Vrijwilligersreis Indonesië
17 november tot 1 december 2011
Kennismaking (2)
Jeetje, wat een horrornacht weer. De straat is druk, de kamer is nog half licht en dat terwijl het raam is afgepakt met zwart plastic. Het is raar om helemaal alleen in de kamer te slapen. Ben veel wakker geweest en heb veel last van de muggenbulten. De bloedvlekken zitten in mijn lakenzak.
Om 6.30 uur hou ik het niet meer uit en sta op en maak alvast een kopje thee voor mezelf. Ondertussen weer een stel muggen gedood. Ze blijven maar komen.Ik neem een koude douche, alleen omdat dat de enige keuze is die ik heb. Nog even optutten en dan het ontbijtje maken. We hebben gisteren in het supermarktje groen brood gekocht, hagelslag, boter en jam. Jolanda blijkt ook slecht te hebben geslapen. Het ligt dit keer dus niet aan mij.
Na het ontbijtje gaan we nog even extra water halen in het supermarktje tegenover ons en daar komen we Enna tegen die ons op komt halen.
We gaan met de auto naar het hoofdkantoor van Yayasan Aulia wat stichting nieuw begin betekend en worden daar aan een aantal mensen voorgesteld. Na deze kleine introductie gaan we weer naar de auto en gaan we op pad. Ze willen ons eerst 2 lokaties zien die we gaan ondersteunen, zodat we weten waar we over praten.
We rijden de eerste sloppenwijk in naar het early child education center Pedong Kelang. We voelen ons nog een beetje ongemakkelijk, maar dat wat we zien vinden we meevallen.
Tuurlijk, de armoede is groot, maar we hadden het een stuk erger verwacht. De auto wordt geparkeerd en het laatste stukje lopen we verder door de smalle straatjes. Het zijn voornamelijk hele kleine huisjes. Een kamer met daarin een slaap/eet en zitruimte ineen. De mensen zitten met veel op een klein oppervlak. Op de vloer waar ze slapen, zitten ze overdag te eten en tv te kijken. Ja, een tv hebben ze bijna allemaal, maar de leefomstandigheid verder is toch wel erg. We lopen langs een soort afvalberg waar de kippen en katten in liggen. Farah wijst dat daarachter de toiletten zijn. Gewoon een stukje afgelegen grond met een schot ervoor.
De meeste huisjes in deze buurt zijn inmiddels gemaakt van steen en hebben een stoepje. We lopen volgens mij wel door het mooiste gedeelte. De mensen doen hier echt hun best om het mooi te maken. Het vervelende is dat deze behuizing illegaal is. De grond is niet van de bewoners en de huizen zijn er zonder vergunning opgezet. Inmiddels zijn er wel iets van rechten. Er moet 2 maanden van te voren aangekondigd worden als de eigenaar het land wil gaan gebruiken en de mensen eraf moeten.
We komen bij het klaslokaaltje. Hier wordt lesgegeven aan kinderen van 3, 4 en 5 jaar oud. Het is een pre-school. De kinderen hebben weinig kans om op school te komen als ze niet eerst naar een pre-school zijn geweest. Voor het schooltje, wat bestaat uit 1 lokaal, is een pleintje waar de kinderen kunnen spelen. Voor we naar binnen gaan moeten we onze schoenen uitdoen. We worden verwacht door de leraressen. De kinderen zijn aan het kleuren. Een wand in het lokaaltje is vrolijk beschildert.
Verder is het een beetje een kale boel. De kinderen zitten op de kale grond en hebben een soort houten schot voor zich wat als tafel dient. Het whitebord is niet helemaal wit meer. Dan worden we voorgesteld, zingen de kinderen een paar liedjes en komen ze ons een handje geven. Bij het geven van het handje doen ze onze hand naar hun mond of voorhoofd. Het blijkt een gebaar van respect te zijn.
We lopen daarna verder door de wijk. Een vrouw zit voor de deur van een huisje met een baby van 3 weken oud in haar armen. We blijven even met haar praten. Binnen is haar dochtertje. In haar armen ligt haar nichtje. Verder zijn er nog een stuk of 3 volwassenen binnen. Achterin de kamer is een plank met drinken en staat een koelkast. Verder staat de tv aan. Een vrouw zit op de grond te eten en ze wenken naar ons om ons uit te nodigen wat te eten. Hier bedanken we dan toch maar voor.
Daarna zijn we naar een tweede schooltje, Pal Merian, gereden. Hier stoppen we wat verder van de lokatie en lopen we in eerste instantie door een klein stukje illegale behuizing. Een vrouw is zich buiten met een emmer water en een sopje aan het wassen en een man is plastic flessen aan het sorteren. We lopen via een stenen brug een riviertje over en komen dan in de betere behuizing. Hier is alles van steen en hebben de huizen meerdere kamers. Het blijkt dat we niet meer in het illegale gedeelte, dus sloppenwijk zitten. Hier zit ook het schoollokaal. De kinderen die hiernaar toe gaan, wonen wel allemaal in de sloppenwijk. De school zit er pas een half jaar. Voor die tijd was het een gebouwtje van de regering. Nu wordt het nog steeds gebruikt als meetingpoint van de Head of the Village, de burgemeester van de wijk?? Als we binnenkomen zijn de kinderen dezelfde kleurplaat aan het kleuren als op de eerste school. Alle scholen van Aulia hebben hetzelfde lesprogramma. Dit sluit weer goed aan op de volgende school. Ook hier worden we met een liedjes begroet. Het eerste wat ons opvalt is dat we hier onze schoenen aan mogen houden. Verder staan hier tafeltjes en stoeltjes waar de kinderen op zitten. Het ziet er hier mooier uit dan in het eerste lokaaltje. Er wordt in 2 groepen les gegeven in de lokaaltjes. De eerste groep krijgt les van 8.30 uur tot 10.00 uur en de tweede groep kinderen van 10.00 uur tot 12.00 uur. We zijn er zo rond 9.45 uur. Voordat de kinderen van de eerste groep naar huis gaan, zingen ze nog voor ons. Daarna komen ook deze kinderen ons een handje geven, waarbij ze onze hand naar hun mond of voorhoofd brengen.
