en vraag tussen neus en lippen door of er nog een trap is om verder naar de rivieroever te wandelen. Dat trappetje blijkt inderdaad te bestaan. Zo'n 5 meter de kleine parkeerplaats op zit een gat in de struiken met een trap omlaag. Ik bedank mijn nieuwe vriend en verdwijn de treden af.
We lopen de trap weer op, en niemand lijkt ons tijdelijk verdwijnen opgemerkt te hebben. Nu douchen en dan avondeten.
Om 19:00 treffen we Han in de lobby. Zij brengt ons naar het Chinese restaurant waar we een stuk of 6 schaaltjes en rijst met soep geserveerd krijgen. Inge stort langzaam maar zeker in, dus die ligt om 21:30 in bed. Ik maak het verslag af en ga rond 23:00 naar bed.
zaterdag 19 oktober 2013: Pyongyang -> Sijung via Wonsan
Goed geslapen, om 7.30 uur opgestaan en om 9.00 uur uitgecheckt. Omdat we vandaag een flink stuk moeten rijden hebben we een blikje ijskoffie voor de chauffeur gekocht. Blijft ie hopelijk een beetje wakker. Verder hebben we Mentos en kruidnoten voor onderweg.
We verlaten de stad via Reunification street en het Reunification Monument.
Voor het oogsten is dat niet nodig. Er is per jaar 1x beplanting en 1x oogsten.
Na ongeveer anderhalf uur stoppen we bij een "state resthouse". Hier hebben we even pauze en kunnen we onze benen strekken. We lopen het winkeltje in om te kijken of er nog iets lekkers is en herkennen de grote fles alcohol met slang erin die we al eerder op televisie bij Floortje Dessing hebben gezien. Wat grappig, zij is hier dus ook geweest. We genieten nog even van het uitzicht over het meer en de berg en gaan dan weer verder. We kijken weer flink rond en maken foto's van het allerdaagse leven hier. Ons oog valt ook op de werkelijk gigantische voorrad bier die men hier heeft staan. Ik schat dat er al gauw 1000 flesjes staan. Waarom? Kim mag het weten.
Wat ons opvalt is dat langs de kant van de weg veel bloemen bloeien. Het maakt de weg wat vrolijker, maar dat is eigenlijk alleen maar uiterlijke schijn. We zien ook kinderen langs de kant van de weg de bij elkaar geveegde hoopjes veegsel uitpluizen. Het lijkt erop dat ze het nazoeken of er rijst of ander eten tussen zit. Geen idee of dit waar is, maar zo ziet het ernaar uit. En of het nou waar is of niet maakt eigenlijk niet eens zo'n verschil; kinderen horen te spelen, te ravotten en vrij te zijn. Ze horen niet aan de kant van de weg stof na te zoeken.
Het systeem is hier zo dat de overheid alle rijst, mais en andere gewassen opkoopt voor een vaste prijs. Hierna wordt een deel verdeeld en een deel weer verkocht aan de mensen. De mensen kopen het dan tegen een lagere prijs weer terug. Het is dus niet zo dat de boeren in ieder geval voor zichzelf eten hebben. Wel zijn er veel voorzieningen die voor veel mensen gratis toegankelijk zijn.
Weer anderhalf uur later komen we aan in Wonsan. Hier lunchen we in het hotel waar we over een paar dagen ook slapen. We hebben tot 14.00 uur de tijd. Om 13.15 uur zijn we uitgegeten en gaan we buiten een kijkje nemen. Als Mr. Lee buiten is kunnen we hem vragen om even een stukje mee te lopen over de pier. Helaas, hij is er niet. We lopen over de parkeerplaats en zien dat we om het hotel kunnen lopen, zonder over de openbare weg te gaan. Dat is mooi, dan hebben we goed uitzicht op de zee. Er is nog best wel wat activiteit aan dit stuktje zee. De pier is redelijk druk bezocht met vissers en omdat het zaterdag is, lopen er ook wat kinderen in de rondte. Achter het hotel is een groepje mensen aan het lunchen met een vis barbeque en sushi. We genieten even van onze "ontsnapping" en zijn weer op tijd terug voor we gemist worden.
Mr. Lee en Niels hebben nog even een kwajongens onderonsje. Er staat een boom met een bepaalde orange vrucht die wij niet kennen. Voor hun is het raar dat we het niet kennen, zelfs het Engelse woord zegt ons niets. En al een paar dagen hebben we het hierover. Bij deze boom hangen de vruchten vrij laag. Mr. Lee kan er niet bij, maar voor Niels is het wel te pakken. Mr. Lee stookt Niels op om een vrucht te pikken en ja, dat hoef je maar 1x tegen Niels te zeggen. Als de vrucht eraf is zegt Mr. Lee met een big smile: Sssttt, don't tell, it's our secret.
Oja, dag 9 is het inmiddels en we zijn erachter gekomen dat Mr. Lee niet Mr. Lee heet, nee, Mr. Lee heet eigenlijk Mr. Ri. De uitspraak is hier compleet hetzelfde. Vanaf nu is Mr. Lee dus Mr. Ri...
Na de lunch lopen we een stukje naar een art studio. Hier wordt bij binnenkomst heel handig door Han gezegd dat alle schilderijen die hier hangen ook te koop zijn. Ze worden dan zonder lijst verkocht en opgerolt. Er hangen best leuke schilderijen tussen, maar we vinden het niets om zoiets in onze koffer mee te nemen.
Na 10 minuten staan we weer buiten en lopen we verder naar het centrale plein van Wonsan. Hier tegenover ligt ook het Japanse Cruiseschip wat jaren tussen Japan en Noord-Korea heeft gevaren. Inmiddels zijn de banden zo gespannen dat het niet meer vaart. We kijken nog even naar wat vissers voor we weer in ons busje stappen en de weg vervolgen naar Lake Sijung.
(Niels gaat verder met het verslag)
We rijden dus verder. Vlak langs de kustlijn. Het eerste deel rijden we gelijk op met de spoorbaan. Dan liggen de railsen links, dan weer rechts. De weg slingert zich langs de kustlijn en we zien af en toe wat flisten van strand en mooie uitzichten. Als de treinrails zich van de weg verwijderd wordt het beeld iets minder florisant. Tussen de weg en het strand verschijnt een hek. En ineens nog één. Twee afzonderlijke hekken scheiden ons van de zee. En tot mijn grote verbazing zie ik aan het tweede hek isolatoren hangen. We kunnen er dus van uitgaan dat op het tweede hek stroom staat. Er staan geen waarschuwingsborden, maar we snappen: dit is een link hek. Waar de afscheiding toe dient snappen we ook niet helemaal. Als het de bedoeling is dat een vijand het land niet inkomt is deze installatie een lachertje. Als het bedoeld is om de eigen mensen tegen te houden voor het geval ze richting zee zouden willen: we zien meer dan voldoende gaten in het hek...Wij kennen het tweede type hek rondom weilanden waar vee in staat, maar hier is geen gras, en al helemaal geen vee. Al met al maakt dit hek op mij meer indruk dan de hele poppenkast bij de DMZ.
Zo'n 3 kwartier na vertrek rijden we de parkerplaats op van een gebouw. Het blijkt het "resting house of Sijung lake" te zijn. Het meer zien we niet, wel een strand met zee. Tegen de tijd dat Han zich binnen gemeld heeft, staan wij al aan de waterkant. Mr. Ri wordt op ons afgestuurd en we overleggen wat te doen. We mogen best een stukje wandelen. Voor alle zekerheid vraag ik tot waar we kunnen lopen. Nadat we die punten duidelijk hebben, gaan we met z'n tweeën op pad. Kop in de wind, zee aan de zijkant.
We waaien even lekker door en melden ons weer bij het resthouse. Eén probleem. Er is niemand. De deur staat open, maar hoe we ook zoeken, we kunnen niets of niemand vinden. Nou moe... Uiteindelijk trefen we onze voltallige crew voor de deur bij het busje aan.
3 Minuten later weten we waar het meer is, en zien we het hotel liggen. Het ligt op een soort landpunt in het meer, en is slechts van één kant bereikbaar. Het is een redelijk primitief hotel; de waterkoker krijgt het niet voor elkaar om een halve beker warm water aan de kook te krijgen. We besluiten eerst de foto's van vandaag te gaan verwerken zodat Inge om 18:00 een modderbad (EUR 10) kan gaan nemen, de specialiteit van dit hotel.
Als we ons om 18:00 beneden melden verteld Han dat het modderbad na het eten gaat gebeuren. Dus wordt het eten verplaatst van 19:30 naar 19:00.
Inge gaat aan het verslag schrijven en ik ga een stukkie wandelen. Ik maak me zo klein mogelijk en verdwijn het toegangspad op. Na een kilometer ofzo stuit ik op een poort met een wachthuisje. Niemand thuis. Ik kan zo door naar buiten het hotel terrein lopen. Ik twijfel, maar doe het toch niet. De nabijheid van een elektrisch hek doet vermoeden dat er militaire activiteit in de buurt is, en die mannen wil ik op dit tijdstip niet zonder gids tegen komen. Daarbij is het bijna donker, dus ik hobbel terug naar het hotel. Ik zit nog een kwartiertje te zittenn aan het water. Als het 18:50 is meld ik me weer bij Inge.
Om 19:00 staat Han op ons te wachten. We gaan naar een ander gebouw waar we in een flinke ruimte te eten krijgen. Als enige. Met alweer een karaoke set die knoerthard staat te blêren. Nadat het volume weer op normaal is gezet, krijgen we gebakken vis, dunne aardappel reepjes die gebakken zijn (lekker!), een koude omelet , koude stukjes rundvlees, één of andere groente (zeewier?) die ook al koud is en tenslotte een rijst (koud) met een omelet (koud) en een bakje warm water dat hier voor soep doorgaat.
(Inge gaat verder met het verslag)
Na het eten is het dan zover. Even tijd om te tutten. Ik meld me, met Niels nog bij me, bij de receptie. We gaan een deur door waar een bordje "whole bad" opstaat. Het ruikt een beetje muffig in de kamer. Er staan 3 bakken (baden) in. De buitenste 2 zijn gevuld met modderwater en in de middelste ligt een hoop dikke modder. Niels maakt snel wat foto's van de baden en verdwijnt dan naar buiten. Het meisje vertelt dat ik 10 tot 15 minuten in bad mag liggen. Daarna afspoelen, geen shampoo. Ze laat me zien hoe ik warm water uit de kraan krijg (de middelste) en hoe de douche werkt (de achterste). Dan laat ze me alleen. Ik stap in het bad, denk dat het super vloeibaar is, maar dat valt tegen. Op de bodem en in het water drijft een hoop drek. Het voelt best smerig aan, maar de temperatuur is erg aangenaam. Volgens de gegevens is het 42 graden. Als je eenmaal door het gevoel van de drek heen bent, is het heel erg relaxed. Na een klein kwartiertje stap ik uit. Natuurlijk laat ik overal een spoor van modder na. Dan lekker afdouchen. Het water is koud, erg koud. Even laten lopen, maar het blijft koud. Oke, dan de middelste kraan proberen. Hier zit geen douche aan, maar bij deze liet ze zien hoe het warm water werkte. En ja hoor, even laten lopen en het water is lauwwarm. Oef, dat wordt een knoeizooi, met alleen een kraantje en een bak water douchen en alle modder eraf krijgen. Nadat ik voor de helft schoon ben is het water van de kraan met douche ook eindelijk warm geworden. Met de douche verder afspoelen gaat gelukkig een stuk makkelijker.
Terug op de kamer nog wat kruidnootjes eten en het verslag afmaken. We gaan vroeg slapen, voor 22.00 uur. Morgen vertrekken we al om 8.00 uur voor een wandeling in de bergen. Heb er nu al zin in.
zondag 20 oktober 2013: Sijung -> Wonsan
De wekker gaat om 6.40 uur. Het is wel erg vroeg en ik heb slecht geslapen. Maar we redden het allemaal op tijd en staan om 7.55 uur met alle bagage bij de receptie. Mr. Ri is nergens te bekennen. We lopen naar de waterkant en genieten nog maar even van het uitzicht over het meer. Zonder begeleiding.
20 minuutjes later rijden we weg.
Het is een uur rijden naar Mount Kumgang. We hebben 4 controleposten onderweg. Mount Kumgang ligt vlakbij de grens met Zuid-Korea en was een vakantie gebied voor de Zuid-Koreanen. Hier werden ook familie herenigingen gehouden. Inmiddels is het voor de Zuid-Koreanen niet meer mogelijk om hier op vakantie te gaan.
Nadat er een vergunning voor de auto is gekregen, rijden we door naar het hotel waar we vanavond slapen. Hier is even een toiletstop.
We genieten volop van al het moois wat we hier zien. Het is een heerlijke dag. Omdat het zondag is, is het hier nog best wel druk met lokale dagjesmensen. Onderweg komen we bij een rots waar de tekst van het lied van Kim il Sung in staat gehakt. Mr. Ri wijst ons erop en zegt dat dat het lied is wat Niels op zijn telefoon heeft staan. Niels laat het lied horen en Mr. Ri zingt het enthousiast mee. Na deze aangename break lopen we weer verder.
Na 2 uur bereiken we het hoogtepunt van de tocht, de waterval. Hier is een paviljoen waar je kan uitrusten en genieten van het uitzicht op de waterval. We blijken niet de enige te zijn. Hier is het behoorlijk druk. We zoeken een plaatsje op een bank vlakbij de het uitzicht en relaxen even. Han is al even boven en die wilde al meteen weer terug. Daar trappen we niet in. Ook wij willen uitrusten.
Al snel wordt er stiekem foto's van ons gemaakt door de Koreaanse mensen. En als wij het doorhebben en even zwaaien worden de foto's niet meer stiekem maar openlijk gemaakt. Kinderen worden naast ons neergezet om leuk te poseren tussen de 2 blanke mensen. Ze hebben geluk vandaag, ze worden hier getrakteerd op 2 attracties: Blanke mensen en een waterval. We vragen ons af wat ze interessanter vinden... We lachen wat heen en weer en maken voor de grap ook een foto van hun.
Eén groep loopt met ons mee naar beneden. Het is dezelfde weg terug. En heel nonchelant komt er een man voor me lopen, zijn vrouw heeft het fototoestel in haar handen en loopt weer daarvoor. Dan stapt de man opzij en maakt zij de foto, waardoor ik naast haar man loopt. Hierna wisselen ze. En dat zouden wij niet in de gaten hebben... Dus tijd om even te poseren dan maar. En voor we het weten staan we met een 10-tal mensen op de foto, die er allemaal bij komen staan. Zo gaat het nog even door en inmiddels zijn zowel Han als Mr. Ri uit het zicht verdwenen. Dan is het mijn beurt om naar voren te lopen en van de groep Koreanen een foto te maken. Dat vinden ze helemaal prachtig en nu worden er nog meer mensen bij geroepen. Een jongetje vraagt stoer wat mijn naam is en zo komt een heel klein gesprekje op gang. Het jongetje blijkt ook nog eens mooi te kunnen zingen en zingt tijdens het lopen een paar Koreaanse liedjes.
Na een half uur zien we Mr. Ri, hij zit rustig op ons te wachten. We lopen het laatste stuk met Mr. Ri en de groep Koreanen naar beneden. Uiteindelijk hebben we, inclusief pauzes en fotosessies, bijna 3,5 uur gelopen.