De tweede groep is kleiner. Als ze binnen komen, gaan ze eerst in een rijtje van 2 voor de juf staan. Ze doen een liedje over hygiene en als dat klaar is dan bekijkt de juf alle kindjes om te zien en te vragen of ze hun handjes hebben gewassen enzo. Daarna gaan ze allemaal aan een tafelje zitten. De namen van de kinderen worden omgeroepen en een aantal kinderen blijken niet te zijn. Ook hier worden we voorgesteld en dan begint het lesgeven. Ze beginnen met het tellen van fruit op een a4. Er staat 1 guave, 2 tomaten, 3 appels en verder. Ze leren hiermee te tellen en het fruit herkennen. Na het tellen wordt elk stukje fruit ingekleurd. Natuurlijk proberen ze dit binnen de lijntjes te doen, maar dat lukt nog niet altijd. Verder leren ze ook welke kleur er bij welk fruit hoort.
De kinderen gaan er helemaal in op. Wij kijken toe, maken ondertussen foto's en laten alles in ons inwerken. Het is een zeer aparte gewaarwording om hier te zijn.
Als we het lokaaltje verlaten en naar de auto lopen, komen we langs een stuk spoor. Hier staat een muur omheen, maar daar waar een gat in de muur zit, kunnen we even een glimp opvangen van een ander soort sloppenwijk. Hier zijn de houten en golfplaten hutjes.
We gaan met de auto door naar het hoofdkantoor van Aulia, waar we gaan lunchen met nasi en mie goreng. We laten alles op ons inwerken, maar dat valt niet mee. Je wilt wel heel veel voor deze kinderen doen. Na het eten nemen we het programma voor de rest van de week door. Enna laat ons vanaf morgen een paar dagen alleen bij de mensen van Aulia en we zien haar vrijdag weer. Morgen gaan we inkopen doen voor de 3 verschillende centra en 's middags naar de mobiele bibliotheek om te kijken wat voor boeken ze nodig hebben. Verder als er tijd over is gaan we naar een voorselectie van een danswedstijd. Hier mogen we zeggen welke groep we het beste vinden en die groep mag dan meedoen met de wedstrijd.
Woensdagochtend bezoeken we de school waar we vandaag als tweede zijn geweest en gaan we onze gekochte spullen afgeven. 's Middags gaan we weer shoppen. Ditmaal voor boeken voor de bibliotheek. Als er tijd over is gaan we de boeken ook kaften.
Donderdagochtend bezoeken we de school in Pulan Pedang. Bij dit schooltje zijn we nog niet geweest. Ook hier gaan we wat spullen voor afgeven. In de middag gaan we weer naar de mobiele bibliotheek en geven we de boeken af.
Dan is vrijdag de laatste dag op het project zelf. 's Morgens gaan we naar het schooltje waar we vandaag als eerste zijn geweest en geven ook daar de spullen af die we dan hebben gekocht voor ze. 's Middags gaan we een wat ouder kind bezoeken die met een Aulia scolarship naar school is geweest. Ze willen ons dan het resultaat van jarenlang werk laten zien.
Als we dit allemaal besproken hebben en we het eten op hebben, gaan we het verlanglijstje bespreken. We maken geld over naar Aulia voor onze “trip to the village” en controleren hoeveel er nog op de rekening staat. We hebben meer opgehaald dan er in eerste instantie was begroot, dus Jolanda en ik besluiten wat soepel te zijn met de aanvragen van spullen en besluiten ook wat extra's te doen. Nadat we een tijdje heen en weer hebben gediscuseerd over wat ze graag willen hebben wordt het tijd om afscheid te nemen. We geven de medewerkers van Aulia en Enna alle 6 een doosje met stroopwafels en spreken voor morgen om 9.00 uur af. Dan worden we opgehaald voor de shopping toer.
Enna en de chauffeur brengen ons terug naar onze kamers. Het is 15.30 uur. We drinken een kopje thee en vallen om van de slaap. We besluiten om een uurtje te gaan slapen.
Om 17.00 uur zijn we weer helemaal fris en gaan we op pad. Als we net het pand uit zijn, horen we ineens onze namen. Eerst hebben we het niet door, maar dan bedenken we dat het wel raar is dat er iemand Inge-Jolanda roept. We kijken om en zien een vrouw achterop een scooter naar ons zwaaien. Het blijkt de assistente van Enna te zijn die ons het modem komt brengen zodat we ook hier kunnen internetten en contact kunnen hebben met ons thuisfront. Wat is dat super, want het blijkt gewoon te werken. We hebben geen mobiel telefoonbereik in de kamer, maar een mobiel modem werkt wel. Het eten kan wel even wachten. We gaan meteen contact leggen met de moeders. Wat is dat heerlijk om even je indrukken van de dag te uiten naar iemand anders dan elkaar. De tijd vliegt dan ook en al snel is het 19.00 uur en gaan we wat eten.
We lopen de straat weer uit en komen bij een eettentje uit die ook wat zitplaatsen heeft. We bestellen een menuutje met kip en betalen hier nog geen 4 euro voor ons tweeen voor. Het smaakt weer uitstekend, zoals eigenlijk alles hier. We genieten van een ontspannen avondje met z'n tweetjes. De mensen zijn hier geweldig. Dat we zo relaxed met 2 vrouwen over straat kunnen, had ik niet verwacht. Na het eten maken we nog een wandelingetje voor we teruggaan naar de kamer. We kopen "Martabak" bij een straatverkoper en smullen dit in de kamer op bij een heerlijk kopje thee.
Ondertussen begint skype te piepen en start ons drukke internetavondje. We hebben zo'n beetje iedereen gesproken, de foto's gedownload en het verslag geschreven. Om 1.30 uur gaat Jolanda naar haar eigen kamer en maak ik het laatste stukje van het verslag af. Het is uiteindelijk na 2.00 uur als ik ga slapen.
Hotel zonder naam en kamernummer
Jakarta
100000 roepia
boodschappen en bezoek wijk Pulang Pedang
Na een heel kort nachtje een snel ontbijtje genomen. We hadden nog brood van gisteren, dus dat opgemaakt met wat boter en jam. Koffie en thee erbij en klaar zijn we. Om 9.00 uur staat er een auto van Aulia voor de deur met chauffeur, Farah en Iyung. We gaan eerst nog even naar het derde schooltje om iets af te geven. Als we hier de wijk binnen komen, zien we meteen dat dit de slechte van alle drie is.
Na even de kinderen gedag te hebben gezegd, gaan we beginnen met onze winkelochtend. Onderweg halen we nog een lerares van het tweede schooltje op en dan rijden we naar een grote markt/bazaar. Doelbewust gaat Farah ons voor naar een bepaalde kraam. Hier hebben ze uniformen van verschillende beroepen in hele kleine kindermaten.
We kijken eerst welke uniformen er allemaal zijn. Het zijn 9 verschillende uniformen en we besluiten om ze alle 9 in tweevoud te kopen. Allemaal hebben ze een broek of rok, een shirt en een pet. Sommige hebben nog iets extra's zoals een fluitje of een stropdas. We hebben nu 2 uniformen van:
een politieman
een politievrouw
een militair
een rode baret militair
een piloot
een maarschalk
een dokter
een verpleegster
een marinier
Dat alles voor het bedrag van 1.325.000 roepia, ongeveer 130 euro.
We gaan door naar de volgende kraam voor de traditionele kostuums. Deze zijn wat duurder, maar zijn nog een stuk mooier. Hier hebben we zo ontzettend veel keuze, want in Indonesie zijn heel veel verschillende traditionele kostuums. We besluiten om het te beperken tot Java, aangezien we op Java zitten. Dan blijven er nog een aantal verschillende over en we kiezen de mooiste. Een voor de jongens en een voor de meisjes. Maar omdat de kostuums van Bali zo ontzettend mooi zijn voor de meisjes hebben we besloten om de meisjes eentje extra te geven. Voor de uniformen van de beroepen zijn de meeste echt voor de jongens, dus dan is dat ook weer wat rechtgezet. Voor de 3 kostuums betalen we 475.000 roepia.
Dan gaan we nog even de grote hal binnen. Wat is dit een leuke markt zeg. Hier willen we zeker nog een keertje shoppen als we tijd over hebben.
We kopen nog een stevige tas waar alle kostuums in opgeborgen kunnen worden en gaan dan terug naar de auto. We gaan naar een volgende markt. Hier zijn allemaal winkeltjes met speelgoed. We zien de meest fantastische dingen voor de kinderen, maar niet alles is even praktisch of nuttig.
Zo vinden we de grote knuffelschapen ontzettend schattig, maar dat witte wol is niet echt handig in een klas vol 4 jarigen. En we hadden afgesproken om houten blokken en houten speelgoed te kopen. Daar valt zo'n schattig knuffelbeest niet onder.
We lopen wat heen en weer en Farah vraagt waar we het beste kunnen zijn als we hout speelgoed willen kopen. Het blijkt een stukje verder te zijn en daar lopen we naar toe. Ondertussen zegt iedereen die we tegenkomen gedag naar Jolanda en mij en zeg ik tegen Iyung dat ik me hier net zo'n beroemde filmster voel. Ze moet er erg om lachen en zegt dat wij nu de filmster zijn, maar als zij naar Nederland gaat, zij de filmster is waar gedag tegen wordt gezegd.
We vinden een goede speelgoedwinkel, Manna Jabinus Toy, creative Education. Er hangt een reclame vlag buiten en trots verteld de eigenaar dat het kindje wat daarop staat zijn zoontje is. We zijn blij dat we hier ons speelgoed gaan kopen en niet bij Toys r us. Ons geld komt ook hier op een goede plek terecht. Ze hebben allerlei houten speelgoed en het is moeilijk om een keuze te maken. We gaan 3 sets maken. Elk schooltje krijgt hetzelfde. Dit is iets wat ze allemaal nodig hebben. Samen met de lerares zoeken we leuke en leerzame dingen uit. Uiteindelijk komen we uit op:
3 grote kratten met bouwblokken
3 houten bomen waar de letters van het alfabet en de cijfers 0 tot 9 als appels aanhangen
3 houten gereedschapskistje met houten gereedschap
3 magic numbers, een plankje waarmee je de cijfers 0 tot 9 kan vormen
3 houten alfabet, waar je touw doorheen kan rijgen voor de moteriek
6 kleine fruitplankjes
Iyung onderhandelt en krijgt een hele goede prijs. In totaal betalen we 1.998.000 roepia. We laden alles in de auto en gaan terug naar het hoofdkantoor. Farah vraagt of we Gado Gado willen eten voor lunch. We vinden het prima. We willen het liefst zoveel mogelijk traditioneel Indonesisch eten, die kans zullen we niet snel meer krijgen. Ik begin de Indonesische keuken steeds meer te waarderen. Het is eigenlijk altijd wel mogelijk om de scherpte aan te passen, zodat ik het ook lust.
We stoppen bij een straatverkoper die Gado gado heeft. Met z'n vieren stappen we uit en bestellen het eten. Voor mij geen chili, voor Jolanda 1 chili en voor Farah, Iyung en de chauffeur allen meer chili's. Dan worden de ingredienten voor de Gado gado van Jolanda en mij in een grote stenen bak gedaan. Met een vijzel wordt het fijngemalen. Er komen dan verschillende groente, tofoe, tempe en lontong bij. Alles wordt vers afgesneden. Voor Jolanda doet ze er een chili bij, het wordt gemengd en per persoon in een verpakking gedaan. Dan wordt hetzelfde voor de andere 3 maaltijden gedaan. Hier worden in totaal 5 chilli's doorgedaan. We nemen er nog wat kroepoek bij en rekenen af. Jolanda en ik hadden besloten dat wij trakteren. We betalen de hoofdprijs: lunch voor 5 personen kost ons maar liefst 40.000 roepia, nog geen 4 euro. Ik ben in shock.
In de auto vraagt Iyung of ik het duur vind, als ik zeg dat ik het niet kan geloven. Duur? Nee, spotgoedkoop. Er volgt een heel leuk gesprek over het leven in Nederland en het leven hier. Aan tadel verteld ze ons dat ze bij haar ouders woont. Er wordt dus altijd voor haar gekookt. Er wordt bij haar thuis 1x per dag gekookt. Dan wordt er genoeg voor de hele dag gemaakt. Ze eet drie maaltijden per dag, maar deze zijn alle drie hetzelfde. Ze eten eigenlijk altijd vis of ei. Farah woont met haar zus in Jakarta. Hun ouders wonen nog in haar geboortedorp. Zij gaat meestal iets halen om te eten en kookt zelden. Het gesprek is ontspannen en gezellig. We hebben echt een girls day out. Lekker shoppen, kletsen en eten. Wat een superdag is dit tot nu toe.
We zijn om 14.00 uur klaar met eten. Als we nog een bezoek aan de biblioteek hadden willen brengen, dan hadden we er nu moeten zijn. We besluiten om dat over te slaan en meteen door te gaan naar de "danswedstrijd". We komen van de week ook bij de mobiele bibliotheek. De "danswedstijd" is in een lokaaltje in de wijk waar we vanmorgen ook waren. Zondag is de grote wedstrijd. Voor Aulia (of voor deze wijk) mag 1 groep meedoen. Nu zijn er 2 meidengroepjes die een dansje hebben ingestudeerd. Hier moet tussen gekozen worden.