We lunchen bij het restaurant dat aan het begin van de wandeling is gelegen. Als we klaar zijn met de lunch blijkt het wat te regenen. Dit is de eerste keer deze vakantie dat er wat regen valt. Voor de rest hebben we goed weer, al is het de laatste dagen wel wat kouder geworden. We lopen naar de auto en rijden een klein kwartiertje verder naar een lagoon. Als we daar aankomen is het opgehouden met regenen. We mogen weer wandelen. Dit keer blijft Han bij de chauffeur en loopt alleen Mr. Ri met ons mee. We gaan eerst een stukje omhoog naar een uitkijkpunt, en dan weer naar beneden een hangbrug over. Het heet hier Lagoon Samil District, wat zoiets betekend als 3 dagen meer. Het dankt zijn naam aan een oude koning die hier 1 dag zou verblijven, maar het zo mooi vond dat ie er 3 dagen van maakte.
Mr. Ri vraagt als we de brug over zijn en een stukje verder op een uitkijkpunt staan of we naar beneden willen naar het meer toe. Niels heeft voldoende inspanning geleverd, maar ik heb eigenlijk nog wel zin om een stukje ver te gaan. Mr. Ri vindt het goed dat Niels op het uitkijkpunt op ons wacht en zo gaan Mr. Ri en ik samen verder naar het meer toe. Niels blijft wacten. Beneden bij het meer wijst Mr. Ri naar een pagode. "Lukt het je om daar ook naar toe te klimmen?" vraagt Mr. Ri mij. Tuurlijk kan ik dat. "Nou, dan moet je maar alleen gaan hoor, ik wacht hier wel" zegt ie. Ik kijk hem aan en vraagt of hij het meent. Ja, ga maar, ik wacht op je. En zo heb ik nog een stukje door geklommen en in mijn eentje genoten van het uitzicht vanaf de pagode.
Terug bij de auto is het tijd voor een verkoelend drankje. Er staat een standje en we nemen allemaal wat te drinken. Wij trakteren en betalen voor 5 blikjes fris EUR6.60... Toeristen oplichten doen ze echt overal. Moe gaan we naar het hotel. We checken in en Niels regelt een massage voor mij. Heerlijk.
Snel even douchen en dan krijg ik een echte Koreaanse massage. Ik wordt gemasseerd door een vrouw met zachte, warme handen en voeten. Ze masseert veel op de drukpunten en ik kan me volledig ontspannen.
Na mijn massage gaan we eten in het restaurant en daarna nog even het verslag afmaken. Rond 22.30 uur gaan we slapen.
maandag 21 oktober 2013: Kumgan -> Wonsan
We staan om 7.30 uur op en mogen om 8.00 uur achter de computer van het hotel. Hier hebben ze internet. Erg bijzonder, maar omdat we hier dicht op de Zuid-Koreaanse grens zitten en het van orgine een Zuid-Koreaans vakantieoord is, zijn er wat meer mogelijkheden. Het kost 3 euro per 10 minuten. We sturen een mailtje en gaan dan proberen om de website te uploaden. Dit lukt gedeeltelijk, maar op de foto's krijgen we een foutmelding. We hopen dat de website wel te lezen is. We hebben geen tijd meer om het te controleren. Over een kwartier gaan we weg en we moeten nog ontbijten. Snel even de wentelteefjes en het gebakken eitje opeten. De gepeperde aardappels met knoflook, de vis, soep en rijst laten we staan.
Na dit "enerverende" bezoek is het tijd voor de lunch. We lunchen in een KITC restaurant.
Hierna gingen we alweer inchecken in het hotel en werd er gezegt dat we tot 15.30 uur geen programma hadden. We vragen ons voor de zoveelste keer af waarom we dan zo'n haast hebben met die auto en wanneer we dan naar de stalagmieten gaan. Vanmorgen was hier nog sprake van. Het blijkt een miscommunicatie te zijn. Han had onze vraag hierover niet begrepen en wist niet wat stalagmieten zijn. We hebben een goed gesprek over de miscommunicaties en het programma. Han gaat bij de organisatie na waarom Chongsokjong (de stalagmieten) niet meer op het programma staat. Blijkbaar is het niet meer mogelijk om daarnaar toe te gaan, omdat het inmiddels militair terrein is geworden. Verder komen we erachter dat het circus niet in ons programma is opgenomen, terwijl we dit in Nederland extra geboekt en betaald hadden. Han is de rest van de middag bezig om het programma om te gooien, zodat we toch nog naar het circus gaan.
Om 15.30 uur gaan we weer op pad. Dit keer bezoeken we de Wonsan Agricultural University. We worden weer ontvangen door een lokale gids in klederdracht. Zij leidt ons over het mooie terrein. We gaan gebouw nr 1 in. Hier worden lessen gegeven en zijn een paar lokalen gewijd aan de historie en uitmuntende studenten van de universiteit. Na de uitleg gaan we weer naar buiten. Het hoogtepunt van deze school wordt hier getoond, een volautomatische kas van ongeveer 20 meter lang. De planten worden hier zonder vervuiling van buitenaf gekweekt. Wij zijn vooral geinteresseerd in het lieve katje wat in deze kas woont gezien zijn eten en drinkbakje in deze kas staat. Deze kas is geschonken door de grote leider Kim il Sung en ook hier zijn overal rode tegeltjes en plaatjes te zien waar hij is geweest.
We maken nog een leuke wandeling over het terrein van de universiteit. Er staan erg veel bomen en het terrein. Het is leuk om te wandelen. We komen nog een aantal studenten tegen die hier op het terrein aan het hardlopen zijn. De lokale gids legt uit dat als een student hier komt studeren hij een boom plant op dit terrein. De boom groeit de eerste 5 jaar met de student op dit terrein mee. Waar de student geestelijk groeit, groeit de boom fysiek. Een mooie gedachte. Het is dan ook verboden om takken van de bomen af te breken, anders breek je de student.
Na dit bezoek komt Han met de mededeling dat het mogelijk is om het programma om te gooien voor het circus. Doen we dat niet, mag ook, maar dan kunnen we niet meer naar het circus. Het is aan ons wat we willen.
We kiezen voor het circus. Dit houdt in dat we morgen niet naar Hamhung gaan, maar naar Pyongyang. In de middag bezoeken we dan het Railwaymuseum, daarna gaan we naar het circus en na het eten gaan we nog naar een funfair.
Woensdag gaan we dan van Pyongyang alsnog terug naar Hamhung. Onderweg bezoeken we de Ullim falls, we hebben daar een picknicklunch en 's middags bezoeken we in Hamhung de Bongung en het grootste theater van Korea.
We overnachten dan in Hamhung en gaan de volgende dag weer terug naar Pyongyang. Ook deze dag heeft een bezoek aan een tombe en een farm op het programma staan. Het is even heen en weer rijden, maar op deze manier kunnen we toch naar het circus en zien we de highlights van Hamhung.
Als we weer bij het hotel zijn aangekomen is het tijd voor een wandeling over de pier. We lopen dit keer met z'n vijven. Het gebeurt niet vaak dat ook de chauffeur meegaat. Halverwege blijven de chauffeur en Han achterop steken. Mr. Ri loopt met ons door en vraagt ons over wat het internet is en hoe het werkt. We leggen hem zo goed mogelijk uit wat het zo'n beetje is. We lopen tot aan de vuurtoren en wandelen daarna weer rustig terug. Inmiddels is het donker geworden. Halverwege komen we Han en Mr. Kim weer tegen. We gaan eten in het hotel. Na het eten gaan we de foto's doen en het verslag schrijven. Om 23.30 uur gaan we slapen.
dinsdag 22 oktober 2013: Wonsan -> Hamhung
Vandaag een drukke reisdag. We staan weer om 7.30 uur op en melden ons om 9.00 uur in de hotellobby. Voor de chauffeur hebben we een blikje ijskoffie, want die moet goed wakker blijven. We vertrekken vanuit Wonsan en rijden de weg de we een paar dagen eerder ookal hebben gereden, terug naar Pyongyang. Na 50 minuten stoppen we bij een uitzichtspunt. Hier strekken we even de benen en genieten we van de mooie herfstkleuren. Han scoort een mandje met bosfruit. We mogen proeven. Het zijn kleine groene bolletjes en het blijken mini-kiwi's te zijn. Best lekker.
Onze tweede stop is bij het state rest house waar we de vorige keer ook waren. De gebroken fles(sen) drank in de auto worden opgeruimd, terwijl wij van het uitzicht over het meer genieten. Er komt een dame met haar fiets in een roeibootje voorbij varen. En da's best een komisch gezicht.
We komen Pyongyang via de reunification street met het monument binnen. We rijden dit keer niet onder het monument door, maar gaan er omheen. De eerste stop in Pyongyang is het hotel. We krijgen weer dezelfde kamer als de vorige keren. Lunch is geregeld in het revolving restaurant en we hebben tot 15.00 uur de tijd. Op ons gemak genieten we van het uitzicht dat aan ons voobij glijdt vanaf de 47ste etage.
Om 15.00 uur is het tijd voor het treinmuseum. Net zoals het metromuseum is ook het treinmuseum gewijd aan de twee leiders. Bij binnenkomst hangt er natuurlijk weer een fantastisch groot schilderij van de grote leider midden tussen het volk. We lopen weer door de verschillende kamers waar met foto's en voorwerpen de geschiedenis van de trein in Noord-Korea wordt uitgelegd.
Veel treinen zijn er niet. Na een tiental verschillende kamers komen we in een panoramakamer. Wat is dat schitterend. Woorden te kort voor het kunstwerk. Ook hier lopen 3D en 2D in elkaar over. Het doek is zo'n 16 meter hoog, 60 meter lang en de voorstelling is ongeveer 13 meter diep. We staan vol bewondering naar het mooie plaatje te kijken. En elke keer zie je weer iets anders. Het is ontzettend gedetaileerd. Het is een voorstelling van het aanleggen en repareren van het treinennetwerk na de oorlog. De leider staat er prominent op. Omdat we deze voorstelling zo mooi vinden heeft de lokale gids nog een verrassing voor ons.
Ze neemt ons mee naar nog een panaromakamer. Deze voorstelling gaat over het spoor tijdens de oorlog. Hier staat de leider zelf niet op, er hangt alleen een foto van hem. De mensen aan het front weten dat hij in hart bij hen is. Dit doek is ietsje kleiner, 15 meter hoog en 50 meter lang, maar ook zo'n 13 meter diep. Het is omdat het tijdens de oorlog afspeelt allemaal wat donkerder geschilderd, maar net zo indrukwekkend als alle vorige panorama's die we tot nu toe hebben gezien. Aan deze voorstellingen hebben 40 mensen gewerkt. Voor zover onze gids weet, hebben wij alle panorama voorstellingen in Pyongyang nu gezien. Dat wil dus zeggen, 1x in het War and Victory museum, 1x in het Metro museum en 2x in het train museum.
Als allerlaatste gaan we naar een tweede gebouw van het museum. Hier staan de fysieke treinen. De eerste is een smalspoortrein met stoomlocomotief. Hierin reisde Kim il Sung tijdens de Fatherland liberation war. De tweede is een wagon waar de vrouw van Kim il Sung samen met haar zoon Kim Jong Il 20 dagen in heeft gereist vanuit het noorden naar Pyongyang. Oorspronkelijk is het een paardenwagon. Het volk vond deze wagon te min voor de familie, maar ze wuifde dit weg. In de bergen in de oorlog hebben ze zelfs buiten op de grond, tussen de gevechten moeten verblijven. Deze wagon is een luxe daarbij vergeleken. Dan komen we bij een "Krokodil type" trein. In deze trein heeft Kim il Sung gesproken met de machinist en hem een hand gegeven. Hij was zeer tevreden met het werk van de machinist/trein. Als laatste komen we weer bij een passagierstrein. In de derde klas wagon is Kim il Sung naar huis gereisd. Het is een vrij unieke trein. De motor ligt tussen de assen en de machinist staat voorin de cabine waar de 3de klas gedeelte zich ook bevindt.
Als we uitgekeken zijn, sprinten we in ons busje en racen we naar het circus. Althans racen, het eerste gedeelte. Daarna komen we in een file terecht. De brede boulevards blijken niet opgewassen te zijn tegen het aantal auto's, bussen en andere voertuigen die in de spits zich willen verplaatsen in deze stad. Het lijkt wel een echte grote stad. We vermoeden wel dat aan het halen een rijbewijs weinig regels zijn gesteld. Iedereen doet maar wat en geeft elkaar weinig ruimte. Wat normaal 4 banen heen en 4 banen terug zijn, worden nu 8 banen heen en 3 terug... Een wonder dat we door deze chaos heen komen. De beroemde verkeersregelaars staan aan de kant met hun handen in het haar. We weten ons uiteindelijk aan de file te ontworstelen en komen op tijd bij het circus aan.
Het circus, daar is het hele programma last minute voor omgegooit. We hopen dat dat het waard is. De zaal is al redelijk vol als we binnenkomen. We blijken de op 1 na beste plek te hebben. Vlak voor de eretribune, precies in het midden van de zaal. Mr. Ri gaat met ons mee. Han blijft bij de chauffeur buiten wachten. De helft van het publiek bestaat uit militairen die een conferentie bezoeken.
We tellen de blanke hoofden in de zaal, welgeteld 5, inclusief onszelf. En dan begint de voorstelling. Het orkest begint te spelen en een dame in een mooie traditionele jurk komt op. We vermoeden dat ze zoiets zegt als, Hoog geëerd publiek... Hierna volgen de regels, zegt Mr. Ri tegen ons. Maar wat de regels nou eigenlijk zijn, heeft hij niet vertaald. Ik vermoed dat het was dat er geen opnames van gemaakt mochten worden. De enige die met de camera's aan zaten waren de blanke toeristen...
We beginnen met een jongleeract, waarbij er op een gegeven moment heel snel 25 bordjes op iemand wordt toegeworpen. Hij ving ze allemaal, in tweede instantie. In dit circus is ruimte voor fouten, maar als het fout gaat, dan wordt het overgedaan totdat het goed gaat. Dat blijkt enige acts later weer tijdens een act waarbij strooien hoedjes worden opgegooid tussen 3 personen die ze dan weer vangen. Het gaat vanaf het begin al niet lekker. De dame van het gezelschap lijkt erg veel fouten te maken. Ze vangt veel hoedjes niet. Op de opname die we maakte is eigenlijk ook weer te zien dat de man die gooit, de hoedjes ook wel erg ver over haar heen gooit, waardoor hij het bijna onmogelijk maakt voor haar om te vangen. Een aantal scenes uit de act gaan over. De laatste zelfs tot 4x toe. Het huilen stond haar nader dan het lachen en dat was duidelijk aan haar te zien. Een van haar collega's maakte het er niet beter op door tegen haar te schreeuwen. Het publiek leeft met haar mee en als het dan na de 4de keer eindelijk lukt om alle hoedjes te vangen, volgt er een groot en warm applaus.
Ook bij de trapeze act gaat het mis als er voor de eerste keer een 5 voudige salto voorover wordt uitgevoerd. In de zaal klinken de Oh's en Ah's. De tweede poging slaagt en is fantastisch om te zien. Maar genoeg over hetgeen wat bij de eerste poging niet lukte. Wat we hebben gezien in dit circus stijgt boven alle verwachtingen uit. We hebben regelmatig met open mond zitten kijken en enorm genoten van een voorstelling waarin zo ontzettend veel kunsten worden vertoond. De voorstelling duurde maar 1 uur en 20 minuten. Voor ons veel te kort. Een staande ovatie tijdens het slotapplaus is wel verdiend. We willen nog blijven klappen, maar worden tijdens dit applaus door Mr. Ri al gewenkt om naar buiten te gaan. Deze mensen hebben een langer applaus verdiend en dit krijgen ze dan ook van ons. Tussen de Koreanen verlaten we het circus.
Tijd voor nog meer plezier. We gaan naar de Funfair. Wat een fun! Wat is het leeg. Maar ja, wat wil je op dinsdag om 18.30 uur. Zeker als Han verteld dat op dinsdag de funfair speciaal op is voor touristen en buitenlanders.