Als we bij het lokaaltje aankomen is het er ontzettend druk. Overal lopen de kinderen. Dit keer zijn ze in hun gewone kleren en niet in hun schoolkleding. Dit is dan ook vrije tijd. Er is helaas een probleem met de muziek. De muziek is er niet en zonder muziek kan er niet gedanst worden. Ze zijn nog aan het kijken voor een oplossing en ondertussen verteld Farah en Iyung ons nog het een en ander over deze kinderen, het lokaal en het werk wat Aulia hier doet. Ondertussen hebben wij de gelegenheid om wat foto's van de kinderen te nemen. Er wordt 1 liedje gevonden op de blackberry van Farah. Alle kinderen zijn stil en het dansje begint. Het is schattig om ze zo bezig te zien. Dit is het gewone leven. Er is hier geen onderscheid tussen een rijk meisje en de meisjes hier als ze dansen. We klappen als het is afgelopen. Nu nog de tweede groep. Helaas is het voor hun niet gelukt om de muziek te vinden.
Farah stelt voor om de wijk in te gaan om te zien hoe de mensen hier wonen. We gaan het lokaaltje uit, slaan links af en dan nog een keer links. Dan hebben we geen beton meer onder onze voeten, maar houten planken, palen en bamboestokken. We zijn nu in het gedeelte van de sloppenwijk dat op het moeras is gebouwd. De hutten staan op voornamelijk bamboe stokken. De houten planken, palen die als vloer/straat moeten dienen, zijn zo brak als wat. We moeten uitkijken waar we lopen, om er niet doorheen te vallen. Onder de planken ligt afval, ontzettend veel afval. Er is hier natuurlijk geen ophaaldienst en vanuit de rivier stroomt er ook een hoop troep hiernaar toe. We komen een stel kinderen tegen. Farah en Iyung kennen iedereen. Ze maken met iedereen ook een praatje. Dat is hun werk, maar het is wel iets wat je alleen kan doen als je hart op de goede plek zit. Ze vertellen dat ze hier minstens 1x in de week komen. Ze praten dan met de bewoners en wijzen ze op de gevaren. Ze vertellen dat de kinderen schoenen moeten dragen en brengen de mensen kleine dingen bij. Zoals we nu hier lopen is het behoorlijk confronterend. De vrolijke kinderen die met ons meegaan, die ons laten zien waar ze spelen. Het is bijna niet te beschrijven wat dat met je doet. De kinderen klauteren overal op en onder. Ze lopen onder de hutten door, over het afval zonder schoenen. En met geduld lukt het dat op een gegeven moment zo'n kindje niet meer op zijn blote voeten overal doorheen loopt, maar zelfs zijn moeder eraan herinnerd dat hij schoentjes aan moet doen. Dan zie je dat het werk van deze twee meiden heel zwaar, maar wel lonend is.
Wat zo'n heerlijke girls day out was, is ineens een dag geworden met extreme contrasten.
Gisteren zeiden we nog dat we het zo vonden meevallen, de sloppenwijken. Dat we ons voorbereid hadden op een stuk erger. Dat, waar we ons op voorbereid hadden, zien we nu. Alleen 10x zo erg. De klap komt hard aan. We lopen een tijdje rond en praten met een lerares die bij Aulia les geeft en hier woont. We zien een ingestorte woning, gelukkig is er niemand gewond geraakt en nog veel meer wat ik niet kan beschrijven.
Terug in de auto zijn Farah, Iyung en de chauffeur gezellig aan het kletsen en lachen. Alsof het de gewoonste zaak van de wereld is, waar we net zijn geweest. Maar ja, dat is het voor hun ook. Zij komen hier minstens 1x per week voor hun werk. Voor ons is het moeilijk te bevatten en we pikken dan ook stiekum een traantje weg.
Terug bij Aulia op het hoofdkantoor laten we het nog even bezinken. We laten Woelang zien wat we hebben gekocht en zien hoe blij ze ermee is. We spreken af voor morgen. Dan gaan we de spullen voor het lokaaltje wat we als tweede hebben bezocht brengen. De kinderen gaan zich dan verkleden in het uniform van het beroep wat ze willen worden, of gewoon wat ze het mooist vinden. Dat is denk ik een van die leuke dingen waar we het ook voor doen.
We worden terug naar de kamer gebracht. Hier drinken we even een kopje thee en eten we een koekje. Nadat we nog even wat hebben nagepraat, gaan we ieder naar onze eigen kamer om even een middagdutje te doen en ons op te frissen. Om 19.30 uur zijn we weer helemaal fris en gaan we op pad. We lopen weer de straat uit naar het drukkere gebied met alle eetplekken. We vinden een eettent die op straat zijn banken en stoelen heeft staan en waar veel mensen zitten. We gaan het proberen. Een meisje dat er ook aan het eten is, speelt voor tolk. We bestellen warme thee en kip met rijst. Het smaakt voortreffelijk. De kippenpoot is krokant gebakken op de bbq. Voor nog geen 3 euro zijn we klaar. Het is een gezellige avond. Het is lekker druk in de straat en overal wordt er muziek gemaakt, meestal veel te hard, maar toch. Het is levendig. Na het eten wandelen we weer verder. Op deze manier verkennen we elke dag een stukje meer van de buurt. We kopen een brood voor morgenochtend en komen dan bij een klein winkeltje waar zakjes chips liggen.
Die hebben we nodig voor de goodie-bag van maandag. De verkoper spreekt geen Engels en er liggen natuurlijk geen 110 zakjes chips in zijn stelling. We hopen dat ie een doos achter heeft staan. We proberen hem te vertellen dat we 110 zakjes chips willen hebben. Het boekje wie wat waar wordt erbij gehaalt en uiteindelijk heeft hij het door. Nee, helaas, hij heeft alleen maar wat daar ligt. Dat zijn een stuk of 30 zakjes. Nou, dan willen we die hebben. De rest komt dan nog wel. Ook kopen we 110 mentossnoepjes voor de kinderen.Deze zijn per stuk verpakt. In totaal zijn we 37.000 roepia kwijt. Een lachertje voor ons, maar ook voor de verkoper die ons met een grote big smile uitzwaait.