Dus gezellig met z'n tweetjes in de Supershot. Als we eenmaal zitten, begin ik toch we een beetje te twijfelen. Wat als de stroom uitvalt, maar daar is het te laat voor. We worden omhoog geschoten. Boven blijven we een minuut of 2 hangen. We hebben een schitterend uitzicht over Arche de Triomf. Dan laten ze ons weer vallen, gelukkig wordt er op tijd geremd. Toch best leuk. We lopen met Han, Mr. Ri en een lokale "gids" weer verder langs de verschillende attracties. Veel zijn het er niet. We stoppen bij de achtbaan. Het is een flying mousse met 2 kurketrekkers. Leuk! Niels gaat niet mee, maar Mr. Ri blijkt wel interesse te hebben. Dan hoef ik niet alleen. Er wordt iemand geregeld die het apparaat kan bedienen en we stappen in. De rit gaat verrassend soepel. Geen horten en stoten of irritante lasnaden. Met een brede glimlach kom ik uit de achtbaan.
Na de achtbaan houden we het voor gezien. Bij de uitgang rekenen we af. We moeten 6 euro betalen. Mr. Ri betaald zijn eigen ritje, wat niet onze bedoeling was, maar hij staat erop.
We rijden terug naar het hotel en hebben dit keer eten we in het Korean restaurant. Niet dat het qua eten heel anders is. Het tempo is wel iets langzamer. Na de verschillende voorgerechten wat opzich al meer dan een complete maaltijd is en voordat ze de (meestal kale) rijst en (altijd vieze) soep serveren zien we de kans om weg te gaan. Terug op de kamer sorteren we alle foto's en filmpjes van vandaag. Het zijn er weer een heleboel. Rond 22.30 uur gaan we slapen.
woensdag 23 oktober 2013: Hamhung
We vertrekken vandaag weer om 9.00 uur, dus om 7.30 uur gaat de wekker. Bij het ontbijt is er weer geen buffet, waardoor we wat langer bezig zijn. 5 Minuten telaat zijn we in de lobby.
We hebben weer een lange dag in de auto vandaag. Vol goede moed vertrekken we. Omdat we een groot stuk bekende weg rijden, begin ik met het schrijven van het verslag van gisteren. Als na ruim een half uur de weg te hobbelig wordt stop ik ermee. We rijden de weg met de tunnels. Langs de kant van de weg is weer een hoop te doen. Mensen zijn druk aan het werk op het land of spullen van a naar b aan het vervoeren. We stoppen bij het State rest house voor een korte rek en strek stop. We rijden naar het nieuwe skigebied. Hier mogen we een paar foto's nemen. Het skigebied zou eigenlijk vorig jaar al klaar zijn, maar er wordt nog druk gewerkt met een heleboel mensen. Of het ooit open gaat is nog maar de vraag. Er gaan verhalen rond dat het voor de Koreanen niet mogelijk is om zelf een stoeltjeslift te maken en dat het importeren van eentje onder het handelsembargo valt.
Voorzichtiger rijden we weer verder. We komen op een redelijk nieuwe betonnen weg terecht. Het is een kleinere weg die dwars door de bergen gaat. De Indian Summer is hier in vol aanwezig. Wat een schitterende kleuren. Het is verbazingwekkend dat we maar tussen de 100 en 500 meter hoog zitten. Het lijkt wel of we op de 1000 - 1500 meter hoog zitten. Dit is een van de mooiste bergwegen die we ooit hebben gereden. We slaan af en gaan naar de Ullim waterval. Het kost even moeite, maar dan mogen we het park met auto naar binnen en rijdt Mr. Kim ons naar de parkeerplaats vlakbij de waterval. Ook dit is weer een schitterend plekje natuur. We genieten hier van onze meegebrachte picknicklunch. Om 14.00 uur gaan we weer verder. We hebben nog een flink stuk te rijden. Han en Mr. Ri liggen al snel te slapen in de auto wat ons alleen maar meer vrijheid geeft om foto's te maken. We maken niet alleen van de schitterende vergezichten foto's, maar ook van de wat mindere kant van het leven hier. De boeren behoren duidelijk tot het armere gedeelte van de bevolking en moeten zwaar werk leveren. Helaas zien we ook nu weer kinderen op de akkers. Je kan het zien onder het socialistische motto, iedereen helpt een handje mee, of naschoolse activiteit, maar hoe je het ook bekijkt, het voelt niet goed. En ik weet het, de zoon van onze boeren rijden ook al op hun tiende tractor en helpen ook mee, maar ik denk dat die vergelijking toch net even wat anders is.
Ergens onderweg stoppen we bij een soort theehuis. We gaan niet naar binnen, maar wandelen een beetje in de rondte. Aan de overkant van de weg is een stalletje waar een vrouw van alles verkoopt. Mijn oog valt op de bananen. Maar hoe gaan we dat betalen? De eigenaresse accepteert geen Euros, en wij mogen geen Won bezitten. Han kan het ook niet voorschieten. Tot ons geluk staat er ook een grotere toeristen-bus van dezelfde organisatie als waar wij mee op pad zijn, en de gids van de groep trekt zich ons lot aan. Hij begint te rennen en te kletsen en te regelen. Binnen een minuut meldt zich een man (gids? chauffeur?) die een enorm pak Koreaans geld uit zijn zak trekt. Er wordt midden op straat gewisseld. De man betaalt de 5 euro (!) voor de 5 bananen in Won, wij betalen 5 euro aan de man en delen de bananen uit onder ons groepje.
Het is al laat als we Hamhung inrijden. Rond 16.30 uur zijn we bij de fertilizer factory, kunstmest fabriek. Hier krijgen we een rondleiding. We rijden met de lokale gids over het indrukwekkende terrein. Overal hangen grote posters met leuzen en plaatjes. Er zijn veel mensen op de been. Eerst gaan we naar het zenuwcentrum van de fabriek. Een soort kantoor midden op het terrein, tussen de grote installaties waar ze het productieproces monitoren. Er wordt met scheikundige formules gepraat en Niels kan redelijk goed meepraten. Hij heeft goed opgelet bij scheikunde vroeger blijkt.
We rijden hierna door naar een tank waar anmoniak wordt gemaakt. Hier zet het gesprek zich voort en Niels en de lokale gids worden steeds enthousiaster. Ze hebben geen tolk nodig. Via de telefoon met notepad worden de formules heen en weer geschreven. Han, Mr. Ri en ik staan erbij en kijken ernaar. Als laatste komen we aan bij de verpakkingshal. Van achter een ruit kunnen we dit proces zien. Het kunstmest is gemaakt en er staat een open zak waar we het eindresultaat goed in kunnen zien. Het zijn hele kleine witte korrels geworden. We bekijken het en tot ieders hilariteit vraagt Niels of we het mogen proeven. Han en Mr. Ri reageren met "nee", maar de lokale gids weet dat je van een beetje kunstmest niet dood gaat. Hij glimt van oor tot oor als we de korreltjes proeven (vrij smakeloos) en weet te vertellen dat het zelfs goed is voor de spijsvertering. Dan is het tijd om afscheid te nemen.
We hebben nog 1 stop voor we naar het hotel gaan. We stoppen bij het paleis van de koning van het Ri-Dynastie. Ook hier worden we rondgeleid door een lokale gids. Echt heel bijzonder is het niet. Er staat wel een hele bijzondere naaldboom op het terrein. Na de nodige foto's gaan we naar het hotel.