We lopen nog een stukje verder de straat in voor we weer teruggaan naar de kamers. Onderweg nemen we nog een soort van cakeje mee voor bij de thee. Als we terug zijn, worden de laptops naast elkaar gezet en gaan we beide ons verslag maken. Tussendoor nog wat napraten en foto's bekijken. Om half twaalf gaat Jolanda weer terug naar haar kamer. We maken allebei nog het laatste stukje van het verslag af en gaan dan naar bed.
Hotel zonder naam en kamernummer
Jakarta
100000 roepia
sloppenwijk 2 en kopen van boeken
Gisteren als een blok in slaap gevallen en doorgeslapen tot 6.30 uur vanmorgen. Even de computer aangezet en geskyped met het thuisfront. Om 8.00 uur komt Jolanda ontbijten en een half uur later staan we buiten te wachten op onze lift. Farah en Wulan komen ons in een taxi ophalen. Ze hebben het houten speelgoed bij zich voor het schooltje in Pal Merian, sloppenwijk nummer 2. Ook hebben ze de uniformen meegenomen. Deze zullen in alle drie de schooltjes gebruikt gaan worden.
We stappen weer bij het bruggetje uit en lopen langs de rivier naar het lokaaltje. Daar is het een drukte van jewelste. Er zijn 21 kinderen uit de 2 klasjes, samen met hun moeder en 1 vader. Als we binnen komen groeten alle kinderen ons weer met een handje die ze naar hun mond of hoofd brengen. Het gaat dan allemaal zo snel, dat we het nog steeds niet hebben kunnen filmen. De kinderen moeten eerst in een rij gaan staan en zingen een paar liedjes. Daarna zegt de lerares dat wij uniformen voor hun hebben meegenomen om op school gebruiken. Ze vraagt wie wil er een politieagent zijn. Bijna alle kinderen roepen en steken hun vinger op. En wie wil er een piloot zijn, en weer roepen bijna alle kinderen en steken ze hun vinger op. Zo gaat het even door. Voordat ze zich mogen omkleden gaan ze ons eerst nog even bedanken en wordt er op het teken van de juf “dank je wel” terima kasih geroepen. Jolanda en ik roepen samen Sama sama, "geen dank".
De tas met outfits wordt in het midden gezet en de ouders graaien de uniformen die zij het mooiste vinden eruit.
De kinderen worden omgekleed en als alles klaar is en de kindertjes wat verlegen rondlopen gaan we op pad. De kinderen worden weer in rijen van 2 neergezet. De ouders erbij en we hebben een optocht. We lopen met de hele club door de wijk, langs de hoofdstraat en weer terug naar het lokaal. We lopen in totaal een klein half uur. Dit wordt gedaan omdat de kinderen het natuurlijk leuk vinden en om de buurt te laten zien dat Aulia goed werk doet en dat als ze nog niet bij een programma zitten, ze zich snel moeten aanmelden. Op deze manier kunnen ze weer nieuwe mensen bereiken en krijgen ze bekendheid. Tijdens de wandeling blijven de moeders maar aan de kinderen plukken om ze er goed uit te laten zien. We weten eigenlijk niet zeker of de kinderen het ook zo leuk vonden. Ze waren ontzettend verlegen en lachte niet veel.
Na de wandeling worden eerst de portetfoto's van de kinderen gemaakt tegen het whiteboard aan, (het lijken wel politiefoto's) en daarna wordt er nog een groepsfoto gemaakt.
Dan worden de kinderen weer in hun eigen kleren gehesen en beginnen ze lekker te spelen. Langzaam aan gaan de kinderen weer naar huis en blijven wij achter in het lokaaltje met 4 juffen, Farah en Wulan. We gaan de klas versieren. Ze hebben vouwpapier en daar gaan we slingers van maken. Ook maken we ballonetjes en proberen we vogel te maken van het vouwpapier. Er wordt lunch gebracht, eerst een schaal met een soort met sambal gevulde oliebol. Farah, Wulan en 2 juffen gaan naar de moskee om te bidden en wij blijven met de andere 2 juffen over. Ze spreken geen woord Engels, maar toch zijn het lieve mensen. Blijkbaar vinden ze dat de oliebollen te weinig zijn of niet goed genoeg voor ons zijn, want al snel komt een van de 2 met een schaal met tempe. Dit smaakt goed. Dan komt ze terug met meerdere schaaltjes met een soort pudding gemaakt van rijstemeel en een sausje van palmsuiker. Ze zet er een speciaal bij Jolanda neer en een speciaal bij mij. Zegt ook nog even onze naam en wijst dat het eten echt voor ons is. Zo lief dat we absoluut niet kunnen weigeren, ook al zouden we dat willen. De eerste happen vallen mee, maar al snel wordt het weeĂŻg en zwaar op de maag. We gaan maar weer snel door met freubelen.
Als Farah en Wulan terug komen worden de laatste slingers opgehangen en gaan we verder. We nemen een Ankot (minibusje) naar de Gramedia, een grote boekwinkel. Iyung is ook aanwezig en we zoeken met ons vijven de afdeling met kinderboeken op. We beginnen met het uitzoeken van de posters voor de schooltjes. Farah weet welke posters er nodig zijn en we zoeken in de stapels. Als we alle posters hebben gevonden gaan we naar de boeken en wachten dan een beetje af. Van beide kanten is het aftasten. Zij geven aan dat wij de boeken moeten uitzoeken die wij willen kopen. Alleen wij kunnen het natuurlijk niet lezen en weten niet echt wat er nodig is. Gisteren zouden we eigenlijk een kijkje gaan nemen bij de mobiele bibliotheek, zodat we een beetje een indruk zouden krijgen, maar dat is er niet van gekomen. Diverse boeken worden afgekeurd en ik snap het in eerste instantie niet. Dan komen we erachter dat ze boekjes moeten hebben die je binnen 2 uur kan uitlezen. De bibliotheek is namelijk ongeveer 2 uur op een lokatie aanwezig. De boeken worden niet zoals bij ons uitgeleend om mee naar huis te nemen, maar de kinderen moeten de boeken in de bibliotheek lezen. Verder is het belangrijk voor hun dat er geen religeuze teksten in staan. De boeken moeten neutraal zijn. We komen langzaam op gang, maar uiteindelijk hebben we door waar we op moeten letten en vinden we 100 boekjes voor de bibliotheek. We zijn even een paar uurtjes verder, maar dan heb je ook wat. Als we dan ook nog kleine boekjes met kleurplaten vinden voor onze goodie-bags kan de dag niet meer stuk. Op naar de kassa. Farah laat zien hoeveel we hebben en vraagt om een discount. Ze hebben wel een kortingssysteem, maar dan moet je een kaart hebben. Met deze kaart krijg je op bepaalde uitgevers 10% korting. De kaart is gratis, maar je moet eerst een kassabon hebben om een kaart te ontvangen. We wilden toch in drieen betalen, dus dat kwam goed uit. Eerst rekenen we de kleurblokjes af, daar zit toch geen korting op. We gaan naar de servicedesk en Farah schrijft zich in voor de klantenkaart. Dan weer naar de kassa. We rekenen de 100 boeken af. Wat een ellende zeg. Ze is zeker 20 minuten bezig met alleen maar het aanslaan van de boeken. Dan duurt het nog 5 minuten voordat de hele bon eruit is. De bon is ruim een meter lang. We betalen 2.072.200 roepia. We blijven ver binnen de begroting van € 250,00.