Om 19.30 uur gaan we eten. We hebben onze bijgerechten bijna op als om 20.00 uur het luchtalarm afgaat. We wachten nog even af wat er gaat gebeuren, maar het zit ons niet echt lekker. Ook willen we de rijst en soep ontlopen, dus verdwijnen we snel uit het restaurant. Dan blijkt dat overal de lichten uit zijn. We willen dan toch buiten kijken, maar het lijkt wel of het hotel dicht is. Er hangen zware donkere gordijnen voor de deur. Als er iemand anders naar buiten gaat, lopen wij toch mee. De straatverlichting is aan, maar in de flats tegenover het hotel zijn alle lichten uit. Er komt een omroepauto voorbij en er hangt een rare sfeer. We gaan naar de receptie om te vragen wat er aan de hand is. Deze spreekt natuurlijk geen Engels, maar belt met Han. Ik krijg haar aan de telefoon en vraag bezorgd wat er aan de hand is, de sirenes gingen af en veel lichten zijn uit. Ze verteld dat er een oefening is en dat we in de kamer wel licht hebben. Het is een oefening omdat de situatie momenteel erg gespannen is en deze oefeningen moeten gehouden worden ivm luchtaanvallen. Tenminste, dat is wat ik van haar begrijp. Morgen verder face to face vragen. Dat gaat makkelijker dan over de telefoon. Om 21.00 uur moet het weer over zijn. We hebben onze zaklamp bij ons en zijn toch even eigenwijs en gaan weer naar buiten. Inmiddels is ook de straatverlichting uit. Mensen lopen en fietsen in het donker, aan de overkant zien we achter een paar ramen kaarsjes. De omroepwagen komt met veel bombarie voorbij. Het komt op mij intimiderend over. Hoe maak je je volk bang. Zo'n zwarte stad is nou eenmaal geen leuk gezicht. Want wat heeft het voor nut om alle lampen uit te doen. Door middel van GPS coordinaten weet de vijand echt wel waar een stad ligt en waar niet.
Niels wordt er een beetje melig van en gaat met de zaklamp lopen spelen. Langzaam aan wordt het stiller op straat. Auto's rijden niet meer, en ook de wandelaars en fietsers hebben een "veilig" heenkomen gezocht. Wij zitten inmiddels weer op de kamer waar Niels verder gaat met melig seinen naar de vijand. Om even over 21.00 uur komt het verkeer weer op gang. Een flinke colonne (vracht)auto's die waarschijnlijk aan de rand van de stad hebben moeten wachten, trekt ronkend, brommend en toeterend voor de deur van het hotel langs. Het is nu 22.15 uur en buiten is het verkeer weer wat rustiger geworden. De lichten zijn nog steeds overal uit, behalve bij ons. Wij gaan zo slapen. Zonder te douchen. Het hotel heeft helemaal geen warm water. Ook morgen niet.
donderdag 24 oktober 2013: Hamhung -> Pyongyang
De hele nacht is het rumoerig geweest en ik heb heel slecht geslapen. Ik heb het idee dat de omroepwagen elk uur langs is geweest en met een angstaanjagende stem zijn verhaal heeft gedaan. Niels heeft er weinig van meegekregen. De straatverlichting is ook niet meer aangegaan. Als we naar beneden gaan, zien we dat de zware zwarte gordijnen zijn verdwenen. Het was blijkbaar een vooraangekondigde oefening waar het hotel vanaf wist. Dan hadden ze ons toeristen wel even mogen waarschuwen. Het is niet leuk als je in een vreemd land op vakantie bent en het luchtalarm gaat een minuut op wat af.
Ons toilet op de kamer is verstopt en het ontbijt wil ook niet echt opschieten. We vragen om een zwarte koffie en een thee en krijgen pas na het eten 2 koffie met melk. Nou is dat normaal geen probleem, maar we waren al wat aan de late kant en wat geirriteerd omdat we geen informatie over de training hadden gekregen, dus het viel allemaal een beetje verkeerd. Chagerijnig melden we ons om 9.15 uur ipv 9.00 bij Han.
We proberen het een en ander uit te leggen en uit te praten, maar we hebben niet echt het idee dat ze er iets van snappen. De lichten in onze kamer werkte toch wel? In ieder geval denk (hoop) ik wel dat bij een volgend luchtalarm Han en Mr. Ri hun toeristen vooraf informeren.
We beginnen de dag een beetje gespannen dus. Het bezoek aan het Grand Theater valt dan ook wat in het niets. We wisten dat we niet naar binnen konden, dus even uitstappen, een paar foto's maken en weer verder.
De volgende stop is een coöperatieve boerderij. We worden door een lokale gids ontvangen en Mr. Ri gaat met ons mee. Han blijft in de auto bij Mr. Kim. Eerst krijgen we de prijzenkamer annex kamer van de bezoeken van Kim il Sung en Kim Jong il te zien. Deze boerderij is de beste van het land. Ze hebben zelfs een bioscoop van de president kado gekregen. We mogen een kijkje nemen in de boerderijwinkel. Hier kunnen de boeren hun persoonlijke inkopen doen.
Wij gaan weer naar buiten en de bel klinkt over de speelplaats. De kinderen moeten weer naar binnen en wij gaan met het busje weer verder. We hebben een lange rit voor de boeg naar Pyongyang. We rijden weer dezelfde schitterende bergweg en genieten van het uitzicht. De picknicklunch is mee, maar we rijden de waterval voorbij.
We stoppen pas om 14.00 uur voor de lunch bij het State Rest House. De 4de keer dat we hier stoppen. Hier gaan we picknicken. Dat picknicken valt tegen. We eten wel het meegebrachte eten, niet buiten in de vrije natuur. We gaan het gebouw binnen en Han regelt een tafeltje voor 2 voor ons en gaat zelf met Mr. Ri en Mr. Kim aan een andere tafel zitten. Gisteren hebben we ookal apart geluncht. Helemaal niet gezellig. Met Chae was de lunch eigenlijk altijd met z'n vijven. Han is een stuk meer gereserveerd. Als er dan ook nog flink gerookt wordt in de zaal, pakken we ons eten op en gaan we lekker met z'n tweetjes buiten eten. We besluiten dat we een fantastische vakantie hebben gehad, maar dat het goed is dat we nu Noord-Korea gaan verlaten. We hebben gezien wat we wilden zien, gedaan wat we wilden doen en nog veel meer.
We maken nog 1 stop bij de grafheuvel en monument van King Tongmyong. Deze plaats is compleet kapot gebombardeerd door de Amerikanen in de oorlog, maar weer helemaal gerenoveerd. De plaats is zelfs opgenomen in de lijst van werelderfgoederen van Unesco. In het gebouw bij de heuvel wordt het verhaal verteld van King Tongmyong aan de hand van weer schitterende schilderijen. Hier staan vrij bijzondere naaldbomen. Deze zijn geimporteerd uit Zuid Korea...
Om 17.00 uur zijn we weer in het bekende hotel in Pyongyang. We worden inmiddels herkend door de portier, die mijn rugzak uit de auto haalt en netje op mijn rug hangt. Wij zijn gewone toeristen en hebben helemaal geen karretje en bagageboy nodig. Ook krijgen we weer kamer 38-16, net zoals alle andere keren. We besluiten nu het nog licht is, om eerst weer een wandeling langs het water rond het hotel te gaan maken. Zodoende hebben we goed uitzicht op de andere kant van het hotel. En we kunnen ens op ons gemakje kijken naar de beroemde en beruchte vijfde verdieping van dit hotel. Deze verdiepinmg wordt in alle liften overgeslagen. Volgens vele verslagen op internet omdat daar de geheime dienst bivakkeert. Wij zien slechts lucht roosters. En dat klopt met het verhaal dat de 5e verdieping gewoon een technische verdieping is.
Op de terugweg besluiten we te gaan kijken waar de ingang een etage lager dan de gewone ingang uitkomt. Hier blijkt een compleet sport en beautycenter te zitten. Met zwembad, sauna, kapper, massage, biljart, bowling en tafeltennis faciliteiten. En daar komen we nu pas achter...
Om 19.00 uur melden we ons voor het afscheidsdiner. We rijden naar een kleine 10 minuten de stad in en stappen uit bij een BBQ Duck restaurant. Als we uitstappen valt de stroom uit. Met een zaklampje komen we het drukke restaurant binnen. We worden naar 2 tafels geleidt. Eentje voor ons en eentje voor Han, Mr. Ri en Mr. Kim. Gezellig zo'n afscheidsdiner. Het eten is wel leuk. We krijgen reepjes eend dat we zelf moeten BBQen op een BBQ in de tafel. Verder zijn er weer een enorme hoop bijgerechten. En als je dan uitgegeten denkt te zijn, komen ze weer met een bak rijst en een schaal soep aanzetten. Zoals gebruikelijk is de soep niet te pruimen, en de rijst extreem flauw, dus... die laten we staan.