Dit keer leent Iyung de bon voor een klantenkaart en gaan wij verder met het afrekenen van de posters en voorleesboeken. Hier zijn we 534.200 voor kwijt. Met de laatste bon gaat Wulan een klantenkaart halen en zo is iedereen blij met z'n eigen klantenkaart.
We nemen de taxi terug naar het hoofdkantoor. De eerste taxi wil geen 5 peronen meenemen. We proberen het bij een tweede en die heeft er geen problemen mee gelukkig. Om 16.30 uur zijn we terug op het hoofdkantoor. De oprichter van de stichting komt aanlopen en we maken een praatje met hem. Farah is iets eerder uitgestapt en heeft noedels voor 5 gehaald. We gaan heerlijk met z'n allen eten en praten over de dag en over wat we morgen gaan doen. Ook over hoe belangrijk wij hun werk vinden. Het gesprek komt op Terre des Homme en hun rol bij Aulia. Zij zijn de hoofdsponser. De inkomsten van Aulia komen voor ongeveer 80% bij Terre des Homme vandaan. De kans is groot dat over 2 jaar Aulia niet meer door Terre des Homme wordt gesponserd. Dan zal het heel moeilijk worden om voort te blijven bestaan.
Morgen gaan we de boeken naar de bibliotheek brengen. Deze moeten voor die tijd gekaft zijn en Jolanda en ik bieden aan om de helft van de boeken mee naar de kamer te nemen en deze daar te gaan kaften. Hebben we wat te doen.
We worden met de auto van Aulia terug naar het huis gebracht en daar beginnen we eerst met het kaften. We zijn er ongeveer 2 uur mee bezig en dan is het kaftplastic op. We hebben zo'n 40 boeken gehad en vinden het zo goed. We gaan niet op zoek naar kaftpapier. We zitten nog even achter de computer en dan gaan we sate halen. We nemen het mee naar de kamer en daar eten we het met wat bood op. We schrijven ons verslag en om 23.15 uur gaat Jolanda naar haar eigen kamer. Haar verslag is klaar. Met die van mij ben ik nog een uurtje bezig. Dan ga ik ook naar bed.
Hotel zonder naam en kamernummer
Jakarta
100000 roepia
bezoek school 3 en mobiele bibliotheek
Om 6.00 uur word ik weer wakker. Net aan 5 uurtjes goed geslapen. Het is erg kort, maar ik geloof dat het nog wel voldoende is. Ben benieuwd wat de dag ons vandaag brengt. Ik probeer eerst even contact met het thuisfont te krijgen, maar ik denk dat iedereen al in bed ligt. Even de verschillende sites nagekeken en alle reacties van iedereen gelezen. Dat doet goed. Het is fantastisch om te lezen hoe iedereen met ons meeleeft.
Dan nog een spelletje wordfeud. Uiteindelijk meldt Niels zich en kletsen we wat. Als ik de deur van het slot haal voor Jolanda, staat de schoonmaker van de hal voor de deur te vegen. Hij vraagt meteen of hij binnen mag schoonmaken. Het hoort er eigenlijk niet bij, omdat dit geen echt hotel is, maar ik vind het wel prettig dat ie het even vroeg en dat de stof wordt opgeruimt. Om 8.00 uur komt Jolanda ontbijten en een half uur later staat de auto voor de deur. We rijden gelijk door naar Pulang Pedang, naar school nummer 3.
Als we binnenkomen is de groep met de kleinste kinderen bezig met de les. Van iedereen is de moeder mee. Op donderdag wordt er gegeten in de klas. De lessen staan dan in het teken van gezond voedsel en dat moet ook aan de ouders worden geleerd, vandaar dat die ook mee zijn.We kijken het laatste stukje les mee en als ze klaar zijn om naar huis te gaan komen ze allemaal bij ons langs om een handje te geven. Natuurlijk brengen ze deze weer naar het hoofd. Dit keer was ik voorbereid en heb snel de camera op filmen gezet. Het is een mooi en apart gebaar. Meteen nadat de jongste groep weg is, komt de tweede groep kinderen binnen. Ze beginnen eerst met liedjes te zingen. De liedjes zijn die ze zingen zijn bijna altijd dezelfde liedjes, dus we beginnen ze een beetje te leren.
Na de liedjes wordt er gecontroleerd of de handjes en nagels goed schoon zijn en of ze hun tandjes hebben gepoetst. De kindjes die schoon zijn krijgen een sticker. Als de les begint, worden we uitgenodigd om te helpen met de les. Ze beginnen eerst met tekeningen van fruit. Hier moeten ze de naam van overschrijven en het fruit inkleuren. De meeste kinderen beginnen met het overschrijven van de letters. Dit doen ze ontzettend geconcentreerd. Dan gaan ze verder met het kleuren. We krijgen van Wulan te horen dat de kinderen echt moeten kunnen lezen en schrijven voor ze naar de lagere school mogen als ze 6 jaar zijn. Dus niet alleen het alfabet kennen zoals bij ons, nee, echt schrijven en lezen. Anders worden ze niet toegelaten. Als ze klaar zijn, mogen ze de tekeningen en waskrijtjes bij ons inleveren. Daarna gaan ze even spelen totdat iedereen klaar is.
Dan is het tijd om de handen te wassen. Iedereen gaat mee naar een aparte ruimte waar water is. Alle kinderen gaan op hun hurken zitten en krijgen een beetje vloeibare zeep in hun handjes. Dan wordt er uitgebreid verteld hoe ze hun handen moeten wassen en waar ze op moeten letten. Daarna afspoelen en iedereen is klaar.