Rond 20:30 is het over en uit met de pret. Han wil naar het hotel, en wij eigenlijk ook wel een beetje. De chauffeur moet zijn maaltijd afbreken en we rijden terug naar het hotel waar we om 20:45 zijn. De afspraken voor morgen worden nog even doorgenomen (7:00 ontbijt) en we zitten weer op de kamer. Nog even snel de laatste fotos kopieëren en wegwerken, en we gaan slapen. Morgen vroeg op.
vrijdag 25 oktober 2013: Pyongyang -> Beijing
(Niels typt)
Vandaag gaan we terug naar Beijing. Onze vlucht gaat om 9:00 dus wij zijn voorbereid op heeeeeel vroeg opstaan. Maar zoals zo vele dingen hier, ook het vliegveld werkt net even anders dan anders. We hoeven pas 45 minuten voor vertrek aanwezig te zijn. Dus de wekker gaat om 6:15. We pakken alles in voor vertek en staan om 7:00 met koffers en al in het restaurant. Er zou op ons gerekend moeten worden; Han heeft gisteren opdracht gegeven dat we snel ons ontbijt gaan krijgen. Dus na 10 minuten staan er toastbroodjes op tafel en hebben we zowaar zwarte koffie en een thee. Plannen is duidelijk niet de sterkste kant van dit land.
Zoals afgesproken staan we om precies 7:20 met alle bagage voor de deur. We vertreken vrijwel meteen. Met voor het eerstd deze vakantie, een lifter. Een collega van het bedrijf waar wij mee reizen. Die moet naar kantoor, dus die nemen we een stukje mee. Nadat we de lifter gedropt hebben gaan we een redelijk goede weg op. Daar geven we al rijdend de enveloppe en een flesje parfum voor Mr. Ri zijn vrouw af. Ook de chauffeur krijgt nog een flesje jenever. Voor Han hebben we een enveloppe zonder bijkomend kadootje.
We wachten in de mini vertrekhal tot het tijd is. De hele incheck en controle procedure heeft welgeteld 10 minuten geduurd, dus we hebben nog wat tijd vor de tax-free winkel. Die bestaat uit een balie met een tiental artikelen erachter. En that's it. Om 8:45 komt er beweging aan de deur. We worden met alle passagiers (een stuk of 50) in een bus gepropt en rijden 100 meter naar en gereedstaande Tupolev 240-100b gebracht.
Onderweg zien we de hele vloot van Koryo staan. Een allegaartje met een heel opvallende verschijning ertussen. Het lijkt wel een oude jacht bommenwerper met die koepel eronder. Wij vliegen met volgens ons het nieuwste toestel dat ze hebben. Een russisch ding dat verdacht veel op een Boeing lijkt...
(Inge typt verder)
Het instappen gaat net zo rommelig als bij elke andere vlucht. Doordat Niels nog volop foto's aan het maken is, komen we zo'n beetje als laatste het vliegtuig in. Het vliegtuig is zo goed als leeg, waardoor we gewoon een plekje kunnen kiezen en niet op de vooraangewezen stoel naast iemand anders hoeven te zitten. We zoeken een rustig plekje met uitzicht naar buiten achter de vleugel uit. Kan Niels verder gaan met foto's maken. De vlucht zelf redelijk goed, 2 uurtjes en halverwege toch wat turbulentie. We zijn niet hoger dan 8000 meter gekomen, wat toch best laag is voor een internationale vlucht. Voor het ontbijt krijgen een koud broodje hamburger. Ik tik nog wat verder aan het verslag, Niels vermaakt zich met naar buiten kijken. De douane gaat soepel en de bagage ligt al op ons te wachten.
En toen mochten we ineens weer los rondlopen. Overal waar we kijken zien we Han of Mr. Ri en Niels vraagt steeds maar toestemming om foto's te maken...
We pakken eerst maar de metro naar ons hotel. Ondanks dat het nog ochtend is, kunnen we wel al de kamer op. Dit keer hebben we kamer met een dubbel bed en een raam. We rusten even uit en maken gebruik van het internet wat dit keer minder snel gaat. De site wordt geüpdatet. We hebben nog de hele dag voor de boeg en besluiten om de twee grote parken in het centrum te gaan opzoeken en daar wat te geocachen.
Het eerste park is het Beihai Park en ligt zo'n beetje naast de verboden stad. Via allerlei kleine rotsweggetjes en trappetjes verkennen we het park. Het is erg mooi aangelegd. We komen halverwege de klim bij een pagode met mooi uitzicht over de verboden stad. We puffen even uit en gaan vol goede moed verder met de klim. Bij de bovenste pagode is het uitzicht nog mooier. Als echte westerse toeristen lunchen we hier met een zak chips en een coca cola. Echt geen gewoonte van ons, maar na al die gigantische hoeveelheden eten die we de afgelopen weken voor lunch hebben gehad, is dit echt een verademing.
De geocaches zijn gevonden, we dalen weer via de kleine trappetjes af en gaan naar het volgende park. Op slechts 200 meter ligt Jingshan Park, oftewel het Winterpaleis. Dit park heeft een groot meer. Ook hier lopen we trappetje op en trappetje af. Ook in dit park zwerven we heerlijk rond en genieten we van de uitzichten.
Tegen de tijd dat het donker begint te worden, verlaten we het park en zoeken we een restaurantje voor het eten. We vinden een grappig tentje met plaatjes op de menukaart. Samen met het chinese appje op de telefoon kunnen we goed bestellen en weten we dat we geen "raar" eten krijgen. Het smaakt ons prima. Na het eten doen we niet zoveel meer.
Met de metro gaan we naar het hotel toe en uitgeput vallen we rond 22.00 uur in slaap.
zaterdag 26 oktober 2013: Beijing
We willen eerst uitslapen, maar dat lukt niet helemaal. Om 8.00 uur beginnen we rustig aan met een kopje koffie en thee op de kamer. Het is uiteindelijk toch pas tegen 10.00 uur als we de kamer verlaten.
Het wordt een zwerf en geocache dag vandaag. We nemen de metro een paar haltes, stappen over en wandelen een stukje. Na 2 km zijn we het wandelen al een beetje zat en komt er een groot knooppunt van wegen aan. vlak na dat knooppunt moeten we zijn voor de eerste geocache. We willen de bus voor de laatste 1,5km nemen. Maar ja, welke gaat de goede kant op? Er staan op de bushalte alleen maar Chinese krabbels. Daar komen we niet uit, dus ik vraag het in zo goed mogelijk Chinees-Engels aan een jongen die ook op de bus staat te wachten. Hij duikt z'n telefoon in, vraagt het nog even na aan de lokale "hangoudere" en vertelt dat we bus nummer 740 moeten hebben en dan een stukje teruglopen. Mooi, van lijn 740 zijn er net 3 voorbij gekomen, dus er zal snel wel weer een nieuwe komen. Ondertussen is de jongen verder aan het zoeken in z'n telefoon. Hij heeft een betere route gevonden. Als we bij de volgende halte uitstappen, dan moeten we oversteken en bus 111 terug nemen. Die stopt precies bij ons plein waar we willen zijn. We wachten bijna een kwartier en daar is de bus eindelijk. De jongen die ons geholpen had, stapt ook in. In de bus gaat de jongen het nog even bij de conductrice navragen. We moeten nu 2 haltes in de bus blijven, anders kunnen we niet oversteken. Jeetje wat een service zeg!