We gaan terug naar het lokaaltje zelf en delen het drinken en een snack uit. Dit peuzelen ze lekker op. Als het helemaal op is worden de tafeltjes aan de kant gezet. Deze tafeltjes zijn erg handig in gebruik en makkelijk op te bergen. Toen we ze voor het eerst zagen, wilde we ze meteen vervangen voor echte tafels en stoelen, maar die willen ze niet. De vloer is van grote tegels gemaakt, makkelijk in onderhoud, maar ook erg koel. Door op de vloer te zitten, wordt het niet te warm voor de kinderen. Dus geen nieuwe tafels en stoelen voor deze klassen. Als alles is weggezet, wordt het houten speelgoed en de blokkendoos gepakt. Er wordt verteld dat de spullen van ons afkomen en dat ze ermee mogen spelen in de klas. Meteen wordt erbij gezegd dat ze eerlijk moeten delen en alles netjes terug in de doos doen als ze zijn uitgespeeld. Terwijl de juf aan het vertellen is, pakt een jongetje alvast het gereedschapkistjes. Zo van, die is voor mij. Twee meisjes pakken de stukjes fruit. Zodra de juf klaar is met tellen, wordt alles opengemaakt en beginnen de kinderen te spelen. Er vormen heel snel groepjes kinderen die lief met elkaar aan het spelen zijn. We vinden het ontzettend leuk dat alles zo in de smaak valt. We kijken bij de kinderen, maken wat foto's en spelen gezellig mee. Wat een vrolijke gezichtjes allemaal. Na een half uurtje spelen moeten alle spulletjes weer opgeruimd gaan worden. Dit wordt zonder problemen en heel snel gedaan.
Dan is het alweer tijd voor het laatste gedeelte van de les, de laatste liedjes zingen. Ook deze liedjes hebben we al eerder gehoord en we doen met de gebaren mee. Dan wordt er aan ons gevraagd om wat Nederlandse liedjes te zingen. We beginnen met “Vader Jacob” omdat dit liedje hier ook wordt gezongen. Dan gaan we door met “zag twee beren” en “1234 hoedje van papier”. Als laatste wil Jolanda “in de manenschijn zingen.” Dat doet ze erg goed, ik kom alleen niet helemaal uit de tekst en de gebaren. De kinderen kijken ons ook erg vreemd aan. Na de liedjes zeggen de kinderen ons een voor een gedag en mogen ze naar huis. We praten nog even na in het lokaaltje met de 2 juffen en dan lopen we naar de bus om verder te gaan.
We gaan weer winkelen. Eerst gaan we met de bus, daarna pakken we een Ankot. In totaal doen we er een uur over om bij de winkel te komen waar we moeten zijn. Nog voor we binnen zijn zien we de vloerkleden die we willen kopen voor de twee schooltjes met lage bankjes. Vol goede moed dat we eindelijk heel snel iets hebben gevonden, beginnen we de kleden die we willen hebben los te knopen. We beginnen net aan het vierde kleed als er van binnen een verkoopster aan komt rennen en begint te roepen. Blijkt dat we de etalage aan het slopen zijn en dat we moeten aanwijzen welke we willen hebben, zodat ze die van achteren kan halen. Sorry....
Dan begint het wachten en wachten. Uiteindelijk krijgen we een bonnetje met 3 kleden erop. Maar we willen er 4 en nog wat speelgoeddieren. Dan is het weer wachten op het tweede bonnetje. We mogen gaan betalen bij de kassa, helemaal achterin. Dan kunnen we weer wachten. Ondertussen is het een gigantische drukte in de winkel. Er wordt omgeroepen via een microfoon. Het personeel is naar elkaar aan het schreeuwen, gewoon en via de portofoon. Op een gegeven moment reageert Wulan en loopt ze naar een andere balie. Onze spullen zijn er, we kunnen weg.
Dan gaan we naar een knuffelbeestenwinkel. Hier gaan we handpoppen/dieren kopen. Er is nu 1 set aanwezig in 1 schooltje. We willen voor de andere 2 schooltjes ook een aantal kopen. Er wordt een zak gepakt waar de poppen inzitten. Nou, dat is een mooie set, doe er maar 2. Blijkt niet zo makkelijk te zijn. Deze set is een voorbeeldset of zo. Hier hebben ze er geen 2 van. We willen wel van alles zoveel mogelijk 2 dezelfde hebben, dus de verkoopster gaat naar achteren. Een tijd later komt ze met een flinke zak vol handpoppen terug. We zoeken er een aantal uit, maar de kikker die we allebei zo ontzettend leuk vinden is er niet bij. Dan maar 1 kikker en iets anders voor de andere school. Jammer. We zijn redelijk bepakt en goed geslaagd.
Op naar de mobiele bibliotheek. In eerste instantie zouden we eerst naar het hoofdkantoor gaan om te lunchen, maar alles loopt een beetje uit, zoals gewoonlijk. We halen onderweg naar de taxi een wafel, lekker. Het ziet er tenminste uit als een wafel. Het blijkt cocos met een krokant randje te zijn. Ik vind het iets minder, maar voor cocos smaakt het redelijk goed.
Ook nu moeten we een flink eind rijden. Het is weer gezellig in de auto en we kletsen honderduit. We krijgen advies over hoe we tempe moeten maken op z'n Indonesisch en we worden voorbereid op de plek waar de mobiele bibliotheek staat. Inmiddels hebben we al heel wat gezien, maar ik was blij dat we hiervoor gewaarschuwd waren. De wijk waar de bus vanmiddag staat is een sloppenwijk gebouwd op verlaten graven van een grote Chinese begraafplaats. We rijden tot aan het begin van het kerkhof. Hier stopt de taxi en we stappen uit. Het laatste stukje lopen we. In het eerste gedeelte is het voornamelijk graf en vuil. Ergens liggen bloemen te drogen waardoor er op dat kleine stukje een lekkere bloemengeur is. Verder stinkt het. Er zijn veel vliegen. Dan zien we een soort oud volkswagenbusje onder een boom staan.
Dat is de bibliotheek. Een zijkant is opengeklapt en van daaruit kunnen de boeken gepakt worden. Op de muurtjes van het graf wat naast de bus ligt, zitten al een stuk of 10 kinderen te lezen. We maken kennis met ze en bekijken de bibliotheek. Wat goed dat dit hier bestaat. De kinderen zijn iets ouder dan wat we deze week hebben meegemaakt. Ze zijn ook een stuk minder verlegen. Wel vinden ze ons interessant. Er wordt wat af gegiechelt. We lopen eerst even met Farah door de wijk heen. De huizen zijn veelal van steen en staan er al een lange tijd. In deze wijk hebben ze te horen gekregen dat het over een paar maanden plat gaat. De regering wil de grond hebben, wat ermee gaat gebeuren weten ze niet. Men moet in ieder geval op zoek naar een nieuwe verblijfplaats. Dit zal bij veelal iedereen weer een nieuwe illegale woonruimte worden. Terwijl we door de wijk lopen, komen we Poeja, een jonge lerares van Aulia, tegen. Zij woont hier en neemt ons mee naar de visvijver van de wijk. Het water is gifgroen. Hier vangt men de vis die ze 's avonds eten. Volgens haar is het wel stromend water.