We stappen uit en worden nog even nagezwaait. We komen uit in een leuk parkje met monument en zitten op 150 meter van de cache. Helaas kunnen we hem niet vinden. Als we de beschrijving verder lezen blijkt dat ie regelmatig verdwijnt. Op naar de volgende cache. Ook deze ligt in een park, op 500 meter afstand. Dit is een behoorlijk druk park. De cache ligt bij een rotspartij waar een hoop kinderen op klimmen en waar ouders maar foto's van blijven maken. We wachten een beetje ongeduldig tot het iets rustiger wordt en vinden dan de cache.
We lopen weer zo'n 500 meter naar een modern winkel en kantoorpand. Hier vinden we de laatste van dit rijtje.
We willen naar de metro, maar dat is nog wel een stukje lopen. Dus proberen we de bus weer. Dit keer maar gewoon gokken. We staan aan de hoofdweg waar ook een metrostation aanligt. Dan zal de bus daar toch wel naartoe gaan... Blijkbaar niet. We hopen dat ie dan naar een ander metrostation doorrijdt, maar ook dat niet het geval. Gelukkig hebben we een plattegrond op de telefoon. Echt verdwaalt zijn we niet, we weten waar we zitten, maar hebben we geen idee hoe we dan bij een metrostation moeten komen. Toch maar weer even navragen. En ja hoor, we worden weer naar een goede bus geleid.
zondag 27 oktober 2013: Beijing
Voor vandaag hebben we een rustige geocache - toeristische dag op het programma staan. We willen naar het Olympic forest Park. Dit is een groot divers natuurgebied dat speciaal voor de Olympische spelen van 2008 is aangelegd. In het park liggen verschillende geocaches en bezienswaardigheden van de Olympische spelen. Goede combinatie dus. Als we daar aankomen, merken we dat we niet de enige zijn die naar dit park willen op zondag. Het is er gezellig druk. Op de verschillende velden staan kleine tentjes met gezinnen erin. Er hangen hangmatten tussen de bomen en veel mensen zijn aan het wandelen of sporten. In het park is een parcours aangelegd van 3, 5 en 10 kilometer. Jammer dat mijn hardloopspullen in de hotelkamer ligt...
Tegen 13.30 uur nemen we afscheid van onze nieuwe geocachevrienden. We zoeken een plekje om te lunchen. Plek zat, maar dan had je wel je lunch mee moeten nemen. We hebben alleen een ligaatje mee en dat is toch iets te weinig. In de kleine winkeltjes is weinig eetbaars te vinden. We kopen maar een pak cakeejes die samen met een flesje water en fris toch voldoende voor de lunch zijn.
In het donker vinden we onze laatste geocache. En dan zien we het vogelnest liggen. Een van de mooiste sportstadions. Prachtig verlicht. We hebben bijna 20km in onze benen zitten, dus een paar extra moet ook nog wel kunnen...
Het is het waard om even door te lopen en dit prachtige stadium, met alles eromheen te bezoeken. Ik ben erg onder de indruk van de muur waar per discipline de medaille winnaars op staan, zowel van de gewone spelen als die van de Paralympics. Natuurlijk gaan we op zoek naar de Nederlanders. We vinden ze bij Judo, hockey, paardrijden en natuurlijk bij het zwemmen. Ook bij de Paralympics staan een aantal Nederlanders tussen. Nadat we uitgekeken zijn lopen we verder. We zitten precies tussen 2 metrostations en dan kunnen we maar beter verder lopen dan terug te gaan. Als we het terrein van het vogelnest verlaten komen we uit op een gigantisch plein. Het is er een groot feest met allerlei verkopers, muziek en attracties. We kopen een crêpe op z'n Chinees, met een ei, lenteui, bruine saus en een krokant iets. Smaakt erg lekker. Helaas zijn er geen restaurantjes te vinden.
Als we bij het metrostation zijn gokken we weer op een halte waar een universiteit ligt. Werkte gisteren ook, hopen dat we nu weer een gezellig eetstraatje aantreffen. Het wordt Renmin University en we hebben weer geluk. Achter het station zitten vele restaurantjes. We zoeken iets uit dat binnen is, hopenlijk wat verwarmd, niet te duur uitziet en geen (westerse) fast food is. We treffen het en vinden een leuk tentje. Het eten smaakt goed. Het is al laat als we richting het hotel gaan. Om alvast te wennen aan Westers eten halen we bij de Mac om de hoek van het hotel, een banana en pineapple pie. Gewoon omdat het lekker is. Om 23.00 uur is het opgepeuzeld en bedtijd. Morgen vroeg op.
maandag 28 oktober 2013: Beijing -> Amsterdam
Natuurlijk heb ik weer slecht geslapen. Ik verlang inmiddels wel naar een echt en zacht matras. De koffer is al redelijk ingepakt en in de rugzak zit voornamelijk de tassen met vieze was, dus echt veel hoeven we niet te doen. We ontbijten met liga, ontbijtkoek, koffie en thee. Iets over 8.00 uur checken we uit. Niels neemt weer de koffer en de handbagage, ik heb mijn handen vrij en alleen de grote rugzak op.
De rit in de airport trein duurt ruim een half uur. Op het vliegveld moeten we eerst langs de bagage douane voor we kunnen inchecken en een boardingcard krijgen. Deze controle stelt niet zoveel voor. Onze bagage hoeft niet op de band, we zien er blijkbaar vriendelijk uit. Bij het inchecken is het zo goed als leeg. We mogen meteen doorlopen naar de eerste lege balie. Dat deze voor first class is, maakt niet uit. Efficiënt is het wel, geen onnodige rijen. We krijgen de boardingpas en gaan dan door de paspoortcontole, weer een paspoortcontole en een derde paspoortcontole. Dan wordt de handbagage gecontroleerd. Wij mogen door het poortje lopen en worden gefouilleerd. Deze controle is erg grondig, maar alles gebeurt vriendelijk en met een lach. Zoals altijd heb ik een klein deootje, handenwas, lotion en een proefje crème in het bekende doorzichtige zakje. Deze gaat in samen met jas, handtas en fototoestel door de scanner. Wordt apart gehouden en ik mag uitleggen wat het is. De inhoud wordt gecontroleerd of het echt niet meer dan 100ml is, en als alles is goed bevonden moet het opnieuw door de scan. Ondertussen wordt Niels bijna gestript. Die staat op z'n sokken (want zijn schoenen moeten door de scan), met open broek (binnenrand wordt helemaal nagekeken) en zonder z'n geldbuidel die tijdens het reizen altjd om zijn nek hangt want deze moet af en door de scan...
Als alles 2x door de scan is geweest is het dan toch goed bevonden en mogen we door. Toch hebben we het allebei niet als vervelend ervaren. Alles gebeurt rustig, met een vriendelijke stem en glimlach. En beter zo, dan de snauwende farce in Amerika, waar we vlak na 9/11, met aangescherpte veiligheidsmaatregelen heel per ongeluk een grote schroevendraaier in de laptoptas hadden laten zitten, daarmee door alle controles kwamen en pas op de hotelkamer erachter kwamen wat we hadden meegesmokkeld.
Op het vliegveld eten we een broodje met koffie en thee bij Starbucks. Dan is het tijd om het vliegtuig in te gaan. We hebben weer plaatsen bij de nooduitgang en kunnen dus lekker onderuit. De vlucht verloopt prima. We vermaken ons met wat films kijken, life of Pi fantastisch, het lezen van de krant en tijdschriften en ik maak het verslag verder af.
Vooraf was er gewaarschuwd voor noodweer en storm in Nederland. Tijdens de vlucht hebben we hier geen last van gehad. En toen werd de landing ingezet. Van links naar rechts wiegend en van voor naar achter hobbelen we naar beneden. Het lijkt wel een Noord-Koreaans autosnelweg... Bij de gate voelt het helemaal alsof we weer terug zijn. Er is geen stroom om de deuren te openen. De captain meldt na 2 minuten dat de aggregaat ook de geest heeft gegeven en dat we nog iets langer moeten wachten op een reserve aggregaat. Dan, na een minuut of 10 worden we bevrijd. Op Schiphol is het een puinhoop, treinen rijden weer eens niet. Wij worden gelukkig opgehaald.