Ze leidt ons verder de wijk in. De muren die om de graven heen staan vormen de fundering. Woorden schieten je te kort als je dit ziet. De “straten” zijn sompig en nat. Na een goede regenbui staat het water tot net onder de knie, vandaar dat de deuren wat hoger zitten. We lopen langs een dode rat, terug naar de bibliotheek. Als we aankomen lopen zien we dat het wat drukker is geworden. Er is een kleed uitgelegd waar een hoop kinderen op zitten. De rest zit op het muurtje en lopen om het graf heen. Ook zien we een oude vrouw met een gigantische buik. Zou het een gezwel zijn, ze is te oud om zwanger te zijn. Blijkbaar voelt Wulan dat we het over de vrouw hebben, want ze verteld dat ze zwanger is van haar 10de kind. Ze blijkt nu 8 maanden zwanger te zijn en is 40 jaar oud.
We zitten op het muurtje en genieten van alle blije gezichtjes om ons heen. De ene is hardop voor zichzelf aan het lezen, een ander is samen met een vriendje of vriendinnetje aan het lezen, weer een ander ligt heel geconcentreerd een boek te lezen, een volgende is plaatjes aan het kijken. Maar er wordt vooral genoten. Niet alleen door ons, ook door de kinderen. Je ziet de glunderende gezichtjes. Farah is aan het voorlezen. We luisteren met haar mee. Als het boekje uit is, pakt ze een boekje dat tweetalig is. In veel boekjes staat het verhaaltje in het Engels en in het Indonesisch. Ze vraagt of ik wil voorlezen. Dat moet me wel lukken, het lijkt me leuk, maar de meeste kinderen zullen me niet verstaan. Geeft niets zegt ze, ze vinden het gewoon leuk om te luisteren en naar de plaatjes te kijken. Ik begin te lezen. Als ik klaar ben met de eerste pagina, wat maar een paar zinnen zijn, leest Farah het in het Indonesisch voor. Zo weten de kinderen wat ik heb gezegd. Zo lezen we samen het hele boek.
Na een aantal pagina's begint 1 meisje met Farah mee te lezen. Zo schattig. Al snel lezen de andere kinderen ook mee bij het Indonesische gedeelte. Als het boek uit is, kijk ik om me heen. Er zijn we heel veel kinderen om ons komen staan, terwijl ik aan het lezen was. Dan zegt Wulan dat het tijd is om verder te gaan. Alle boeken worden ingeleverd en als we gedag zeggen, komt er een ouder meisje naar ons toe. Ze wil heel graag dat we met haar op de foto gaan. Ook dat kan geregeld worden. Farah heeft een nog beter idee. We maken een groepsfoto. Iedereen die met ons op de foto wil, komt om ons heen staan. Daarna worden er nog een paar foto's genomen van ons tweetjes en dan is het toch echt tijd om naar het hoofdkantoor te gaan.
We gaan met z'n allen in de bibliotheekbus. De chauffeur, Jolanda en ik voorin, Farah, Wulan en Poeja achterin. Dan staat er ineens politie op de weg. Controle en wij worden aan de kant gezet. Ze willen ons een bekeuring geven, omdat er 3 mensen achterin de bus zitten en de ramen nu niet goed te zien zijn. Ze denken dat we aan het verhuizen zijn. Je mag niet boven het raam uitkomen. Wulan verteld dat we van Yayasan Aulia en dat dit een mobiele bibliotheek is. Ze hebben gasten die nu voorin zitten en dit is de enige manier om de kinderen in the Village van boeken te voorzien. De agent kijkt even naar ons, glimlacht en zegt dat we verder mogen gaan. Dat had ik niet verwacht. Ik dacht, die ziet een blanke en wil geld. Weer zo'n vooroordeel wat niet blijkt te kloppen.
We halen vlakbij het hoofdkantoor een traditionele soep met rundvlees om te eten. Het wordt voor onze neus klaargemaakt en in zakjes meegegeven. Om 17.00 uur zijn we bij Aulia en gaan we het met z'n vijven opeten. Poeja vertrekt wat eerder, want die moet nog naar school. Zij werkt 5 dagen en gaat daarnaast elke avond naar avondschool. Officieel van 17.00 tot 21.30 uur, maar vandaag is ze iets later. We bespreken de dag nog eens en kijken wat we morgen gaan doen. Morgen is onze laatste dag (op het uitje na) dat we op het project zitten. We vinden het heel jammer om zo afscheid te moeten nemen van Farah, Iyung en Wulan. Het is 18.00 uur geweest als we de auto instappen die ons naar huis brengt. We gaan niet rusten, maar beginnen meteen aan ons verslag en aan de foto's. En natuurlijk ook nog de laatste reacties lezen.
Rond 20.00 uur gaan we naar buiten om wat boodschapjes te doen en wat eten te halen. Het voelt raar dat dit de laatste keer is dat we hier door deze gezellige straat lopen. We voelen ons hier al echt thuis. We raken gehecht aan het enthousiaste zwaaien en gedag zeggen tegen iedereen. We worden herkend en vragen ons af of de mensen die ons groeten vragen hoe het met ons is morgenavond ons zullen missen. Morgen gaan we naar een luxe hotel. We zijn bang dat we deze goedgemutste sfeer niet terugkrijgen. We kopen dit keer een Martabak Telur voor bij de thee. Deze wordt lekker opgesmuld terwijl we verder gaan met het verslag.
Jolanda is weer om 23.00 uur klaar, maar moet nog de foto's doen. Die lopen bij mij op de achtergrond mee. Ze gaat alvast naar haar kamer om d'r koffer in te pakken. Ik typ nog even verder. Om 0.15 uur ben ik klaar met het verslag. Ik geloof dat ik morgenochtend maar alles in de rugzak gooi. Netjes hoeft het niet te zijn. Ben nu te moe om op te ruimen. Ik ga lekker slapen.
ABB huis (we hebben eindelijk de naam gevonden)
geen kamernummer
100.000 roepia per nacht
